«En moitos países —suliñaba Gramsci nunha
reseña do Caderno 17— os partidos orgánicos e fundamentais, por necesidades da
loita ou por outra causa, fragmentáronse en fraccións, cada unha das cales
adopta o nome de Partido e mesmo de Partido independente». Podería observarse,
así, que dous procesos opostos levan a un resultado moi parecido: por un lado,
os grandes partidos tradicionais que se fraccionan en partidos aparente ou
formalmente distintos; polo outro, partidos que se moven dende puntos de
partida afastados, ou nas antípodas, que se unen en nome da “cohesión” e dan
vida a algo non moi diferente daquela unidade orgánica, pero articulada en
partidos distintos, na que Gramsci pensaba cando aludía ao pluripartidismo
puramente “epidérmico” de tantas sociedades políticas do seu tempo.
Que teñen en común os dous fenómenos? «A
miúdo, polo tanto —prosegue Gramsci—, o Estado Maior intelectual do Partido
orgánico non pertence a ningunha de tales fraccións senón que opera como se
fose unha forza directriz por si soa, superior aos partidos». Gramsci, que
escribía nunha época na que a forza da “acción política” dos partidos, como el
diría, era enorme, refírese a centros de opinión e orientación o
suficientemente fortes para influíren nunha pluralidade de partidos
substancialmente afíns (o Times ou o Corriere della Sera). O noso presente
ofrécenos novas modalidades e xeitos desta función directiva e de orientación.
No caso de Italia, de España e de Grecia, viuse que as ordes do Banco Central
Europeo (fortaleza dos vínculos supranacionais constituídos pola “gaiola de
ferro” dos parámetros de Maastricht) derriban gobernos, fan nacer novos,
organizan o nacemento de coalicións, prohiben referendums en países
aparentemente soberanos. “Unha forza directriz por si soa”, pero, de que
entidade!
Extracto de El partido único articulado. Traballo incluído en La historia falsa y otros escritos (Madrid, 2013) de Luciano Canfora.
Sem comentários:
Enviar um comentário