tag:blogger.com,1999:blog-24891270807220910752024-03-13T04:15:22.646+01:00O Funambulista CoxoO Fucohttp://www.blogger.com/profile/14526626684616983628noreply@blogger.comBlogger500125tag:blogger.com,1999:blog-2489127080722091075.post-5852429746601615912023-07-12T15:43:00.007+02:002023-07-13T10:25:42.910+02:00Kundera<p style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span></span></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="font-size: medium;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgXs03o3qDzmoo-vTCRAgyePgxvyn30EIB5i1TnwhuJget80J9OiDmMBI19pyI96aSffdqcbx5ENZ45WYBl-TMhDCJpag_y0En8oe0AlGteHrqr76-WJumVAJ0yyH0u5AN5R3mW3r8zTqUiHKMwPAiJQ7miCmEBEBV-7MvH_SMyWf0Sfyrsp8Ym_nkr7p-0/s955/boop.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="579" data-original-width="955" height="194" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgXs03o3qDzmoo-vTCRAgyePgxvyn30EIB5i1TnwhuJget80J9OiDmMBI19pyI96aSffdqcbx5ENZ45WYBl-TMhDCJpag_y0En8oe0AlGteHrqr76-WJumVAJ0yyH0u5AN5R3mW3r8zTqUiHKMwPAiJQ7miCmEBEBV-7MvH_SMyWf0Sfyrsp8Ym_nkr7p-0/s320/boop.jpg" width="320" /></a></span></div><span style="font-size: medium;"> </span><p></p><p style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span>Arredor dos vinte anos lin
bastante Milan Kundera. As súas traducións ao castelán eran aupadas polo hannaharendtismo
babeliano. Post-ideoloxía e post-historia noventeira da que eu non era plenamente consciente. Aínda que si lembro lerlle a Ferrín —se cadra nas columnas do
Faro de Vigo, se cadra n´A Trabe de Ouro— algunha frase sobre o anticomunismo que impreganaba a obra do
checo. A min, que era anarcoide e novo —e non sei se máis por novo ou por anarcoide— esta
cuestión non me causaba prexuízos. E non me disgustaba a outra característica
ideolóxica do autor: o amor polas linguas pequenas e as nacións oprimidas. </span></span></p><p style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span>Gozaba especialmente os seus ensaios, saídos nunha colección de capa dourada de
Tusquets que aínda gardo. Era eu un tío ávido de datos, e aqueles ensaios sobre
a forma da novela, coa súa concepción lúdica do xénero —e os dedicados á música
(a outra paixón do escritor)—, prestábanme tanto que conservo na memoria a súa
impronta. Por exemplo: a respecto da veneración que sentía Kundera polos momentos máis chocalleiros
de Cervantes, Rabelais, Diderot e Salman Rushdie e o desprezo que lle causaba a
perfección de metrónomo de J.S. Bach (con Rusia, Alemaña era a súa outra bicha), marcando os compases coma
o reloxio marca a chegada da morte. A este contrapuña o escritor o seu compatriota
</span><i><span lang="GL" style="font-style: normal; mso-bidi-font-style: italic;">Janáček</span></i><span>, máis amigo de burlar nas súas partituras a
escravitude dos segundos facendo saltar as notas a base de arritmias. Teño un Cd na casa de</span></span><span style="font-size: medium;"><i><span lang="GL" style="font-style: normal; mso-bidi-font-style: italic;"><span style="font-family: times;"> </span></span></i></span><span><span style="font-size: medium;">Leoš </span></span><span style="font-size: medium;"><i><span lang="GL" style="font-style: normal; mso-bidi-font-style: italic;">Janáček</span></i><span lang="GL"> </span><span>(desas edicións baratas de </span><i><span lang="GL" style="font-style: normal; mso-bidi-font-style: italic;">Deutsche
Grammophon</span></i><span>) que non sei se
cheguei a escoitar enteiro, pero que merquei daquela só para comprobar se era certo que </span><i><span lang="GL" style="font-style: normal; mso-bidi-font-style: italic;">o compositor conseguía tomar o pelo ao péndulo, como dicía Kundera.</span></i></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><i><span lang="GL" style="font-style: normal; mso-bidi-font-style: italic;">Non lembro agora de que novela do falecido se trataba, pero quedóuseme
gravado no caletre un comentario dun personaxe —un deses pequeno-burgueses
ilustrados e frustrados que tanto aparecían nas obras do checo— que, ante a
impotencia para facer política na Checoslovaquia do “socialismo real”, dicía
refuxiarse “nos praceres privados”. Isto é: no hedonismo intelectual e na
fodedela deshinibida, cousas ás que si podían acceder esas capas medias.
Sempre me fixo graza imaxinar aquel personaxe algo carallán. E adoito
penso na súa actualidade. Nas oligárquicas democracias liberais do presente, en
certa forma, todos facemos o mesmo para capear a impotencia política e o
totalitarismo de mercado: refuxiármonos nos praceres privados, sexa nunha versión
refinada ou sexa na versión <i>low cost</i> da cultura de masas. </span></i></span></p>
<div style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><i><span lang="GL" style="font-style: normal; line-height: 115%;">Morreu Milan Kundera. Morre
o século XX. Morre tamén o Consenso de Washington. Entramos nun mundo novo. Temos atrás certa perspectiva. A suficiente para xulgar a <i>belle epoque </i>neoliberal inaugurada por Ieltsin movendo os cadrís. A suficiente, tamén, para poder desempoar a brincadeira de época soviética
sobre os comunistas: o que dicían sobre o comunismo sería mentira, pero todo o
que dicían sobre o capitalismo era verdade.</span></i></span></div>O Fucohttp://www.blogger.com/profile/14526626684616983628noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2489127080722091075.post-79411359637544330672023-07-06T11:15:00.003+02:002023-07-06T11:27:11.394+02:00Presentación de "Alguén vira..." <p><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>ES</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:DontVertAlignCellWithSp/>
<w:DontBreakConstrainedForcedTables/>
<w:DontVertAlignInTxbx/>
<w:Word11KerningPairs/>
<w:CachedColBalance/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Tabla normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin:0cm;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:"Times New Roman";
mso-fareast-theme-font:minor-fareast;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
</style>
<![endif]-->
</p><p class="MsoNormal" style="line-height: 150%;"><span><span style="line-height: 150%;"><span style="font-size: x-small;"> </span></span></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span><span style="line-height: 150%;"><span style="font-size: x-small;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjn184Xi2mzz2dx9QkzGMwHh_C91i3Y_AxrArJYgE4NmAcFDLWvDhhuMZ7ZVuds3cvX5VI8UtdcWj1PTQVXI42HUm-RI5kWU5f3HLa4fQnmvaQAydtNUzcrEWg8mCZzRgspaSA8a992J-n0XpSIVezkANfE7nwqfvQ-n6gNyXLp5mroriEMnA8ZiHD8JkSX/s886/356424115_1028131945255202_8993306904712469145_n.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="591" data-original-width="886" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjn184Xi2mzz2dx9QkzGMwHh_C91i3Y_AxrArJYgE4NmAcFDLWvDhhuMZ7ZVuds3cvX5VI8UtdcWj1PTQVXI42HUm-RI5kWU5f3HLa4fQnmvaQAydtNUzcrEWg8mCZzRgspaSA8a992J-n0XpSIVezkANfE7nwqfvQ-n6gNyXLp5mroriEMnA8ZiHD8JkSX/s320/356424115_1028131945255202_8993306904712469145_n.jpg" width="320" /></a></span></span></span></div><p></p><p class="MsoNormal" style="line-height: 150%;"><span><span style="line-height: 150%;"><span style="font-size: x-small;">Texto lido na presentación do libro <i>Alguén virá… Romanticismo, memoria e revolución na literatura de Luís Seoane</i>, de Pablo García Martínez. Libraría Cartabón, Vigo, 29/6/2023. (Fotografía da Libraría Cartabón).</span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-size: 13pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES;">Pablo García Martínez naceu en Arzúa en
1985 e é investigador posdoutoral na USC. Antes, completou o seu doutoramento
na City University de Nova York e fixo un posdoutoramento Humbolt como
residente na Friedrich Alexander-Universität. Presentou a súa investigación en
numerosos congresos celebrados en varias universidades do mundo e é autor,
ademais do ensaio que hoxe nos convoca aquí — titulado: “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Alguén virá… Romanticismo, memoria e revolución na literatura de Luís
Seoane</i> (Laiovento, 2023)—, dunha monografía en castelán titulada <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Un largo puente de papel. Cultura impresa y
humanismo antifascista en el exilio de Luís Seoane (1936-1959)</i> (CSIC,
2021). Ademais é editor do <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Teatro</i> de
Luís Seoane no selo Renacimiento en 2021.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-size: 13pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES;">No citado<i style="mso-bidi-font-style: normal;"> Un largo puente de papel, </i>Pablo abordaba a figura intelectual de
Luís Seoane sobre todo a través do seu traballo na revista <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Galicia Emigrante</i>. Citando a Enzo Traverso, Pablo resaltaba o
“privilexio epistemólóxico” da ollada do exiliado, daquel que vive dacabalo de
dúas realidades separadas polo océano, e que se pode permitir enxergar as
cousas desde certo afóra, dun xeito contrapuntístico. É este “privilexio
epistemolóxico” o privilexio dos que, por outra banda, non son uns privilexiados.
Trátase da ollada periférica, á que estamos acostumados en Galicia. Unha ollada
afastada, brechtiana —como suxire Pablo en “Alguén virá…”—, na
que sucede aquilo que calquera que contemple un cadro impresionista pode
experimentar: o tema da pintura devólvesenos máis nítido e claro canto menos
pegados estamos ao lenzo.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-size: 13pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES;">Entre outras cousas, o libro
de Pablo amosaba a inserción de Luís Seoane no antifascismo arxentino, a súa
colaboración no Segundo Congreso de Partidarios da Paz, concilio de
intelectuais contrarios ao imperialismo dos EUA no marco da Guerra Fría, e a
súa fidelidade á figuración da tradición antifascista, fronte as novas
tendencias do expresionismo abstracto que, como se sabe, foron fomentadas pola
CIA.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-size: 13pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES;">Deste libro, o capítulo que máis me
interesou foi o titulado: “En busca de lo nacional-popular”. Neste apartado,
Pablo expuña como, morto xa Castelao, as discrepancias entre o exilio e os
galeguistas do interior continuaron a través de persoas como Luís Seoane,
Blanco-Amor ou Antonio Baltar —irmán do Ramón Baltar que tan ben retratou Suso
de Toro na súa recente novela <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Un señor
elegante</i>. Nunha reseña que fixen do libro de Pablo, chamei a esta xínea de
intelectuais, cuxa visión das cousas era diferente ás dos intelectuais
comandados por Piñeiro, coma os “elos perdidos”. Expresión que Pablo tivo a
xentileza de citar no ensaio que hoxe presentamos aquí.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-size: 13pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES;">Seoane é pois un destes elos perdidos
que cómpre retomar. Un intelectual cunha visión da cultura e da acción política
máis enchoupada pola idea do nacional-popular e menos pola cultura libresca e
de elites do grupo de Piñeiro. Da investigación de Pablo fascinoume o achado da
influencia en Luís Seoane do intelectual arxentino Pablo Agosti. Unha persoa familiarizada
coas ideas de Antonio Gramsci e consciente do papel dos intelectuais e da
cultura na acción política, así como o papel da nación e a cultura no
pensamento emancipador.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span lang="GL" style="font-size: 13pt; line-height: 150%;">Este vencello entre Seoane e as ideas
nacional-populares gramscianas resultan, ao meu ver, de grande interese, sobre
todo se as analizamos como parte dunha liña de continuidade co pensamento dos
galeguistas de preguerra, especialmente de Castelao. Aquí, como agardo que
comprendades, vou varrer un pouco para o meu terreo. Pero agardo que sexa unha
digresión produtiva e pertinente. No meu libro sobre o republicanismo de
Castelao, sosteño que o de Rianxo profesaba unha concepción da política que
presenta numerosos nexos coa doutros pensadores contemporáneos seus como é o
propio Antonio Gramsci. Pero tamén Walter Benjamin, o autor cuxos lentes
emprega Pablo para ler algunhas das ideas de Luís Seoane, presentes sobre todo
na súa obra dramática <i style="mso-bidi-font-style: normal;">A Soldadeira</i>.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span lang="GL" style="font-size: 13pt; line-height: 150%;">Castelao será un líder populista, na mellor acepción
do termo, consciente do papel fundamental dos intelectuais para a emancipación
nacional e social, que entende a teoría como un momento da praxe. Castelao
posuía unha concepción dialéctica da relación entre o universal <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>e o particular, ademais de mostrar unha sensibilidade
extraordinaria para evitar o elitismo e, como querían o populistas rusos, para
ir cara ao pobo, ben sexa a través da súa lingua, da súa estética, do seu
dereito consuetudinario, da súa relixiosidade, do seu folclore etc.</span><span style="font-size: 13pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES;"></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-size: 13pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES;">As ideas de Castelao, como as dos seus
contemporáneos (e como as de calquera intelectual de todo tempo e lugar) non se
poden extraer do contexto histórico no que nacen. No Estado Español, o clima
intelectual no que Castelao se formará é incomprensible sen o acontecemento dun
trauma: a perda das colonias españolas de ultramar e o debate sobre o ser de
España que lle continuou. A abxuración do anquilosado réxime da I Restauración
daría lugar a correntes rexeneracionistas que trataban de reimaxinar unha
España postimperial. Nese mesmo magma de pesimismo e desintegración da
metrópole, e de optimismo na Cuba liberada, é que os antigos rexionalismos dán
o paso cara ao nacionalismo. </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-size: 13pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES;">En Galicia, os nacionalistas encádranse
nunha póla tradicionalista e noutra republicana. Representando, non por
casualidade, as dúas familias políticas excluídas do pacto da burguesía e os
Borbóns que marcou todo o século XIX: o carlismo e o republicanismo. A miña
tese no libro é que Castelao representa unha síntese progresista de ambas as
dúas pólas. Pero este non é o momento para desenvolver isto.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-size: 13pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES;">Si interesa tomar consciencia de cal era
a temperatura intelectual no momento hitórico no que nace o nacionalismo galego
moderno, corrente á que se adscribirá Luís Seoane. </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-size: 13pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES;">A nivel interncional, o paso do s. XIX
ao primeiro terzo do XX está condicionado por dous grandes shocks: o da
carnicería que xera a técnica na I Guerra Mundial e o do auxe dese fenómeno de
masas que é o nazi-fascismo.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-size: 13pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES;">O primeiro shock xera un clima
intelectual contrario ao positivismo decimonónico. E unha querencia
antideterminista e antieconomicista. Paira tamén neste tempo a angustia existencial
polo tempo mecánico e pola sociedade automatizada de masas. Lembremos, a este
respecto, os comentarios de Vicente Risco en <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Mitteleuropa</i> sobre o home estándar que vía nas rúas de París.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-size: 13pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES;">O momento é tamén de confianza na
vontade subxectiva fronte a estrutura. “Optimismo da vontade, pesimismo da
razón”, dirá Gramsci. Vitalismo e vontade cara á acción son, pois, outros dos
tropos frecuentes neste arranque de século. Así mesmo, contraponse tamén a
lóxica formal fronte a lóxica dialéctica.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-size: 13pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES;">Este tipo de ideas impregnan tanto a
dereita como a esquerda.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-size: 13pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES;">Na dereita: pódese sinalar a Heidegger e
o regreso á filosofía do Ser, tamén o nietszcheanismo dos filósofos da Revolución
Conservadora alemá. O Splengler que influirá en Risco.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-size: 13pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES;">Na esquerda: Sorel, Lukacs, Benjamin, Gramsci,
Mariátegui… E despois a Escola de Frankfurt, cos hegelianos Horkheimer e Adorno.
Todos estes autores revisan o economicismo evolucionista do marxismo
socialdemócrata (precisamente o marxismo do que abxuraban os homes da Xeración
Nós, por parecerlles sinónimo de deshumanización e mecanicismo). Neste tempo
xorde un novo marxismo que redescobre a cultura, a política e os saltos na
historia. Lenin, como líder que desafía o esquema marxiano facendo a revolución
nun país atrasado é epigonal. Gramsci e Lukacs serán os seus grandes teóricos.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-size: 13pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES;">Un pensador que marcará enormemente o
debate intelectual nestas coordenadas que estou a comentar é o francés Bergson.
As súas reflexións sobre o tempo, teorizando a noción subxectiva do tempo
fronte o tempo mecánico do reloxio, é un filósofo que sobrevoa o clima
intelectual desta época. Lembrade a viñeta de Castelao sobre o home que non
sabía en que hora vivía. Na que vemos un home con aspecto confuso nun cuarto
cheo de reloxios de todos os tamaños.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-size: 13pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES;">Bergson inflúe en Gramsci a través de
Sorel, quen formula a idea do mito revolucionario. En <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Notas sobre Maquiavelo</i>,
escribe o sardo algo que o relaciona coa importancia do mito mesíanico que
Pablo tomará de Benjamin para ler a Seoane:</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-size: small; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES;">“O Príncipe de Maquiavelo podería ser
estudado como unha exemplificación histórica do “mito” soreliano, é dicir,
dunha ideoloxía política que non se presenta como unha fría utopía, nin como
unha argumentación doutrinaria, senón como a creación dunha fantasía concreta
que actúa sobre un pobo disperso e pulverizado para suscitar e organizar a súa
vontade colectiva.”</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-size: 13pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES;">Gramsci tamén dirá nas notas sobre
Maquiavelo algo que lembra poderosamente ao Castelao dese discurso sobre a
forza do mito por excelencia que é o <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Alba
de gloria</i> (a "fantasía concreta" do nacionalismo galego). Castelao escribirá que Bóveda era parte da “moitedume de luciñas
e vagalumes” que mantiñan viva a Tradición emancipadora galega (si, como os
vagalumes que, moito despois, o gramsciano Pasolini asociará ás culturas
agrarias subalternas sepultadas polo capitalismo). Bóveda é para Castelao pura Lenda
inserida no pobo. Un ser mítico que está xa fóra da historia.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-size: 13pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES;">Nunha liña próxima, Gramsci escribe
sobre Maquiavelo:</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-size: small; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES;">“Maquiavelo mesmo se volve pobo,
confúndese co pobo, máis non cun pobo concebido de forma “xenérica”, senón co
pobo ao que Maquiavelo previamente convenceu co seu traballo, do cal procede e
se sinte a conciencia e expresión e con quen se identifica totalmente.”</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-size: 13pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES;">Juan Mayorga, estudoso da obra de Walter
Benjamin, sinala como Bergson tamén inflúe no alemán:</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-size: small; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES;">“Benjamin di moverse aquí preto da
chamada filosofía da vida, entendendo por tal un conxunto de tentativas feitas
desde finais do XIX para apoderarse da experiencia <i style="mso-bidi-font-style: normal;">verdadeira</i>, en contraposición á <i style="mso-bidi-font-style: normal;">existencia
normatizada, desnaturalizada das masas civilizadas.</i> Entre estas tentativas
sitúa Benjamin a filosofía de Bergson.”</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-size: 13pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES;">Sobre a historia a contrapelo en
Benjamin, que tan importante é para a lectura que fai Pablo de Luís Seoane,
Mayorga di:</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-size: small; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES;">“A historia a contrapelo interésase por
aquilo que non causou efecto, polo que non sobreviviu. Por iso quere Benjamin
que o historiador materialista revele o negativo da tradición burguesa. O seu
proceder debe ser análogo ao do aparato fotográfico, que converte as luces en
sombras e as sombras en luces.”</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-size: 13pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES;">É interesante esta apelación á tradición
que fai Mayorga para o nexo que, como dixen, se pode establecer entre algunhas
ideas benjaminianas e Castelao. A idea de tradición, coma unha sorte de
repositorio ao que regresar para volver con ímpeto novo está presente no
rianxeiro. </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-size: 13pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES;">Di Castelao: </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-size: small; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES;">“Pero a tradición —que é o pasado
proxectándose no porvir— non pode confundirse coa historia”. </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-size: 13pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES;">Isto desenvolvino tamén en “Liberdades
antigas, tempos modernos”. Pero só vou apuntar que a idea se pode atopar noutros
autores ibéricos que, sen dúbida, Castelao coñecía. Así, a noción
de “Intrahistoria” en Unamuno, como a historia subterránea da xente do común que
permanece por debaixo do devir da historia oficial é semellante á contraposición entre Historia e Tradición, que se atopa profusamente en
Castelao, e ten tamén presenza na separación entre a España oficial e a España
vital que Ortega define no seu texto sobre a “Nova política”.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-size: 13pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES;">Canto á visión dialéctica implícita nas <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Teses da filosofía da Historia</i> de
Benjamin, esta tamén se pode detectar no Castelao que citaba ao hegeliano
Heine:</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-size: small; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES;">“Eu creo, e repito con Heine, que dende
a máis pequena fiestra pode contemplarse a inmensidade do ceo coma dende a máis
pequena terra se pode comprender a grandeza do mundo”.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span lang="GL" style="font-size: 13pt; line-height: 150%;">O mesmo sucede coa idea de que é posible pensar o
progreso coma un regreso ao pasado. Algo que o de Rianxo mostra no <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Diario</i> de 1921. Aquí, un Castelao pouco
convencido das bondades da maioría da pintura vangardista, escribe:</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span lang="GL" style="font-size: small; line-height: 150%;">“Sempre foi para min unha verdade indiscutíbel que
para pegar un brinco é moito mellor dar un paso atrás; mais agora atópome cuns
artistas que pechan os ollos á tradición para pensar que así chegarán primeiro
a un fermoso futuro”. </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span lang="GL" style="font-size: 13pt; line-height: 150%;">Unha aseveración que, lonxe de caer no reaccionarismo,
aparece matizada e desenvolvida do seguinte xeito noutra parte do <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Diario</i>: </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span lang="GL" style="font-size: small; line-height: 150%;">“É indubidábel o desexo que se ten de rehabilitar a
Idade Media, ou sexa, o desexo de voltar atrás; pero… coa experencia do camiño
andado para que o movemento a seguir non sexa unha circunferencia senón unha
volta de espiral.”</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span lang="GL" style="font-size: 13pt; line-height: 150%;">Así mesmo, cando Castelao viaxe polos EUA defendendo a
lexitimidade da II República, deixará escrito nos seus diarios persoais que:</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span lang="GL" style="font-size: small; line-height: 150%;">“As rexións industriais son o esterco do progreso. Son
necesarias; pero noxentas en si, como son noxentas as tripas que nós levamos no
bandullo.” </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span lang="GL" style="font-size: 13pt; line-height: 150%;">Esta fealdade do industrial, que hoxe nos resulta
familiar, leva a Castelao a dicir que alí, nos EUA, “somentes se poderá vivir o
día que se limite o progreso”. É dicir, o día que se tire do freo de emerxencia,
como proporá Benjamin. </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-size: 13pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES;">Pretendo apuntar, con todo esta diálogo entre Castelao, Gramsci, Walter Benjamin e Seoane, dúas hipóteses. Son dúas ideas que vou formular a
xeito de pregunta, por se ao final da exposición de Pablo podemos comentar
entre todos e todas.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-size: 13pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES;">1. A primeira hipótese pregúntase se
Luís Seoane non atopa no nacional-popular do Gramsci que recibe de Agosti (e no
aroma bejaminiano que Pablo detecta n´<i style="mso-bidi-font-style: normal;">A
Soldadeira</i>) algo que, en realidade, xa tiña, porque formaba parte da propia
tradición galeguista na que se incardinaba. Sobre todo, na idea galeguista
teorizada por Castelao. </span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;"><span style="font-size: 13pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: ES;">2. A segunda hipótese pregúntase se a
interpretación de Castelao coma teórico nacional-popular e historiador a
contrapelo que propoño, e a concepción política destes elos perdidos dos que falamos,
entre os que se atopa Seoane, non nos permitirían establecer mellor o nexo
entre o galeguismo republicano de Castelao e a tradición nacional-popular que o
nacionalismo marxista dos sesenta recolle das teorías do terceiro mundo. Dous
xeitos de concibir o movemento nacional galego que, ás veces, se quixeron
situar como moi diferentes, mesmo antagónicas, pero que para min son pura continuidade no tempo dun mesmo xeito de comprender o país.</span></p>
O Fucohttp://www.blogger.com/profile/14526626684616983628noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2489127080722091075.post-76208482447828003822023-05-31T11:06:00.003+02:002023-05-31T11:25:49.134+02:00O estrutural<p style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;">Hai dúas derivadas estruturais que van seguir despois das eleccións xerais do 23X pase o que pase. </span></p><div style="text-align: justify;"><div><div class="x1iorvi4 x1pi30zi x1swvt13 xjkvuk6" data-ad-comet-preview="message" data-ad-preview="message" id=":r2s:"><div class="x78zum5 xdt5ytf xz62fqu x16ldp7u"><div class="xu06os2 x1ok221b"><span class="x193iq5w xeuugli x13faqbe x1vvkbs x1xmvt09 x1lliihq x1s928wv xhkezso x1gmr53x x1cpjm7i x1fgarty x1943h6x xudqn12 x3x7a5m x6prxxf xvq8zen xo1l8bm xzsf02u x1yc453h" dir="auto"><div class="xdj266r x11i5rnm xat24cr x1mh8g0r x1vvkbs x126k92a"><div style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;">1. Na derrota recente do goberno de coalición tamén interveu a imposibilidade de facer economía política nas democracias liberais desde que a globalización se acelerou. O que se chama a crise da socialdemocracia. Non se pode reverter o aumento dos prezos, os baixos salarios e o desmantelamento do Welfarestate. O capital financeiro manda. O BCE manda. As políticas dos dereitos civís non abondan para moitas persoas nesta situación.</span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;">O próximo goberno terá que volver ás regras leoninas do euro. Podemos e Syriza foron tentativas de regresar á socialdemocracia económica. E non, non puideron. Grecia foi o canario do grisú. Tras a traizón ao heroico referendo do Oxi, alí xa se despexou toda a impotencia política que viria despois. <br /></span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;">Esta situación vai seguir rexendo para todas as esquerdas que accedan a gobernos. Só cambios xeopolíticos (desglobalización) poden mudar isto.</span></div><div dir="auto" style="text-align: start;"><span style="font-size: medium;"> </span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;">2. A segunda derivada estrutural é propia do Estado español e ten que ver coa irresolución da cuestión nacional. Para que España poida funcionar como unha democracia máis ou menos homologada ten que encaixar o complexo puzzle nacional.</span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;">Na Transición houbo un punto de equilibro coas dereitas de Cat e EH. En Cat iso rachou e sen Cat a democracia en Es é inviable. A abstención en Cat foi un aviso. O horizonte é de inestabilidade e de autoritarismo, Haberá reacción. Isto, tamén, goberne quen goberne a partir do 23X.</span></div></div></span></div></div></div></div></div>O Fucohttp://www.blogger.com/profile/14526626684616983628noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2489127080722091075.post-17844228087755310132023-02-18T17:53:00.006+01:002023-02-19T11:04:48.986+01:00Empacho de torta<p><span style="font-size: medium;">C</span><span style="font-size: medium;">onvidáronme a asistir ao espectáculo "Pussy
cake", de Matarile Teatro. Un imán foi o nome de Francesca Woodman, cuxas
fotos quedaron gardadas na miña memoria despois de velas, por pura
casualidade, a finais dos 90.</span></p><div style="text-align: justify;"><div><span style="font-size: medium;">Foi entretido do xeito en que o é calquera outra cousa das que facemos para encher o tempo. Se
cadra, a obra encarna algún tipo de fito dentro da dramaturxia galega.
Un logro menor, en todo caso, cando as audiencias xa están formadas polo que sucede por aí adiante.</span></div><div><span style="font-size: medium;"> </span></div><div><span style="font-size: medium;">Un
dos problemas que atopei no espectáculo non está restrinxido a esta
obra en particular. O que o fai importante. Trátase do papel da tecnoloxía
como último resorte para aparentar novidade no campo artístico. </span></div><div><span style="font-size: medium;"> </span></div><div><span style="font-size: medium;">Houbo
algún destello e rememoración que encheron levemente a retina (se cadra iso, producir
destellos e rememoracións, é todo o que pode a arte): o aire lynchiano da máscara
de goma, algúns momentos plásticos na danza escordada de Raquel Esteller, o vídeo do "baile" dos ionquis, postos ata arriba nalgún barrio ianqui, que me trouxo á memoria aos ídem do Calvario e os seus simpáticos moqueos...<br /></span></div><div><span style="font-size: medium;"> </span></div><div><span style="font-size: medium;">Malia
isto, o problema principal ten que ver coa imposibilidade de
representar o radical/transgresor puro. O radical/transgresor é real ou non
é. O radical/transgresor puro sempre é unha pasaxe ao acto. Un calexón sen
saída para a arte. Un calexón sen saída, tamén, para o teatro e as súas
convencións. Se cadra por iso abundan entre os
artistas os suicidas. Como Francesca Woodman. Dionisos conduce á autodestrución. Éxtase e morte van ligadas, suxería Bataille.</span> <span style="font-size: medium;">Os artistas suicidas son os que tomaron o asunto demasiado en serio. </span></div><div><span style="font-size: medium;"> </span></div><div><span style="font-size: medium;">Estamos
rodeados de representacións do radical/transgresor a través do corpo.
E aínda non vin ningún artista que superase a G.G. Allin en escena. GG
Allin hai anos que cría malvas a causa dunha sobredose que o seu corpo
non aguantou. </span></div><div><span style="font-size: medium;"> </span></div><div><span style="font-size: medium;">Estamos saturados de porno. A exposición do corpo nas súas
versións máis bizarras a cambio de moedas está dispoñible a golpe de click. A
natureza
comercial do porno fai deste algo máis real, dalgún xeito. Pois a circulación
do capital é o único que se considera serio, a ratio última das cousas
que suceden neste mundo. A excepción da morte, que sucede no outro. Ben é
certo que
tamén a arte, entendida como mercadoría, ten a súa cota de
realidade. Pero isto adóitase camuflar baixo aspiracións menos viles.</span></div><div><span style="font-size: medium;"> </span></div><div><span style="font-size: medium;">O
capitalismo contemporáneo basea a súa propaganda en explotar o corpo.
Dificilmente unha representación máis sobre o corpo pode producir en nós
grandes emocións. E así saín do teatro: entretido a nivel superficial, plano a nivel profundo.</span></div></div>O Fucohttp://www.blogger.com/profile/14526626684616983628noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2489127080722091075.post-3991027374265884862023-01-22T15:42:00.003+01:002023-01-22T16:48:50.529+01:00Presentación de "La ilusión"<p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><br /><div style="margin-left: 40px;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEgl1cDJpYCr_G9g_8L0fWIxpB8aDvMOIVVvS8LAiDARYAus71f7Y5tynLoCCOnpvgeNwsf2D_9VXSoYRRZNIca27NXSahalWSQ7Qt-lIAjC2e55gtN76i5sHsGo_3qXvCYg0AL8_YqzrIsahezuID7Ibi_zboyHymwRdRy6-F-T2oDUbMMfNSfeeHanVg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img alt="" data-original-height="1080" data-original-width="1080" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEgl1cDJpYCr_G9g_8L0fWIxpB8aDvMOIVVvS8LAiDARYAus71f7Y5tynLoCCOnpvgeNwsf2D_9VXSoYRRZNIca27NXSahalWSQ7Qt-lIAjC2e55gtN76i5sHsGo_3qXvCYg0AL8_YqzrIsahezuID7Ibi_zboyHymwRdRy6-F-T2oDUbMMfNSfeeHanVg" width="240" /></a></div></div><br /></div><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>ES</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:DontVertAlignCellWithSp/>
<w:DontBreakConstrainedForcedTables/>
<w:DontVertAlignInTxbx/>
<w:Word11KerningPairs/>
<w:CachedColBalance/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Tabla normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin:0cm;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:"Times New Roman";
mso-fareast-theme-font:minor-fareast;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
</style>
<![endif]-->
<p class="MsoNormal"><span style="font-size: x-small;"><span>Libraría Versus,
Vigo, 20/01/2023. Presentación de <i>La ilusión </i>(La Documental, 2022),
de Antonio Doñate.</span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span>Falemos primeiro sobre a
ilusión. Sobre unha ilusión. Para ter unha maior perspectiva. Quero lembrar un tipo
de ilusión xenuína. Por exemplo, a de Eric Hobsbawn cando evocaba o espírito de
1945 como un tempo de grandes esperanzas. Era unha ilusión antifascista. </span></span></p><div style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;">
</span></div><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span>Pero no 45 España está noutra
película. </span></span></p><div style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;">
</span></div><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span>Na España dos estertores
de Franco tampouco hai ilusión antifascista, non desde o ámbito oficial. Hai
ilusión reformista. Só hai pequenos gromos de ilusión xenuína nos sectores que
serán marxinalizados nas seguintes décadas, os que avogaban pola ruptura
democrática.</span></span></p><div style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;">
</span></div><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span>A reforma é unha revolución
pasiva (nos termos de Antonio Gramsci). A revolución pasiva prodúcese cando
unha sociedade precisa, obxectivamente, emprender grandes mudanzas debido á súa
propia evolución ou á nova conxuntura económica ou política, pero esta
transformación é dirixida desde arriba. A revolución pasiva xera o seu propio “desencanto”:
como na peli dos Panero.</span></span></p><div style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;">
</span></div><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span>No Estado español da
altura hai ilusión de cambio, ilusionismo máis ben. Epidérmico. O PSOE de
González, ese mago malicioso, é o pau de palleiro. As consignas: modernización,
contención da loita de clases e das reivindicacións nacionais e proxecto de “europeízación”
entendido como significante baleiro, telos ao que dirixirse. </span></span></p><div style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;">
</span></div><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span>No caso galego, isto
conduce ao país a un proceso de gran transformación (nos termos de Karl Polanyi): a Galicia dos 80 era aínda un país cun sector primario moi forte, coas consecuencias
sociais da emigración dos 50 e 60 aínda recentes e cun sector industrial
fordista a desmantelar. </span></span></p><div style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;">
</span></div><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span>O posmoderneo dos 80
convive aínda cunha sociedade tradicional ampla e cun movemento obreiro
bastante articulado (e pronto traizoado). Non é tempo, aínda, de homologación xeralizada,
nos termos de Pier Paolo Pasolini. O mellor exemplo son os índices de abstención
disparados nas eleccións en Galicia. Había toda unha sociedade que estaba a
outra cousa. Ás súas cousas.</span></span></p><div style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;">
</span></div><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span>O proceso ilusionista
céntrase no eido cultural: apertura do dicible no ámbito das artes. Movida de
Madrid<span> </span>e de Vigo. O punk dos Pistols en
lugar do punk dos Clash, xa non digamos do punk dos Crass, este directamente reptará
polo subsolo. Pegamoides vs. Rock radical vasco. Ouka Lele vs. Alfonso Sastre. El
Kremlim vs. as casiñas proletarias de Teis que amamantaban os Grapos ou a Moncho
Reboiras.</span></span></p><div style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;">
</span></div><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span>A homologación
pasoliniana faise clara nos anos 90, despois dos fastos do 92 (Olimpiadas de BCN,
Expo de Sevilla) e do 93 (reinventio do Xacobeo e rexionalismo fraguista para
ir dosificando a españolización). Para Pasolini, a homologación é un tipo de
penetración do poder no sentido común das clases populares que nin o fascismo
conseguira. España, e aínda máis Galicia, pasa de ser unha sociedade recén saída
do subdesenvolvemento a outra moldeada polos estándares da cultura <i>globbish</i>, que en Galicia toma a forma de
madrileñización. </span></span></p><div style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;">
</span></div><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span>Este proceso estase a
rematar agora. A Vialización de Vigo emprendida polo caballerismo é unha sorte de culminación. Terceirización a través da turistificación <i>low cost</i>. Outro síntoma: o vertixinoso da gran substitución lingüística do galego polo castelán que se produce nos últimos
anos.</span></span></p><div style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;">
</span></div><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span>O motor económico da
homologación foi o cemento: a burbulla inmobiliaria. Por dicilo doutro xeito:
non se entende <i>El País de las Tentaciones </i>sen Jesús Gil ou El Pocero. Todo
forma parte do mesmo universo. Os coches bomba de ETA eran a única sombra para
o “España va bien”.</span></span></p><div style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;">
</span></div><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span>No remate dos felices 90 comeza
Antonio Doñate a revisar as ilusións do pasado e do presente no seu estupendo libro.
Son os 2000, a data do futuro na cultura pop xa é a data dos calendarios do
presente. Por iso o futuro foi cancelado. Só hai fin da historia trufada de
explosións de rabia, como a que sentía Kurt Cobain cando se pasaba coa farlopa.
Un dos síntomas que lembro da homologación foi a explosión do <i>grunge</i> e a posterior proliferación de
grupos <i>indie </i>(daquela, aquí, chamados
<i>noise</i>). Antes, os Ramones aínda serían
teloneados polos Suaves nun pabellón do Carme cheo de <i>jevis</i>. Un regustiño de
terceiro mundo seguía pairando entre nós. Mais agora gustábanos Nirvana, aínda que
non deixabamos de sentirnos algo molestos de escoitalos tanto na radio. </span></span></p><div style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;">
</span></div><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span>As bandas españolas comezaban
a cantar en inglés e soaban máis ou menos igual que as inglesas ou americanas.
Eran estetas e apolíticas. Donosti Sound, Xixón Sound, Granada Sound. Galicia
aínda era un lugar un chisco atrasado en comparación. Iso rematará coa
aparición de Internet: igualdade para todos na desposesión cultural. Hoxe todo
soa igual en toda parte.</span></span></p><div style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;">
</span></div><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span>E entón chegou a crise financeira
mundial e pinchou a burbulla. Palabras como capitalismo ou loita de clases
regresaron tras moitos anos de ausencia. Pero as novas xeracións perderan o fío
de continuidade co movemento obreiro desmantelado a través dos sindicatos de
concertación. Por iso o 15M resultaba entre irritante e naif. O cambio de clima
social transforma o ilusionismo en desilusión. Non hai anacos de torta para
todos. Tampouco para os máis preparados da historia.</span></span></p><div style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;">
</span></div><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span>O momento politizador
rematou sendo a un tempo unha traxedia e unha farsa. O que subiu como a escuma
volveu baixar sen que houbese grandes cambios. Todo o máis: un avance na
homologación a través dun sistema de partidos fraccionado (como sucede en casi
toda Europa) aínda que iso no estado tutelado español pode conducir a unha
crise institucional de cabalo. </span></span></p><div style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;">
</span></div><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span>No presente, en que temos
fillos e, por tanto, necesitamos crer en verdades, vemos proliferar neofascismos,
guerra, crise dos ecosistemas, pandemias. Tamén a emerxencia de novas potencias
mundiais. O mundo volveuse grande, terrible e caótico e non sabemos que podemos
facer para intervir na realidade. Estamos na mediana idade, xa non temos
ilusións, ou procuramos erguelas sobre bases máis sólidas. </span></span></p><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: arial; font-size: medium;">
<span style="line-height: 115%;">Iso si, algúns de nós seguimos
cabreados.</span></span></div><p></p>O Fucohttp://www.blogger.com/profile/14526626684616983628noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2489127080722091075.post-62132140974022446002022-10-16T16:07:00.013+02:002022-10-17T09:37:35.080+02:00A estela dun xigante<p style="text-align: left;"></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhyfLp73SlxtO2qlDFCTtqeSUutr5XQogTUIsaDQtqNV1n5IN3UQ-0EfzL48UuPzxkHY_KCXv3qjOByBpUGZ7DWj-99ZAOl9WSYeqXeZJ97VCP0Y25FhLOR-Ms08kC4s52c_SjMvxzcXjhgnenirQw1XVcevByFa-OToKrtn0lbtUtUR4DdF9oe4f3-JA/s3760/P1769258.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="3760" data-original-width="3016" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhyfLp73SlxtO2qlDFCTtqeSUutr5XQogTUIsaDQtqNV1n5IN3UQ-0EfzL48UuPzxkHY_KCXv3qjOByBpUGZ7DWj-99ZAOl9WSYeqXeZJ97VCP0Y25FhLOR-Ms08kC4s52c_SjMvxzcXjhgnenirQw1XVcevByFa-OToKrtn0lbtUtUR4DdF9oe4f3-JA/s320/P1769258.jpg" width="257" /></a></div><br /><p></p><p style="text-align: center;"><span style="font-size: small;"><span style="line-height: 115%;"> Intervención pronunciada na recollida do Vicente Risco de Ciencias Sociais nº XXVI</span></span></p><p style="text-align: left;"><span style="font-size: small;"><span style="line-height: 115%;"> </span></span></p><p style="text-align: left;"><span style="font-size: medium;"><span style="line-height: 115%;">Agradecemento ao Concello de Melide por acoller este acto. </span></span>
</p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span style="line-height: 115%;">Agradecemento ás demais entidades colaboradoras.</span></span></p><span style="font-size: medium;">
</span><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span style="line-height: 115%;">Agradecemento á Fundación Vicente Risco pola organización do Premio de
Ciencias Sociais.</span></span></p><span style="font-size: medium;">
</span><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span style="line-height: 115%;">Agradecemento ao xurado da edición XXVI por estimar que o meu traballo era
merecedor do premio.</span></span></p><span style="font-size: medium;">
</span><p class="MsoNormal" style="text-align: center;"><span style="font-size: medium;"><span style="line-height: 115%;">* <span> </span>* *</span></span></p><span style="font-size: medium;">
</span><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span style="line-height: 115%;">Levaba traballando neste libro uns tres anos e dino por rematado, se é que
se pode dicir que un libro está realmente rematado, pouco tempo antes de que
saíse a convocatoria do premio. </span></span></p><span style="font-size: medium;">
</span><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span style="line-height: 115%;">Escribir un libro non é fácil, pero non menos problemática é a cuestión de
cómo se vai editar ese libro. Algo suxeito a impedimentos e a tempos máis
amplos dos que todo autor arela. Considérome <span> </span>moi afortunado porque todo cadrase tan ben
para que este libro cobrase vida. Afortunado porque o orixinal fose premiado e porque,
como parte do premio do certame, se incluíse a súa edición nun prazo breve para
o que adoitan ser os prazos de edición. A este respecto, non podo estar mais
que satisfeito.</span></span></p><span style="font-size: medium;">
</span><p class="MsoNormal" style="text-align: center;"><span style="font-size: medium;"><span style="line-height: 115%;">* * *</span></span></p><span style="font-size: medium;">
</span><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span style="line-height: 115%;">Gustaríame agora dicir unhas palabras sobre o contido do texto que agardo
que poidan aclarar que raios quero dicir cando afirmo que Castelao era republicano, non simplemente porque fose un político activo na II República. Comprometido
con esta na hora fatal da sublevación fascista. Nin tampouco porque preferise
unha forma de Estado que non estivese presidida por alguén que accedeu a ese
cargo por vía sanguínea, hereditaria. </span></span></p><span style="font-size: medium;">
</span><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span style="line-height: 115%;">Que tipo de republicanismo, no sentido profundo do termo, podía profesar
alguén que, como é coñecido, escribiu palabras pouco amables co país republicano
por excelencia: Francia?</span></span></p><span style="font-size: medium;">
</span><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span style="line-height: 115%;">Para explicar isto, o mellor é recorrer a un comentario de José Luis
Villacañas sobre o s. XIX español que cito no libro. O s. XIX español consistiu,
basicamente, nunha alianza entre unha burguesía sen potencia revolucionaria e a
monarquía (corrupta) dos Borbóns. Quedando fóra, asegura Villacañas, “a nación
republicana e a nación carlista”.</span></span></p><span style="font-size: medium;">
</span><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span style="line-height: 115%;">Esta concepción do s. XIX español dá base a unha das teses que esgrimo no
libro. A saber: ao meu ver non hai itinerancia entre un Castelao moi influído
por Vicente Risco, isto é, tradicionalista, isto é, filo-carlista, e un Castelao
demócrata que abandonaría, para tranquilidade dos demoliberais homologados, o
legado tradicionalista. Castelao inscríbese nun republicanismo federal progresista,
non tradicionalista, no sentido en que o eran os tradicionalistas ou carlistas,
pero que teoriza unha idea peculiar de tradición. Unha tradición anterior e
alternativa a aquela que conformou o Estado-nación español.</span></span></p><span style="font-size: medium;">
</span><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span style="line-height: 115%;">Entre os argumentos que ofrezo no libro, quero resaltar dous que, ao meu
ver, teñen especial enxundia: </span></span></p><span style="font-size: medium;">
</span><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span style="line-height: 115%;">Un: no pensamento de Castelao hai toda unha articulación dun republicanismo
non superficial, senón un republicanismo forte entendido como cultura política,
non só como forma de Estado. Este republicanismo de Castelao sería
nacionalmente galego, tería feitura ibérica e sería diferente nalgúns aspectos
—non en todos— aos tópicos —non todos certos—<span>
</span>que existen sobre o republicanismo francés.</span></span></p><span style="font-size: medium;">
</span><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span style="line-height: 115%;">Dous: o republicanismo galego e ibérico que teoriza Castelao non se pode
comprender sen a ascendencia que, no Estado español, deixou o sentido común
preliberal do tradicionalismo, sentido común que se viu reforzado pola guerra
contra Napoleón e pola reemerxencia das sociedades dos antigos reinos cando o
Estado e a monarquía esboroaba. Dito doutro xeito: sosteño que se, en certo
xeito, o contido do republicanismo liberal está substanciado no <i>Discurso sobre a liberdade dos antigos
comparada coa dos modernos</i>, escrito en 1819 por Benjamin Constant, o
republicanismo de Castelao pertence á esfera do sentido común republicano
previo ao que se desprende do libelo de Constant. É dicir, é un tipo de
republicanismo que, sen deixar de ser moderno e de pensarse para unha sociedade
moderna, segue sendo moi fiel á concepción da liberdade dos antigos, é dicir, á
liberdade propia de sociedades orgánicas pre-individualistas. En certa forma,
do republicanismo de Castelao poderíase dicir o que di José María Ripalda da
concepción social que profesaba un admirador da Revolución francesa que
escribía desde outra periferia “atrasada” como era a alemá. Falo de Hegel, de
quen Ripalda asegura que quixo xuntar a Kant con Aristóteles; é dicir, o
individuo moral moderno co comunitarismo implícito á <i>polis</i> orgánica do mundo antigo.</span></span></p><span style="font-size: medium;">
</span><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span style="line-height: 115%;">Se Constant desterra toda idea de “ben común” e fai pivotar a sociedade só
nos individuos autosuficientes, o republicanismo de Castelao está cheo de
substancia ética social, colectiva, é dicir, Castelao pensa que a sociedade é
algo máis que a suma das morais individuais, considera que a comunidade precede
ao individuo e acredita que non hai liberdade se esta non se funda sobre unhas
bases materiais que permitan que esa liberdade se poida exercer de xeito efectivo.
Así, di Castelao: “A famosa Democracia convértese en tapadeira do vello
absolutismo cando o pobo só é soberano no día das eleccións e se limita a súa
acción ao campo da política, excluíndoo do poder económico. Tamén é preciso
revisar a palabra Liberalismo, que nada ten que ver coa Liberdade”.</span></span></p><span style="font-size: medium;">
</span><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span style="line-height: 115%;">Outro dos aspectos do republicanismo de Castelao sobre o que me quero deter
tamén ten que ver coa lectura que fai da historia española. Unha lectura
caracterizada por unha constante: a gran distancia que existe entre o xeito en
que foi construído o Estado, xa desde tempos dos Habsburgo, e a vida dos pobos
que, canda o portugués, poboan a Península Ibérica.</span></span></p><span style="font-size: medium;">
</span><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span style="line-height: 115%;">Para Castelao, o Estado español foi construído por elites alleas aos pobos.
A comezar por Carlos V, rei extranxeiro que chegou acompañado por funcionarios
flamengos. O s. XVI asistiría ao levantamento das Comundades de Castela, un
movemento republicanizante e contrario á natureza imperial do Estado, que,
canda as Germanìes da Coroa de Aragón, albergaba a esperanza de emprender unha
revolución proto-burguesa e popular. O gran antecedente destes dous movementos
serían os Irmandiños. Se ben Castelao problematiza a revolta Irmandiña ao
considerar que a derrota da nobreza galega a maos dos Reis Católicos acabaría
sendo contraproducente para as clases populares galegas.</span></span></p><span style="font-size: medium;">
</span><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span style="line-height: 115%;">De aí en diante, a construción do Estado español consistiría, cito
literalmente a Castelao, “nunha sucesión de frustracións” na que os pobos se
verían sempre relegados polas elites imperiais, flotantes e desarraigadas, e
nas que o Estado sería impotente para fundarse de xeito coerente co sentir dos
pobos que o padecen. </span></span></p><span style="font-size: medium;">
</span><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span style="line-height: 115%;">A separación entre sociedade e Estado, ou entre nacións e Estado é, por
causa desta lectura histórica de Castelao, fundamental. A gran teima do
rianxeiro é pensar unha Hespaña (con H e na que se inclúe Portugal) na que o
Estado sexa orgánico ás nacións e nutrido eticamente por estas. Único xeito de
que Galiza se poida sentir integrada no concerto español. Único xeito de que,
en termos de Antonio Gramsci, se poida imaxinar un Estado español que basee a
súa existencia na hexemonía, non na dominación. Porque onde hai dominación a autodeterminación
é lexítima.</span></span></p><span style="font-size: medium;">
</span><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span style="line-height: 115%;">A concepción do Estado coma un todo é outro dos pousos do republicanismo
antigo perceptibles en Castelao. Estado é a suma do ámbito da sociedade civil e
do aparato político-burocrático-coercitivo. O fracaso do Estado español
consiste na feble vinculación entre o espazo da sociedade civil e o aparato
legal. </span></span></p><span style="font-size: medium;">
</span><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span style="line-height: 115%;">Esta separación, e aquí vou dicir unhas palabras sobre a relación de
Castelao e os republicanos españois, tamén está presente nas forzas
progresistas de raíz castelá. De aí que a incomprensión entre os republicanos
españois e os galeguistas fose grande. Castelao acabará acusando aos
republicanos españois de seren demasiado estatalistas, demasiado institucionais, de
estaren máis atentos á pervivencia das estruturas herdadas que de contribuír á
irrupción demócratica dos pobos. Unha lección que, ao meu ver, segue estando de
actualidade e que aflora con claridade cada vez que a cuestión nacional no
Estado español se agudiza.</span></span></p><span style="font-size: medium;">
</span><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span style="line-height: 115%;">Quero continuar reflexionando sobre o presente a partir das ideas de
Castelao. A vixencia da súa crítica ao Estado español semella obvia. A
democracia de 1978, nacida sen momento constituínte popular, é dicir, feita “<i>de la ley a la ley</i>”, como sentenciou un dos
franquistas reciclados en demócratas que pilotou a chamada Transición, viviu en
relativa estabilidade mentres as condicións materiais e xeopolíticas foron
estables, pero desde 2008 vive nun continuo estrés sen solución nin final que
xa tivo varios momentos de contestación social (o 15M e o <i>Procès</i> catalán). Síntomas de que a vella separación entre pobos e
aparato legal, entre democracia e lei, continúa furando nas entrañas desta
parte de Iberia. </span></span></p><span style="font-size: medium;">
</span><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span style="line-height: 115%;">A crise moral da monarquía, do sistema de partidos, da xudicatura, da
esfera bancario/empresarial, dos medios de comunicación evidencia que os regos
profundos diagnosticados por Castelao ao longo da súa obra seguen actuando en
2022. </span></span></p><span style="font-size: medium;">
</span><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span style="line-height: 115%;">Pero esta crise vital da lexitimidade ten tamén ramificacións que van máis
alá do Estado español. A creación de superestruturas alleas a todo control
popular durante a globalización neoliberal empeora as cousas para a causa da democracia,
tal e como a entendía o rianxeiro. A utilización da lei como dique de
contención das demandas populares —do que o coñecido <i>lawfare</i> é só a punta do iceberg— non é algo exclusivo do Estado
español, que ten actualmente, na Constitución do 78, unha trincheira desde a
que impedir calquera proceso democratizador. A utilización da lei contra o
pobo, propia do <i>ethos</i> liberal desde
as súas mesmas orixes, foi patente na terquedade alemá á hora de flexibilizar a
letra dos tratados da Eurozona, cando Grecia se aproximou ao precipicio na
crise do euro de 2010.</span></span></p><span style="font-size: medium;">
</span><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span style="line-height: 115%;">A crise da democracia ten no Estado español causas históricas propias, pero
esta non se pode separar da crise da democracia liberal á que hoxe asistimos.
Unha crise que, para ser sorteada sen que a propia democracia desapareza, só
pode percorrer un camiño: dar a voz á xente para que se implemente o que a
xente quere. No Estado español, aos pobos. O republicanismo democrático e
comunitarista de Castelao é un revulsivo para unha democracia excesivamente
formalista, afastada e individualista que hoxe vai á deriva.</span></span></p><span style="font-size: medium;">
</span><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span style="line-height: 115%;">Apenas dúas pinceladas máis sobre outros temas de actualidade que aparecen
en Castelao e que me gustaría mencionar.</span></span></p><span style="font-size: medium;">
</span><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span style="line-height: 115%;">O de Rianxo acreditaba nunha idea de progreso diferente á do progresismo
mecanicista. Unha concepción que puña entre paréntese que cousa debía ser
entendida coma progreso e cal como atraso. Mais unha concepción que non caía no
reaccionarismo. Algo moi pertinente para estes tempos de límites físicos do
planeta e de deterioro dos ecosistemas.</span></span></p><span style="font-size: medium;">
</span><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span style="line-height: 115%;">Por outra banda, Castelao profesaba o que Antoni Domènech chamaba “republicanismo
fraternal”, e que este explicaba a través da importancia da metáfora da casa e
da familia. É este o republicanismo dos irmáns e irmás —de aí a <i>fraternidade</i>—, das mulleres e dos
escravos suxeitos á lei de familia e non á lei civil e considerados menores de
idade tutelados polo <i>Pater familias</i>, o
amo. Do <i>domus</i> patriarcal, do <i>oikos</i>, vén a palabra <i>oikoconomia</i>. Castelao di, textualmente, que
"non é o mesmo gobernar unha familia que un conxunto enorme de familias,
dirixir a economía dunha casa que a economía común dunha moitedume de fogares” e
sinala que o Estado español se comporta como se tivese a “patria potestade”
sobre os pobos que viven baixo o seu xugo. </span></span></p><span style="font-size: medium;">
</span><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span style="line-height: 115%;">Kant dixo que a Ilustración era a saída da humanidade da minoría de idade.
Pero a ideoloxía ilustrada tamén serviu como cobertura intelectual para que o
sistema económico e os rexímenes sociopolíticos oprimisen e explotasen ás mulleres,
aos homosexuais, aos pobos subalternos, aos racializados e aos ecosistemas. </span></span></p><span style="font-size: medium;">
</span><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span style="line-height: 115%;">A loita dos de abaixo consiste en saír da opresión da casa, para ser recoñecidos coma suxeitos “fóra do armario”, fóra do ámbito doméstico, no espazo
público, na Historia. Iso é no que consiste politizar un problema. Sacalo do <i>oikos</i>, onde está oculto, e poñelo á luz da
<i>polis</i>. O republicanismo de Castelao,
por conter ese carácter fraternal, é tamén unha invitación a pensar a
pluralidade do suxeito republicano actual.</span></span></p><span style="font-size: medium;">
</span><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span style="line-height: 115%;">Anímovos a que descubrades este Castelao lendo o libro. Un Castelao que,
tras este estudo, axigantou a súa talla aos meus ollos. Un Castelao do que se
pode dicir, sen rubor, que era un filósofo político sólido. Alguén que sabía o
que estaba dicindo.</span></span></p><span style="font-size: medium;">
</span><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span style="line-height: 115%;">Que vos resulte proveitoso.</span></span></p><span style="font-size: medium;">
</span><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span style="line-height: 115%;">Moitas grazas pola vosa atención.</span></span></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: 12pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: ES;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="text-align: right;"><span style="font-size: small;"><span style="line-height: 115%;">Melide, 15/10/2022</span></span></p>
<p></p>O Fucohttp://www.blogger.com/profile/14526626684616983628noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2489127080722091075.post-65869608357621963022021-11-10T19:59:00.002+01:002021-11-11T02:12:48.249+01:00Á procura do sagrado<p> </p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-L7f_pp5H8-U/YYwV8f9T0nI/AAAAAAAAdNo/S1XQSahb3MEHm-Qn3jwVSRPbYCKKZpNkwCLcBGAsYHQ/s499/51ccLpEtLLL._SX335_BO1%252C204%252C203%252C200_.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="499" data-original-width="337" height="320" src="https://1.bp.blogspot.com/-L7f_pp5H8-U/YYwV8f9T0nI/AAAAAAAAdNo/S1XQSahb3MEHm-Qn3jwVSRPbYCKKZpNkwCLcBGAsYHQ/s320/51ccLpEtLLL._SX335_BO1%252C204%252C203%252C200_.jpg" width="216" /></a></div><br /><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>ES</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:DontVertAlignCellWithSp/>
<w:DontBreakConstrainedForcedTables/>
<w:DontVertAlignInTxbx/>
<w:Word11KerningPairs/>
<w:CachedColBalance/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Tabla normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin:0cm;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:"Times New Roman";
mso-fareast-theme-font:minor-fareast;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
</style>
<![endif]-->
<p></p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><i><span>O cervo e a sombra</span></i><span> (Xerais, 2021) é a última novela de Diego
Ameixeiras. Unha historia sobre a desesperada madurez dun grupo de <i>ragazzi di vita</i>, que diría Pasolini. Trátase
dun fresco coral construído arredor da figura de Mateo, o protagonista. Mateo
perdeu os pais de neno nun accidente de coche no que se viu implicado un cervo.
Tras «resucitar» na xuventude, ao sobrevivir unha tentativa de suicidio grazas
á intervención de Silvio, Mateo está a pasar pola súa particular penitencia en
busca da serenidade que só pode conceder a existencia dun deus que explique o
seu sufrimento e o sufrimento do mundo. Este evanxeo segundo Mateo, outra
reminiscencia pasoliniana, mergúllase no submundo das drogas, a exclusión
social, a violencia e a prostitución; pero tamén das experiencias «anxélicas» que,
nese mesmo universo urbano caído, representan os centros sociais okupados ou a
praxe social de certos curas preocupados polos desfarrapados.</span></span></p><span style="font-size: medium;">
</span><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span>O cervo, un símbolo
bíblico que identifica a Xesucristo, percorre toda esta novela de redención
imposible e final sacrificial [vén aquí á memoria outra historia de cervos e
sacrificios: <i>The killing of a sacred deer</i>
(Yorgos Lanthimos, 2017)]. Ameixeiras desenvolve unha traxedia protagonizada
por un suxeito cuxas coitas espirituais semellan beber dos personaxes de Chesterton
ou de Graham Greene. Ou da filosofía de </span><span lang="GL">Søren</span><span lang="GL"> </span><span>Kierkegaard directamente. Unha obra escrita cun ritmo cinematográfico que,
cara ao final, se acelera e fai ao lector entrar na voráxine climática da
autodestrución. Un texto inzado de mencións a ítems que poderiamos denominar como
«pop gourmet» (Jean Moreau, Vitorio de Sica, Patricia Highsmith, o POUM, os Black
Panther, Léo Ferré, Marino Lejarreta…), e na que brillan numerosas frases
filosófico-lapidarias que actúan coma broches de ouro, ou puñetazos de ferro, en
moitos dos capítulos. </span></span></p><span style="font-size: medium;">
</span><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span>O de <i>O cervo e a sombra</i> é un suxeito pos-posmoderno: aquel que xa cansou
de matar a deus (en tanto que entidade sólida á que aferrarse) e que agora o
procura inutilmente. Algo así como a versión quinqui e derrotada do crego sen
fe que, malia o silencio sepulcral de deus, segue a dar a misa en <i>San Manuel Bueno Martir,</i> de Unamuno, ou
nos <i>Comungantes,</i> de Ingmar Bergman. </span></span></p><span style="font-size: medium;">
</span><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="mso-ansi-language: ES;"><span style="font-size: medium;">Unha boa novela que se le
dunha sentada porque é breve e porque non ten unto nin circunloquios.</span> </span></p>
O Fucohttp://www.blogger.com/profile/14526626684616983628noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2489127080722091075.post-40955615683554361832021-10-03T14:11:00.009+02:002021-10-03T17:58:08.746+02:00Presentación libro "Marxismo negro"<iframe allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen="" frameborder="0" height="315/2" src="https://www.youtube.com/embed/ASkkeyz-N3c" title="YouTube video player" width="560/2"></iframe>
<p><br /><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>ES</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:DontVertAlignCellWithSp/>
<w:DontBreakConstrainedForcedTables/>
<w:DontVertAlignInTxbx/>
<w:Word11KerningPairs/>
<w:CachedColBalance/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Tabla normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin:0cm;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:"Times New Roman";
mso-fareast-theme-font:minor-fareast;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
</style>
<![endif]-->
</p><p style="text-align: justify;">A seguir, reproduzo o texto que empreguei na presentación do libro <i>Marxismo Negro. Pensamiento descolonizador del Caribe anglófono</i>, de Daniel Montañez. A Coruña, 2/10/2021.<br /><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>ES</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:DontVertAlignCellWithSp/>
<w:DontBreakConstrainedForcedTables/>
<w:DontVertAlignInTxbx/>
<w:Word11KerningPairs/>
<w:CachedColBalance/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Tabla normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin:0cm;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:"Times New Roman";
mso-fareast-theme-font:minor-fareast;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
</style>
<![endif]-->
</p><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: large; line-height: 115%; mso-ansi-language: ES;">Estou moi agradecido por poder participar nesta presentación do libro de
Daniel Montañez <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Marxismo Negro.
Pensamiento descolonizador del Caribe anglófono, </i>editado por Akal o ano
2020. Un acto que debía terse realizado hai moitos meses, antes de que a
pandemia trastocase os plans a todos.</span></p><div style="text-align: justify;">
</div><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: large; line-height: 115%; mso-ansi-language: ES;">Dado que despois Daniel falará a fondo do seu traballo, creo que o mellor
que podo achegar eu consiste en situar o tipo de proposta teórica que contén o
libro a respecto da recepción xeral do pensamento antiimperialista,
anticolonial e marxista no movemento de emancipación nacional e social galego. </span></p><div style="text-align: justify;">
</div><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: large; line-height: 115%; mso-ansi-language: ES;">Cada lector individual fai a súa propia lectura de cada libro, pero esta
lectura tamén está influída pola tradición crítica do pobo ao que pertence.
Neste sentido, o libro de Daniel descrúbrenos autores que non coñeciamos (cando
menos eu non os coñecía), e lémbranos outros que si coñeciamos, invitándonos a
profundizar máis neles. Pero sobre todo o libro fálanos dun xeito de concebir
esa cousa polisémica chamada marxismo que debería resultar familiar a calquera
persoa identificada co movemento soberanista galego.</span></p><div style="text-align: justify;">
</div><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: large; line-height: 115%; mso-ansi-language: ES;">Daniel Montañez sinala no prefacio que a noción de “Marxismo negro” foi
acuñada por Cedric Robinson, no seu libro de 1983, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Black Marxism: The Making of the Black Radical Tradition</i>. Título de
resonancias thompsonianas que, por certo, vén de ser editado castelán en 2021. </span></p><div style="text-align: justify;">
</div><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: large; line-height: 115%; mso-ansi-language: ES;">Tamén sinala Daniel que para os marxistas negros “existe unha intensa
relación entre a cuestión racial e a étnica, pero a nivel analítico son dúas
cuestións distintas”; polo que, “aínda que teñan relación, non deben
confundirse coas reflexións etnomarxistas e os marxismos étnico-nacionais” (P.
36). Aclarado isto, porén, Daniel reproduce e fai súa unha frase de Ramón
Grosfoguel que di que “un é marxista negro non pola cor da pel, senón pola perspectiva
epistémica desde a cal se pensa.” (P. 31). A esta frase, que convida a tentar
ser marxista negro sen ser negro, quixera unirlle outra do propio Daniel que tamén
nos motiva a continuar na tarefa do noso “ennegrecemento”. Di Daniel:
“Consideramos que os marxismos negros deben incluírse nunha tradición moito máis
ampla que poderiamos denominar <i style="mso-bidi-font-style: normal;">marxismos do
Sur Global</i>, sendo o Sur unha metáfora da pobreza sistémica da maioría de
países do mundo, pero tamén a de sectores marxinados no seo das sociedades do
chamado <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Primeiro Mundo</i>”. (P. 44) Apunta
tamén Daniel —tomando a idea de Ruy Mauro Marini— que a diferenza entre o
sufrimento da poboación non-branca e a branca estriba en que a primeira é
“superexplotada” mentres que a outra é “explotada a secas”. E fala de George
Padmore, quen expresou a idea de que os fascismos europeos se inspiraran no que
antes fixeran os colonialistas en África. Algo que resulta claro cando un
coñece o pasado africanista dos militares fascistas españois sublevados contra
a II República. Así, poderíase dicir que a diferenza entre a realidade dos
superexplotados do sur global e a dos explotados do norte global é que os
primeiros viven como lei inamobible o que para os segundos é lei de excepción. </span></p><div style="text-align: justify;">
</div><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: large; line-height: 115%; mso-ansi-language: ES;">Todo isto non impide pensar os conceptos de branco e non-branco como
realidades relativas, como ben saben moitos naturais da Península Ibérica que
non son considerados brancos cando viaxan aos EEUU, ou como soubo o pobo grego,
burlado en brincadeiras xenófobas, cando Alemaña impuxo as políticas de austeridade
na Eurozona. En calquera caso, o da superexplotación si semella un bo xeito de
comprender o diferente que é a vida para quen vive racializado.</span></p><div style="text-align: justify;">
</div><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: large; line-height: 115%; mso-ansi-language: ES;">Partindo destes postulados, e dado que, como dixen, pretendo facer unha
presentación situada, gustariame comezar dicindo que a tradición política na
que me inscribo, o movemento de emancipación nacional e social galego, naceu,
en boa medida, asumindo que, para pensar este país, era preciso, como di
Grosfoguel, asumír unha determinada perspectiva epistémica. Unha perspectiva
periférica a respecto dos centros de poder e de saber. O que non é outra cousa
que asumir unha perspectiva autocentrada. Precisamente porque o noso movemento
ten ese substrato crítico incorporado, este libro de Daniel pode ser útil ao
noso movemento. A lectura dos marxistas negros que nos propón Daniel non só non
supón unha desviación da nosa tradición, senón que resulta totalmente fiel a
dita tradición.</span></p><div style="text-align: justify;">
</div><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: large; line-height: 115%; mso-ansi-language: ES;">Como mostra pormenorizadamente outro libro de recente aparición, escrito
por Xavier Madriñán, desde os tempos do primeiro rexionalismo galego o país que
contribuíu a configurar a idea de que Galicia era un suxeito político foi
Irlanda. Irlanda era, para a opinión pública burguesa de mediados do s. XIX, un
lugar que bordeaba o que se consideraba un país civilizado europeo. O celta caracterizábase,
naquela altura, con tropos relacionados coa irracionalidade, a paixón, a
sentimentalidade ou a feminidade. É dicir, valores alternativos aos
representados pola racionalidade capitalista masculina occidental. Naturalmente,
para aqueles homes decimonónicos a idea de buscar inspiración fóra de Europa
resultaba descabellada. Pero a miserenta e celta Irlanda era, para a
imaxinación da época, o máis parecido a un país salvaxe, non europeo, enclavado
no occidente do continente. Brandir a loita agraria daquela terra de leiras
verdes e valados de pedra seca, sufrinte e asoballada polos <i style="mso-bidi-font-style: normal;">landlords</i> ingleses, resultaba, para os nosos
primeiros rexionalistas, unha ferramenta para a toma de consciencia do país.</span></p><div style="text-align: justify;">
</div><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: large; line-height: 115%; mso-ansi-language: ES;">Con posterioridade a 1898, será Cuba, outra illa caribeña, se ben non anglófona,
quen mostre o camiño cara á autonomía aos movementos patrióticos do E. Español.
Incluído o galego. Se Cuba, que nominalmente era considerada unha provincia
española, acadara a súa independencia, non resultaba aberrante imaxinar que as
nacións ibéricas sen estado tamén aspirasen á súa existencia política. Non en
van, un dos maiores pánicos da intelectualidade española post-1898 era que o
secesionismo cubano tivese réplicas nunha metrópoli que comezaba a ver con
preocupación a forza do catalanismo, o vasquismo e o galeguismo.</span></p><div style="text-align: justify;">
</div><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: large; line-height: 115%; mso-ansi-language: ES;">Malia estes inicios de querencias periféricas, a guerra do Rif será
interpretada no nacionalismo galego, de xeito maioritario, en claves
eurocéntricas. Aínda que algunha excepción houbo, como a do xenial poeta Manoel
Antonio quen pedía en carta, a un Rafael Dieste destinado como soldado no norte
de África, que pasase ás filas de Abd El-Krim ou que desertase. </span></p><div style="text-align: justify;">
</div><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: large; line-height: 115%; mso-ansi-language: ES;">A ambigüidade, cando se trata de torcer pola humanidade oprimida non
europea, está presente tamén en Castelao. «Do racismo á redención» é o titulo
que Craig Patterson puxo ao seu estudo sobre a cuestión de Castelao e os
negros. O título é un bo resumo do asunto. E é que, con gran honestidade, Castelao
confesa, no seu diario persoal, como partindo de fortes prexuízos cara a xente
negra, foi mudando de opinión conforme foi coñecendo, sobre todo nos EEUU, aos
negros de carne e óso que loitaban polos seus dereitos civís. A coñecida viñeta
de 1938 debuxada por Castelao, na que o traballador negro preguntaba ao galego,
ao tempo que se daban as mans, «Hermanos?», e o galego respondía: «Los
trabajadores somos siempre hermanos», exemplifica ben esta mutación.</span></p><div style="text-align: justify;">
</div><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: large; line-height: 115%; mso-ansi-language: ES;">Os anos 60 do s. XX, tempo en que se inicia a reconstitución do
nacionalismo político galego de inspiración marxista tras o exterminio, na
guerra e na posguerra, do bando demócrata, suporán o definitivo despexe de
calquera ambigüidade. A influencia do maoismo e das loitas de liberación
nacional do chamado terceiro mundo farán que o nacionalismo galego se achegue,
dentro das dificultades da época para acceder aos textos, a figuras claramente
anticoloniais coma o alxeriano Albert Memmi e, xa máis relacionado co libro de
Daniel, coma os martiniqueses Frantz Fanon e Aimé Césaire. Os libros de Xosé
Manuel Beiras sobre o atraso económico de Galiza e de Francisco Rodríguez e
López Suevos sobre a problemática nacional galega e o colonialismo, afondarán
nesa identificación do nacionalismo galego co anticolonialismo. Nestes
traballos aparecen concepcións como a do sistema-mundo e as relacións de dependencia
centro-periferia que, como nos di Daniel, tiveron as súas primeiras
formulacións no marxista negro, Oliver C. Cox. Autor recoñecido por Inmanuel
Wallerstein e cuxas ideas debateron xentes da talla de Fernand Braudel ou Samir
Amin. Tamén a cuestión do colonialismo interno, presente naqueles traballos,
entronca cunha tradición de pensamento negro, neste caso encarnado por Harry
Haywood nos anos 40 do s. XX que, como di Daniel, teorizou o termo moito antes
de que o fixese Charles Wright Mills, Pablo González Casanova ou Robert Lafont.</span></p><div style="text-align: justify;">
</div><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: large; line-height: 115%; mso-ansi-language: ES;">Boa parte da militancia do soberanismo galego dos 60 e 70 podería encarnar á
perfeción aquel soldado do Finisterre bretón imaxinado por Jean Paul Sartre
que, destinado no norte de África, tomaba consciencia da súa nacionalidade
negada ao ver como a todopoderosa Francia, derrotada polo movemento de
liberación nacional alxeriano, tiña que recoñecer como nación soberana o que antes
era apenas un Departamento. Sartre, quen tamén era lido no soberanismo galego
da altura, escribiría, ademais das súas obras principais, un prefacio a “Os
condeados da terra”, de Frantz Fanon, e un prólogo a un libro da tunisiana
Gisèle Halimi, sobre o chamado “Proceso de Burgos” contra militantes de ETA; prólogo
no que tamén se mencionaba o caso galego.</span></p><div style="text-align: justify;">
</div><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: large; line-height: 115%; mso-ansi-language: ES;">A transcendencia de toda esta crítica colonial, no soberanismo galego actual,
segue a ser importante e o seu espírito non está lonxe de propostas
contemporáneas, como a decolonial, que pulan por unha visión do poder como
intrinsecamente colonial dentro da propia Europa.</span></p><div style="text-align: justify;">
</div><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: large; line-height: 115%; mso-ansi-language: ES;">De entre as figuras que Daniel debulla no libro, resulta de interese, para
unha renovación teórica do sobernismo galego, autores coma CLR James ou Stuart
Hall. Pensadores ambos que trascendían a visión do chamado “marxismo ortodoxo” tendente
a relegar o cultural ao superestrutural. A profundización nas súas ideas,
ademais de incorporar o legado gramsciano doutra póla do nacionalismo político galego
moderno, encarnada por Esquerda Galega, axuda a reflectir sobre a realidade dun
país periférico, no marco español e europeo, pero desenvolvido. Un país que,
como sabía o pensador sardo, dificilmente pode ser xa analizado cos criterios
empregados para lugares con Estados pouco articulados e con grandes masas
campesiñas excluídas da vida nacional. E un país que tamén ten que pensarse, na
súa vida política, social e económica, coma o fogar daqueles que, vivindo entre
nós, están marxinados e/ou superexplotados pola súa cor de pel, pola súa
nacionalidade ou por carecer de papeis. </span></p><div style="text-align: justify;">
</div><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: large; line-height: 115%; mso-ansi-language: ES;">CLR James ou Stuart Hall resultan útiles para desentrañar os mecanismos da
hexemonía en sociedades como a galega do presente, nas que o Estado e o sistema
político é moi estable e a guerra debe ser máis de posicións que de movemento. </span></p><div style="text-align: justify;">
</div><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: large; line-height: 115%; mso-ansi-language: ES;">Gustaríame rematar cunha cita que Daniel reproduce no limiar do libro. Polo
que cabe entender que a cita enchoupa, en boa medida, a filosofía xeral coa que
foi escrito. A frase, de aire dialéctico, é de Aimé Cesaire e di:
“Provincianismo? En absoluto. Non me enterro nun particularismo estreito. Pero
tampouco quero perderme nun universalismo descarnado. Hai dous xeitos de
perderse: por segregación amurallada no particular ou por disolución no <i style="mso-bidi-font-style: normal;">universal</i>. A miña concepción do
universal é a dun universal depositario de todo o particular, depositario de
todos os particulares, profundización e coexistencia de todos os particulares”.
</span></p><div style="text-align: justify;">
</div><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: large; line-height: 115%; mso-ansi-language: ES;">Frase que lembra a aquela de Castelao que, parafraseando ao hegeliano de
esquerdas Heinrich Heine, dicía: “Eu creo, e repito con Heine, que dende a máis
pequena fiestra pode contemplarse a inmensidae do ceo coma dende a máis pequena
terra se pode comprender a grandeza do mundo.” </span></p><div style="text-align: justify;">
</div><p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: large; line-height: 115%; mso-ansi-language: ES;">Este espírito atento ao que cada marxe ten que dicir a todo centro está moi
vivo neste libro ameno, didáctico, documentado e clarificador que vos recomendo
a todos e todas.</span></p>
O Fucohttp://www.blogger.com/profile/14526626684616983628noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2489127080722091075.post-72809378447204194102021-05-03T11:23:00.007+02:002021-05-03T11:37:26.750+02:00Crónicas burguesas<p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-zWVzc6JnC1I/YI-_CkdfHlI/AAAAAAAAdE0/MBRhsxgDzPgolOFdY6tqhzGNcyn1U6YzQCLcBGAsYHQ/s819/9788491218210.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="819" data-original-width="552" height="271" src="https://1.bp.blogspot.com/-zWVzc6JnC1I/YI-_CkdfHlI/AAAAAAAAdE0/MBRhsxgDzPgolOFdY6tqhzGNcyn1U6YzQCLcBGAsYHQ/w183-h271/9788491218210.jpg" width="183" /></a></div><br /> <p></p><p style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span> </span>As novelas <i>As mellores tendas de Madrid </i>(Xerais, 2021), de Manuel Veiga, <i>Un señor elegante </i>(Xerais, 2020), de Suso de Toro, e esta <i>Nus </i>(Xerais, 2021), de Manuel Gago, que me propoño comentar, teñen, ademais do feito de compartiren editora, algo en común. Todas abordan, desde unha concepción da literatura como entretemento, pero tamén cun certo aire sociolóxico, a cuestión do papel (ou mellor do non papel) da burguesía galega na dirección política do país. De xeito ameno, as tres novelas, non en van escritas por autores con vocación xornalística, axudan a entender, coa súa focalización en tres momentos históricos moi diferentes, que sucedeu coas clases altas deste país en tempos non tan afastados e que consecuencias tiveron certos episodios para converternos, como sociedade, no que hoxe somos. <br /><span> </span>Veiga abordaba o momento de quebra financeira e liquidación das caixas de aforro a través dunha parella de desarraigada e paifoca clase media urbana que, sen ningún tipo de proxecto para o país, viu como se esfumaba, entre o crime e a desvergoña dos principais banqueiros e gobernantes, o sistema financeiro galego. De Toro trataba de resgatar o elo perdido dunha burguesía que si tiña un proxecto para o país, pero que foi radicalmente esmagada despois da guerra civil e o longo franquismo e que, na Transición, foi relegada por aqueles que limitaron o seu proxecto político ao eido cultural e á adaptación ao bipartidismo imperfecto. Gago, pola súa parte, céntrase na sorte de revolución cultural de tinte individual e hedonista —equiparable, por estes pagos, ao que puido significar o 68 noutros lugares— que tivo lugar nos primeiros anos oitenta; a mesma época que asistirá ao nacemento, discreto, das institucións autonómicas: «Se ben a vitoria do Si por un estatuto para Galicia estaba bastante clara, non fora votar nin o tato» (p. 101).<br /><span> </span>O protagonista da novela de Gago pertence ao selecto grupo de familias que levan mandando no país desde tempo inmemorial. «Eramos trescentas familias en Galicia. E logo estaba o resto da xente, claro, pero entre nós non pasabamos dese monllo de apelidos, nos que se cruzan algunhas liñaxes antigas cunha xenerosa cantidade de apelativos foráneos» (p. 127). Unha caterva de aristocracia aburguesada e colonial que move os fíos desde atrás e que, malia non amosar ningún interese pola creación da autonomía galega (pois non estaba entre as súas prioridades exercer o liderado do país), acabará copando e controlando esas institucións co fin de perpetuar o seu poder na sombra: «Porque o dramático é que fomos todas esas familias abstencionistas, que non movemos nin un dedo polo noso propio destino, as que nos beneficiamos desa vaca que nosoutros non levamos a ningún prado. Desa administración que nos colocaron de balde diante dos ollos» (p. 362).<br /><span> </span>Como adoita suceder coas novelas dirixidas ao gran público, <i>Nus</i> podería resolverse en menos páxinas. Porén, o libro ofrece, a través das peripecias amatorio-sexuais deste burgués con ganas de experimentación, un bo fresco sociolóxico do país daquel tempo. Exponse a confrontación entre o nietzscheanismo liberal dos nudistas co país premoderno e agrario dos paisanos, cos remanentes do poder eclesiástico tradicionalista e, a través dun personaxe feminino, co marxinal nacionalismo que ollaba con desprezo aqueles nenos de papá que, nunha etapa <i>enragé</i>, só concibían a loita política como temporal transgresión individual. Aparece tamén o conflito, máis aparente que real, entre aqueles fillos díscolos da burguesía que abrazaban o ecoloxismo <i>new ager</i> coa cultura do pelotazo urbanístico que, tras a súa explosión nos anos sesenta e setenta, continuaría, nos oitenta, enchendo de cemento e tixolo espazos daquela aínda virxes.<br /><span> </span>No final da novela, o antigo hippie revélase xa coma persoa de orde: «Nesa metamorfose de breves meses do palanquín sen futuro ao home de proveito descobres, con abraio, que todo o mundo borra da súa memoria para sempre o teu eu anterior de libertino e acepta con fervor e normalidade a nova feitura de señor respectable» (p. 380). <br /><span> </span>É esta a historia dos Miguel Cancio, dos Pedro Arias e de <i>tutti quanti</i>. Antigos radicais que non tiveron maior problema en pasar do libertarianismo individualista ao neoliberalismo. Profetas do solipsismo que, se daquela mostraban a súa superioridade moral a respecto dos “atrasados” labregos, hoxe dannos a murga coa musiquiña da liberdade (lingüística, económica, política) do señorito a facer o que lle peta. Trátase dun tipo social que reaparece unha e outra vez na historia. Son, como diría Antoni Domènech, a <i>jeunesse dorée</i> desencantada coa revolución de 1848 que se entregará á bohemia aristocrática; son aqueles universitarios de comezos do século XX que, dicía Walter Benjamin, «como lle venderon a alma á burguesía, xunto á profesión e o matrimonio, exixen uns anos de liberdade burguesa»; son o tipo de personaxes que revolvían o estómago de Pasolini e que o levou a tomar partido polos policías de extracción rural meridional que batían nas cabezas dos universitarios do norte nas manis dos sesenta; son a costra cultural felipista que, tras anos de despelote, drogas e desenfreo progre, hoxe apoian á estrema dereita mentres fan o ridículo coas súas mandíbulas desencaixadas. <i>Nihil novum sub sole</i>. Nada novo baixo o sol. Apenas a fase xuvenil dese tipo de hipócritas que, ao tempo que dán a matraca coa ética protestante, o aforro e o traballo duro, enriquécense a base de corrupción de puticlub e desprezan aos desdentados. <br /><span> </span>Todo aquilo, vaia, que algúns temos a gala odiar.</span><br /></p><p><br /></p>O Fucohttp://www.blogger.com/profile/14526626684616983628noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2489127080722091075.post-15285276752777366502021-04-17T22:58:00.008+02:002021-04-18T00:24:45.613+02:00Crime e banalidade<p><br /></p><p style="text-align: left;"> </p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-ehkWwJBWR48/YHtKgu_CVcI/AAAAAAAAdD8/tjGPib1zolcvoLVuEksK1fYzrEBQDa0GgCLcBGAsYHQ/s499/51msktYL2RL._SX335_BO1%252C204%252C203%252C200_.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="499" data-original-width="337" height="259" src="https://1.bp.blogspot.com/-ehkWwJBWR48/YHtKgu_CVcI/AAAAAAAAdD8/tjGPib1zolcvoLVuEksK1fYzrEBQDa0GgCLcBGAsYHQ/w175-h259/51msktYL2RL._SX335_BO1%252C204%252C203%252C200_.jpg" width="175" /></a></div><br /><p></p><p style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span> </span>Manuel Veiga asina en <i>As mellores tendas de Madrid</i> (Xerais, 2021) un fresco social do Vigo do estourido da burbulla inmobiliaria de 2008; da liquidación de Caixanova e da defenestración de Fernández Gayoso, o seu principal directivo; do esboroamento reputacional de Pescanova e do seu presidente, Fernández de Sousa; da corrupción rampante nas familias ben que xa fixeran a súa acumulación orixinaria co estraperlo consentido no franquismo; e da cultura do pelotazo como sentido común imperante tamén nos pequenos aforradores das Preferentes. Trátase do testemuño da decadencia dunha cidade, en tempos de refluxo da lámpada marabillosa que semellaba ser a financiarización neoliberal, a través dunha parella de clase media, cultural e aspiracionalmente estándar, cuxa quebra sentimental coincide coa quebra económica xeral. </span></p><p style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><br /><span> </span>A voz narradora, con alma tanto de sociólogo coma de bufón, aplica o seu afiado escalpelo sobre a provinciana fauna local retratándoa a través seudónimos tan transparentes coma <i>El Sol que más calienta</i> —trasunto do famoso diario decano da prensa nacional—, ou <i>Leopoldo Escudero </i>—o alcalde populista con raíces castelanizadas nos <i>Escudeiro</i> de Ponteareas que, «cando sente que a súa posición se encontra débil, deseguida recorre, como argumento de autoridade, ao feito de ser catedrático e ao de ter dado clase nos Estados Unidos». <br /> </span></p><p style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span> </span>A nivel formal cabe resaltar dous aspectos da novela. Por unha banda, a omnipresenza dun materialismo banal en forma de abundantes e detalladas descricións de todo tipo de cousas, adoito acompañadas do seu valor de cambio en euros. O fetichismo da mercadoría inunda a novela ata o punto de, practicamente, conformar a personalidade dos personaxes. Aspecto que aparece teorizado, con aire bourdieano, nunha das achegas que o narrador fai á parella protagonista:</span><br /> </p><p style="text-align: justify;"><span> </span>«No mundo de Mónica e Fredy ese chamado toque de distinción materialízase na posesión dunha xoia ou calquera obxecto de marca. Nada moi orixinal. As marcas evitan a necesidade de pensar, a necesidade de ser elegante dun modo persoal, algo para o que se necesita certa competencia propia, o que habitualmente se chama bo gusto.» <br /> </p><p style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span> </span>Por outra banda, no que ten que ver coa realidade lingüística da Galicia urbana, o autor recrea os diálogos dos seus personaxes en lingua galega pero sen deixar de alertar, discretamente, de que o castelán é a lingua predominante e, polo tanto, a máis verosímil nos estratos sociais que describe. Esta sorte de pacto ao descuberto co lectorado dota á novela dun plus de credibilidade no que respecta ao seu realismo. <br /> </span></p><p style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span> </span>O corazón xornalístico de Veiga consegue aunar, en <i>As mellores tendas de Madrid, </i>a perspectiva aceda do Tom Wolfe d´<i>A fogueira das vanidades </i>coa visión analítica do Truman Capote de <i>A sangue frío </i>para ofrecernos unha radiografía precisa da clase media <i>Wannabe </i>e do seu principal crime (velaí o auténtico <i>noir</i> vigués): a liquidación daquel fósil do capitalismo keynesiano que eran as caixas de aforro apegadas ao territorio.</span><br /></p><p><br /></p>O Fucohttp://www.blogger.com/profile/14526626684616983628noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2489127080722091075.post-50965802382853229272021-04-11T10:42:00.002+02:002021-05-03T15:43:02.929+02:00Conferencia Semana Galega de Filosofía<p style="text-align: center;"><b></b></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><b><a href="https://1.bp.blogspot.com/-fgRK-YMsPVk/YHK0IvYkjBI/AAAAAAAAdDQ/hIMHCPjp2FoBEdtIiWR4WG7EIZ6jYa_tACLcBGAsYHQ/s1325/semana.jpeg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1325" data-original-width="1078" height="320" src="https://1.bp.blogspot.com/-fgRK-YMsPVk/YHK0IvYkjBI/AAAAAAAAdDQ/hIMHCPjp2FoBEdtIiWR4WG7EIZ6jYa_tACLcBGAsYHQ/s320/semana.jpeg" /></a></b></div><b><span style="font-size: medium;"> <br /></span></b><p></p><p style="text-align: center;"><span style="color: #4c1130;"><b><span style="font-size: medium;">Galicia no capitalismo total. A sociedade á intemperie</span></b></span></p><p style="text-align: justify;"><span style="font-size: medium;"><span> </span><span style="color: #4c1130;">Esta ponencia está dividida en dúas grandes partes. Diferentes mais unidas polo trémulo escintilar dun pequeno insecto que, dun modo case místico, encarna o fiiño de luz e esperanza ao que agarrarnos, coma se fosemos apoucados Teseos, en tempos escuros e incertos. <br /><span> </span>Na primeira parte, titulada «Os vagalumes de Castelao», ensaio unha xénese da, para min, sorprendente aparición, no pensamento de Daniel Castelao, da metáfora do vagalume coma trasunto do espírito pobo; unha imaxe poética popularizada universalmente, moito máis tarde e sen relación co intelectual galego, a través dun artigo asinado por Pier Paolo Pasolini en 1975. <br /><span> </span>Na segunda parte, titulada «Matanza e resurrección dos vagalumes», emprendo un pequeno repaso histórico polo tempo da desaparición dos vagalumes metafóricos no noso país e bosquexo apenas unha rota, un caminiño humilde, pedroso e empinado, coma os vieiros da montaña, para conseguirmos a tarefa inxente pero necesaria da resurrección do que eses insectos marabillosos e luminiscentes representan.<br /><span> </span>Para aforrar tempo a quen non o teña, e evitarlle a disertación que me propoño levar a cabo, direi xa que esta é unha ponencia populista. Pois non é outro o tema desta intervención que a reivindicación do pobo nun tempo no que existen fundadas sospeitas de que este xa non existe. Aspecto preocupante se temos en conta que, en todas as revolucións que tiveron lugar no século XX —revolucións sen as que non se entende a coexistencia temporal, cando menos nalgúns lugares do planeta, deses dous elementos antagónicos que son a democracia e o capitalismo—, que en todas as revolucións, digo, a existencia do pobo non integrado na lóxica do capital e do Estado foi imprescindible.<br /><br /></span></span></p><p style="text-align: center;"><span style="color: #4c1130;"><span style="font-size: medium;"><b>I. </b><br /></span></span></p><p style="text-align: justify;"><span style="color: #4c1130;"><span style="font-size: medium;"><span> </span>Debruzareime, logo, en Alfonso Daniel Rodríguez Castelao, un autor sobre o que levo tempo traballando para, nun futuro libro, debullar pormenorizadamente a súa idea de republicanismo e de tradición.<br /><span> </span>Emprenderei logo, primeiro, a xénese da idea pasoliniana xa mencionada, pero na súa formulación anterior e autóctona, pois atopamos na historia intelectual galega a mesma figura poética para referirse, aproximadamente, á mesma sensación de perda antropolóxica e de resistencia. <br /><span> </span>Se Pasolini reaccionaba contra o poder tecnocrático do capitalismo industrial e a modelaxe das masas desde os platós de televisión a partir dos anos 60 do século XX, Castelao, en consonancia con outros intelectuais do seu tempo (lembremos o Ortega y Gasset que diferenciaba entre a <i>España viva</i> e a <i>España oficial</i>), reaccionaba contra o positivismo científico do s. XIX e contra o afastamento a respecto da xente do común do quendismo da Restauración, da ditadura de Primo de Rivera e da barbarie franquista. <br />Claro que Castelao engadía á ecuación a súa pertenza a un pobo que, ademais de carecer de poder institucional, vía negada a súa mera existencia coma suxeito político colectivo. Un pobo, polo tanto, dobremente vetado pola España oficial. <br /><span> </span>En certo sentido, o contexto de Castelao non é tan diferente do noso. Superestruturas políticas (daquela un Estado con decadentes ínfulas imperiais, esclerotizado e corrupto, hoxe un Estado tutelado, capado politicamente e integrado nunha Unión Europea antidemocrática e inalcanzable) e discursos deterministas (daquela o positivismo científico, hoxe o positivismo do capitalismo sen alternativa) confabulábanse para deixar fóra de xogo ás persoas de carne e óso (daquela masas analfabetas pastoreadas pola Igrexa, hoxe masas virtualizadas pastoreadas polos medios de comunicación, o algoritmo e o <i>Big data</i> dos grandes monopolios).<br /><span> </span>Na literatura de noso e dentro do movemento emancipador galego que Castelao elevou a cotas de consciencia e capacidade política inéditas, os versos de Curros Enríquez loando a chegada da primeira locomotora a Ourense, pasan por ser a quintaesencia do optimismo ilustrado, da fe na técnica e no progreso. Ideas que, como ben sabía o Walter Benjamin que reclamaba un freo de emerxencia para o tren que conducía á humanidade cara ao desastre, colaboraron, en canto que foron subsumidas na lóxica do capital, no exterminio dos vagalumes.</span><br /><br /></span></p><p style="text-align: center;"><span style="color: #4c1130;">«Tras dela non veñen<br />abades nin cregos;<br />mais vén a fartura<br />¡i a luz i o progreso!»<br />[…]<br />«que a máquena é o Cristo<br />dos tempos modernos»<br /></span></p><p style="text-align: justify;"><span style="color: #4c1130;"><br /><span style="font-size: medium;"><span> </span>A máquina coa súa luz cegadora e a súa velocidade é o novo Cristo. Velaí a revelación ilustrada. <br /><span> </span>En contraste coas ideas de Curros atopamos, na mesma tradición galeguista, as doutro intelectual ourensán. Estou a falar de Vicente Risco. Pensador pesimista, refractario á idea de que o ser humano sexa quen de perfeccionarse e perfeccionar o mundo e enchoupado das ideas da Revolución Conservadora xermana que confrontaban Cultura e Civilización. No seu <i>Las tinieblas de Occidente, </i>de 1918, resumía Risco, co gallo do mito da Torre de Babel, a súa visión da tecnoloxía e o progreso:</span><br /><br />«Todo podería perdoarse se ao cabo o maquinismo servise para algo grande, algo que puxese á humanidade por riba de si mesma, algunha obra que igualase ás obras de Deus; pero vemos que non, que o círculo do Progreso é un círculo vicioso que comeza e se pecha na industria. […] A industria é un sumidoiro, o pozo negro onde afunde a actividade humana.»<br /><br /><span style="font-size: medium;"><span> </span>O carácter diabólico da soberbia humana permanecerá no Risco ultracatólico de trinta anos despois cando, en <i>Satanás. Historia del diablo </i>(1947), escriba:</span><br /><br />«Como a Torre de Babel, a nosa “civilización” responde ao propósito de facer famoso o nome dunhas xeracións fatuas e endeusadas, de enmendar a creación, de realizar o Paraíso artificialmente na terra, xa que non de escalalo; de poñerse a salvo do castigo. A nosa “civilización” é un desafío a Deus.»<br /><br /><span style="font-size: medium;"><span> </span>A ascendencia de Risco sobre Castelao é notable. Porén, este levará a cabo, a propósito das ideas de Progreso e da Técnica a súa propia transvaloración das ideas risquianas. Así, no <i>Libro segundo </i>do <i>Sempre en Galiza, </i>de 1940, dirá o de Rianxo:</span><br /><br />«Disque o home é superior ás bestas porque fabrica ferramentas e aparellos […]. O home, pois, progresa e os animais, non. Un burro de hoxe […] é idéntico a un burro de fai mil anos e todol-os seus descendentes serán tan burros como él. En troques un home de hoxe fai cousas que non facían os seus abós. […] Todo esto quere decir que a nosa intelixencia vainos erguendo da miseria igoalitaria, e que imos ascendendo cara a perfeición por camiños que nós mesmos inventamos.»<br /><br /><span style="font-size: medium;"><span> </span>E continúa Castelao reivindicando a noción de progreso, ao tempo que aposta polo diverso e o múltiple. </span><br /><br />«O conto é que o home —botado do Paradiso, por non querer ser animal— abreu camiños, creou culturas e civilizacións e aínda hoxe está moi lonxe do fito terminal. Ainda estamos no mito da torre de Babel, cando as greas de homes comezaron a falaren língoas diferentes e non se entendían. ¿Pode estimarse esta aparente desventura como un castigo de Deus? De ningunha maneira. A variedade de culturas, de língoas, de modos de vivir e de pensar, son xeitos de superación, e pol-a loita que impoñen —âs veces sanguiñenta—, imos arredándonos do Paradiso. As relixións —que veñen de Ourente— pretenden un imposible: que retornemos ao Paradiso, porque sóio alí se atopa a felicidade. Máis para un oucidental esta felicidade é unha renunciación ao que o home ten de divino. Así, pois, nós seguiremos alonxándonos do Paradiso, tal e como está marcado o noso destiño, falando língoas diferentes, creando culturas diferenciadas e civilizacións cada vez mellores.»<br /><br /><span style="font-size: medium;"><span> </span>Este despregamento da historia aparecía no pensamento de Castelao complexizado xa no <i>Diario</i> de 1921:</span><br /><br />«Sempre foi pra min unha verdade indiscutíbel que pra pegar un brinco é moito mellor dar un paso atrás; mais agora atópome cuns artistas que pechan os ollos á tradición pra pensar que así chegarán primeiro a un fermoso futuro.»<br />[…]<br />«Dende logo é indibudabel o desexo que se ten de rehabilitar a Edade-Media, ou sexa o desexo de voltar atrás; pero…coa eisperiencia do camiño andado para que o movimento a seguir non sexa unha circunferencia senón unha volta de espiral.» <br /><br /><span style="font-size: medium;"><span> </span>A filosofía da historia que destilan as pasaxes citadas do Diario, e mais a idea de Tradición manexada por Castelao, permiten trazar unha constelación entre o pensamento do rianxeiro e o do xa citado Walter Bejamin. A dicir de Juan Mayorga, malia que Benjamin se aparte das filosofías optimistas da historia, </span><br /><br />«…a súa non é tampouco unha imaxe pesimista da historia. Na narración do pasado atopa unha —pequena— posibilidade para a emancipación: a lembranza do pasado falido é fonte de esperanza para a actualidade.» <br /><br /><span style="font-size: medium;"><span> </span>Esa esperanza reside, di Mayorga, na «memoria do falido como factor de liberación no presente.» Benjamin movíase no ronsel da chamada filosofía da vida, entendida esta coma «un conxunto de tentativas feitas desde finais do XIX para apoderarse da experiencia verdadeira, en contraposición á existencia normatizada, desnaturalizada das masas civilizadas. Entre estas tentativas ubica Benjamin a filosofía de Bergson.» </span><br /><br /><span style="font-size: medium;"><span> </span>Tamén en Castelao, coma no resto de intelectuais da Xeración Nós, aparece a influencia da filosofía de Bergson e da súa concepción do tempo como durée alternativa ao tempo do reloxio, ao tempo mecanicista do positivismo. <br /><br /><span> </span>En Castelao, coma en Benjamin, intégrase a crítica romántica ao optimismo ilustrado sen dar lugar a un pensamento reaccionario, senón producindo un pensamento que ve a historia coma un elemento aberto no que a praxe xoga un papel fundamental. <br /><span> </span>En relación con esta idea de praxe, existe no populismo de Castelao unha reivindicación da experiencia do pobo como antídoto aos danos que introduce a modernización capitalista e a súa Historia concibida desde arriba. <br /><span> </span>A cuestión da experiencia e da crise da experiencia diante do shock da vida moderna tamén aparece en Benjamin. Segundo este, alí onde domina a experiencia «certos contidos do pasado individual coinciden na memoria con outros do colectivo».<br /><span> </span>A anomia e fragmentación da vida moderna impide toda experiencia compartida e crea un tipo de ser humano que, como dirá no futuro Pasolini, caerá vítima da «homologación». Así, Benjamin fíxase na homoxeneización facial dos homes modernos: «uniformidade no vestir, no comportarse e non en último termo uniformidades na expresión do rostro». Palabras que nos levan a pensar, inevitablemente, no Vicente Risco que, en <i>Mitteleuropa</i>, se refería á xuventude moderna parisense nestes termos: </span><br /><br />«Hai xa no mundo un tipo uniforme de rapaz novo, non desagradable, pero insulso […] aquí o contraste é moi forte a xeración dos vellos franceses que pasan dos cincuenta anos semella ser outro pobo diferente do que forman os de trinta para baixo. […] Rapaces novos, que todos semellan, aquí e alá, que se visten en tendas de roupas feitas, todos de colo brando, todos rasurados, todos penteados para atrás. Tipo estándar, roupa estándar, mentalidade estándar.»<br /><br /><span style="font-size: medium;"><span> </span>Sen renunciar, como vimos, á idea de progreso, Castelao valorizaba o universo labrego e mariñeiro fronte ese novo mundo urbano que, aos poucos, tamén se enxergaba nesta periferia fisterrá. Se cadra, o de Rianxo non ía desencamiñado: no traballo sobre a aldea da Ulfe, no Concello de Chantada, e sobre o esfarelamento da comunidade rural galega, a socióloga Julia Varela resaltaba, a comezos do século XXI, as virtudes da comunidade labrega no que ten que ver coa capacidade de dar un sentido colectivo e autocentrado á vida:</span></span></p><p style="text-align: justify;"><span style="color: #4c1130;"><span style="font-size: medium;"> </span><br />«Un dos trazos que chama a atención a algúns estudosos da vida rural é a inxente capacidade de evocación propia da memoria dos labregos. Todos están de acordo en que teñen unha memoria portentosa no que se refire ás súas experiencias. Os seus recordos son vividos, ben trabados e asombrosamente precisos.» </span></p><p style="text-align: justify;"><span style="color: #4c1130;"><br /><span style="font-size: medium;"><span> </span>E continuaba a socióloga:</span></span></p><p style="text-align: justify;"><span style="color: #4c1130;"><br />«Esa memoria tan rica explícase, neste caso, polo modo local de vida dos habitantes da Ulfe, un mundo en que todo está relacionado con todo […] Este tipo de memoria funciona a partir de círculos concéntricos, vai desde o máis preto ó máis lonxe, avanza do local ó global, desde a aldea á vila, á capital, a Europa, a América. Deste xeito abarca os presentes e os ausentes, os vivos e os mortos, é dicir, forma unha complexa armazón que engloba a todos e cada un nas relacións cos demais. Esta potente trama da memoria permite integrar os elementos novos, descoñecidos, sen esquecer os xa existentes.» <br /><br /><span style="font-size: medium;"><span> </span>Entrarei agora propiamente na formulación da metafóra dos vagalumes entre nós. <br /><br /><span> </span>No discurso «Alba de gloria» que Castelao reproduce ao final do <i>Sempre en Galiza</i>, aqueles animaliños nocturnos eríxense en símbolo dos derrotados pola historia, ao xeito benjaminiano. Uns derrotados cuxo fulgor inmorrente actúa como semente e impulso para continuar a loita polo futuro:</span><br /><br />«Vin xurdir da terra da nosa Terra, saturada de cinzas humáns, unha infinda moitedume de luciñas e vagalumes, que son os seres innominados, que ninguén recorda xa, e que todos xuntos forman o substractum insobornable da patria galega. Esas ánimas sen nome son as que crearon o idioma, a cultura, as artes, os usos e costumes, i, en fin, o feito diferencial de Galiza. Eles son as que, en longas centurias de traballo, humanizaron o noso territorio patrio, infundíndolles a todal-as cousas que na paisaxe se amostran o seu proprio esprito, co que pode dialogar o noso corazón antigo e panteísta. Elas son as que gardan e custodian no seo da terranai os legados múltiples da nosa Tradición, os xermes incorruptibles da nosa futura Hestoria, as fontes enxebres e purísimas do noso xenio racial. Esa moitedume de luciñas representa o povo, que nunca nos traicionou; a enerxía coleitiva, que nunca perece; a espranza celta, que nunca se cansa. Esa infinda moitedume de luciñas e vagalumes representa o que nós fomos, o que nós somos e o que nós seremos sempre, sempre.» <br /><br /><span style="font-size: medium;"><span> </span>É un exército de vagalumes, este de Castelao, no que se integrará a alma do Alexandre Bóveda asasinado polo fascismo:</span><br /><br />«Era o lume do esprito de Bóveda que non figura na Santa Compaña dos inmortaes porque non pertenece â Hestoria senon â Tradición, en arume de Lenda. Bóveda terá de ser n-un mañán próisimo ou lonxano, a bandeira da nosa Redención.»<br /><br /><span style="font-size: medium;"><span> </span>Bóveda, sinala aquí Castelao, non pertence á «Santa Compaña dos inmortaes». Deteñámonos nisto. Que é esa «Santa Compaña dos inmortaes»? <br /><br /><span> </span>O tropo da contraposición entre a Santa Compaña e as luciñas aparecera xa nun discurso de 1930 de Otero Pedrayo, no que Castelao se inspiraría.<span style="font-size: x-small;"> </span>Na intervención de Otero o antecedente toma a forma de «moitedume de luciñas a camiñar» en contraposición coa «estadea de al-mas» composta por personaxes ilustres. Outros dous antecedentes á imaxe de Otero Pedrayo son, por unha banda, a ringleira de mortos brillantes coma lumes que aparece, non casualmente dado o título, no poema de Rosalía de Castro Estranxeira na súa patria:</span><br /><br /></span></p><p style="text-align: center;"><span style="color: #4c1130;">Mais pasando e pasando diante dela,<br />fono os mortos aqueles prosiguindo<br />a indiferente marcha<br />camiño do infinito,<br />mentras cerraba a noite silenciosa<br />os seus loitos tristísimos<br />en torno da estranxeira na súa patria,<br />que, sin lar nin arrimo,<br />sentada na baranda contempraba<br />cál brilaban os lumes fuxitivos.<br /></span></p><p style="text-align: justify;"><span style="color: #4c1130;"><br /><span style="font-size: medium;"><span> </span>Por outra banda, encarna un antecedente da Santa Compaña dos inmortaes de Castelao, a Estadea que aparece no Divino Sainete de Curros Enríquez. En Curros, a Santa Compaña está presidida por Francisco Añón, o seu interlocutor na ficción. <br /><span> </span>No Canto II podemos ler:<br /></span><br /></span></p><p style="text-align: center;"><span style="color: #4c1130;">-Di, e agora ¿en que se emprea<br />Túa autividade? –Elixeume<br />Por capitán a Estadea.<br /><br />Eu vou dela acompañado,<br />Ensinándolle os camiños<br />Da vida ó que anda estraviado.<br /><br />-¿Non está en pena túa xente?<br />-Non: esa miña Compaña<br />É a dos santos de Oucidente.<br /><br />Viriato, ise patriotismo,<br />Prisciliano, ise bon senso,<br />María Pita, ise heroísmo,<br /><br />Macías, o amor mal pago,<br />Feixoo, a cencia perseguida,<br />Vesteiro da fe o estrago;<br />Ises compatriotas nosos,<br />Que en procesión me seguiron<br />Despedíndome chorosos,<br /><br />Todos ises e outros tantos<br />Que non canoniza a igrexa,<br />Sonche os verdadeiros santos.<br /></span></p><p style="text-align: justify;"><span style="color: #4c1130;"><br /><span style="font-size: medium;"><span> </span>Aínda que a Estadea de Curros se poida ler coma a enumeración dos protagonistas dunha historia do país a contrapelo, non canónica, son estes persoeiros con nomes e apelidos, protagonistas identificables dunha Historia, con maiúsculas. Castelao semella querer ir alén da Santa Compaña de Curros. Para el o ingreso de Bóveda na Tradición representa un chanzo máis na tarefa de entrar a formar parte da memoria eterna do pobo, de ser un auténtico mito arraigado na alma popular, de chegar a confundirse co pobo mesmo. Dito doutro xeito: para Castelao a Tradición semella ser tamén o elemento antropolóxico popular anterior sobre o que se desprega a pugna de ideoloxías na Historia.<br /><br /><span> </span>Mais ten o seu interese o antecedente que encarna a obra de Curros. A dicir de George Didi-Huberman Pasolini tomaría a inspiración para os seus vagalumes da mesma obra que inspirou a Curros o seu <i>Divino Sainete</i>: a <i>Divina Comedia</i> de Dante. Neste clásico aparecería un contraste entre a gran luz que inunda o Paraíso e o trémulo brillar dos vagalumes no canto do Inferno. Dante, sinala Huberman, reservou o escintilar da <i>lucciola</i>, das pequenas luces feitas da «materia supervivinte —luminiscente pero pálida e débil, e adoito verdosa— dos fantasmas.»<br /><span> </span>Para Pasolini, que lía a Dante en tempos de triunfo do fascismo, «o universo dantesco inverteuse, pois: é o inferno o que agora está ben iluminado [mentres que] as <i>lucciole</i>, pola súa parte, tratan de escapar como poden á ameaza, á condena que sacode a súa existencia.» Esta identificación con aqueles cuxo fulgor tende a percibirse menos canto máis potente é a, por así chamala, «contaminación lumínica» xeral, é semellante á que se produce en Castelao. No rianxeiro, as luces dos vagalumes anónimos relegados aos espazos escuros e subterráneos tradicionalmente identificados co inferno cobran protagonismo fronte as luces cegadoras da historia dos grandes homes. O pobo escintila tenuemente no subsolo en oposición á iluminación total e abouxadora do progreso oficial. <br /><span> </span>Pero ademais, en Castelao os vagalumes do pobo tamén brillan en oposición ao tradicionalismo fascistoide que campaba na España da altura. No caso español, o inferno estaba a resultar demasiado iluminado tanto pola luz do progreso capitalista coma polos lóstregos bélicos do nacional-catolicismo. Un nacional-catolicismo que, malia a súa retórica tradicionalista era, para Castelao, outro representante da Historia na súa loita contra a Tradición. Por tanto, en Castelao a inversión do mito do progreso ilustrado contén o seu propio dispositivo que impide toda recuperación por parte do pensamento reaccionario. O que permite incluír a Castelao na xínea de pensadores que, coma Benjamin ou Pasolini, cuestionaron certos axiomas ilustrados co ánimo non tanto de negar a Ilustración coma de superala. Uns intelectuais, por tanto, que, se se presentan nalgúns aspectos coma conservadores no mellor sentido do termo, tamén son progresistas no que este termo ten de menos tecnocrático e mecanicista. <br /><br /><span> </span>Se unha das características típicas do pensamento demófobo é aquela que identifica masas e irracionaliade; isto é, o escuro pobo fronte a luz da razón do individuo burgués, o tropo reivindicador do irracional a través do vagalume xa aparece, antes que en Castelao, en Rosalía de Castro. Así, no poema <i>En las orillas del Sar</i> o vagalume é ese abismo insondable do sentido último das cousas que a positividade da ciencia non é quen de desvelar:</span><br /><br /></span></p><p style="text-align: center;"><span style="color: #4c1130;">Una luciérnaga entre el musgo brilla<br />y un astro en las alturas centellea;<br />abismo arriba, y en el fondo abismo;<br />¿qué es al fin lo que acaba y lo que queda?<br /> En vano el pensamiento<br />indaga y busca en lo insondable, ¡oh ciencia!<br />Siempre, al llegar al término, ignoramos<br />qué es al fin lo que acaba y lo que queda.<br /></span></p><p style="text-align: justify;"><span style="color: #4c1130;"><br /><span style="font-size: medium;"><span> </span>Atoparía tamén Rosalía inspiración en Dante para o seu vagalume do «fondo abismo»? Inspiraríase Otero en Rosalía? Haberá algo máis que casualidade entre a inversión que Pasolini fai da <i>Divina Comedia </i>e o xeito en que Castelao reivindica os terreños vagalumes coma auténtica metáfora dos xustos, a diferenza da limbática Estadea do <i>Divino sainete</i> de Curros? Quen sabe.<br /><span> </span>Os vagalumes de Castelao son todo o contrario da democracia entendida como técnica. Tamén da democracia entendida como representación. Estas outras ideas de democracia formarían parte do ámbito da Historia. A de Castelao é unha idea de democracia máis acorde co seu significado grego orixinario: democracia como irrupción dos de abaixo. Trátase de facer emerxer á historia aos que non teñen historia. En Castelao os vagalumes da Tradición encarnan, como a Intrahistoria de Unamuno ou o <i>Volkgeist </i>da tradición alemana, o substrato popular oculto que nutre a Historia feita polos grandes persoeiros. <br />Nesa democracia orixinaria semella pensar Castelao cando apela ás liberdades antigas insertas no ethos do pobo galego. Unha democracia comunal que, segundo describe no Sempre en Galiza, tería na parroquia galega a súa célula básica de organización. A parroquia califícaa Castelao, cun aire de familia coa <i>obshina</i> —a comuna rural rusa que ocupaba as preocupacións dos populistas daquel país— coma unha «comuna sen carta». <br /><span> </span>O populismo ruso que ecoa en Castelao —un Castelao que, na mocidade, participou no movemento agrarista— é aquel que, co benepláctico do Marx maduro, formularía a idea de que o mundo labrego debía procurar o seu xeito endóxeno de desenvolvemento alén de patróns e esquemas abstractos importados. Así, o Castelao que xa enxergaba a Guerra Fría, semella crer que cada pobo, alén de toda ideoloxía política, tería o seu propio substrato intrinsecamente emancipador. Castelao móstrase convencido, nunha reflexión motivada pola visión da estatua da Liberdade de Nova York, de que o «progreso» dos EEUU non era froito dos «principios importados da Franza revolucionaria, nin as Constitucións redactadas por filósofos liberaes», senón da «independencia política dos Estados, que souberon preservar a liberdade dos homes, base fundamental do réxime en Norteamérica». Despois, continúa dicindo que se a Unión Soviética superase algún día en progreso aos EEUU, isto descansaría non nos «principios marxistas» senón na «independencia e fomento dos particularismos étnicos, que preservaron a solidariedade dos homes, base fundamental do réxime soviético». Esta separación, por unha banda, entre a liberdade e a solidariedade dos homes entendidas como prácticas culturais, como <i>ethos</i>, e, pola outra, os diferentes rexímenes políticos, cos seus ideais particulares, indica que Castelao tiña unha sorte de fe no comportamento natural do pobo, un comportamento que fomentaría de seu a liberdade e a solidariedade e que se confrontaría a todo intento de captura por calquera teorización abstracta. Ademais, tamén indicaría que para Castelao a política, entendida como técnica, carece de obxecto se por debaixo non existe o substracto popular que encha á loita polo poder dun sentido, dunha eticidade, dunha idea de ben común; daquilo, se cadra, que Edward Palmer Thompson denominou a «economía moral da multitude».<br /><span> </span>Cabe preguntarse, logo, se, rexeitando todo primitivismo ou arcadia, podemos rescatar no presente, ao xeito benjaminiano, esa «memoria falida» do mundo agrario galego, desposuído e desprezado, que Castelao veneraba. Podemos incorporar, na medida en que aínda resta entre nós unha lembranza recente daquel mundo, algo dos seus valores máis positivos, hoxe que devecemos por recuperar calquera tipo de experiencia en común que mitigue o atomismo anómico que habitamos? </span><br /><br /></span></p><p style="text-align: center;"><span style="color: #4c1130;"><span style="font-size: medium;"><b>II. Matanza e resurrección dos vagalumes </b><br /></span></span></p><p style="text-align: justify;"><span style="color: #4c1130;"><span style="font-size: medium;"><span> </span>Impelido por esa sensación colectiva de estarmos a vivir un momento histórico pero perturbador, revisionei, durante o confinamento duro dos comezos da pandemia da Covid19 no ano 2020, o filme «The Invasion of the Body Snatchers» (A invasión dos ultracorpos). Unha película que, se cadra, moitos asociaredes a un famoso meme que circula por Internet creado a partir dunha das súas escenas máis sobrecolledoras. <br /><span> </span>En 1978, Phillip Kaufman filma este <i>remake </i>no que aparece a idea poderosa dunha invasión de filamentos alieníxenas con capacidade para colonizar as plantas da Terra e para crear embrións semellantes aos seres humanos. Esta nova humanidade conseguirá substituír por completo á especie humana por outra idéntica salvo no que ten que ver coa profundidade psicolóxica e coa dimensión afectiva. <br /><span> </span>A década dos setenta é como unha sorte de limiar. Filla do clima de competición tecnolóxica entre os EEUU e a URSS que vería como Gagarin saía ao espazo exterior e como Armstrong poría o pé na lúa, a década dos setenta produce unha gran cantidade de contido cultural no que a suxestión da chegada dun novo tipo de subxectividade constitúe o tema principal. Semellaba como se dispoñer do punto de vista de deus para ver o planeta desde fóra, como unha totalidade, tamén provocase a pregunta de se o ser humano seguía a ser realmente o mesmo ser humano. Enténdese ben, logo, que fose nesa década cando Pasolini escribise a súa metáfora da desaparición dos vagalumes. <br /><span> </span>Os exemplos da nova subxectividade que emerxía son innumerables no ámbito da cultura audiovisual de masas: do «Starman» de David Bowie, pasando polo gran bebé interestelar de <i>2001. Odisea no espazo</i> de Kubrick ata o universo <i>cyborg </i>da serie «A muller biónica», que a TVG emitiu a finais dos oitenta —pois daquela eramos aínda unha sociedade non totalmente «sincronizada», a nivel cultural, cos países centrais. <br /><span> </span>Pero a década dos setenta marca tamén un punto de inflexión a respecto do optimismo desenvolvimentista. Paradoxalmente, nese tempo con gusto pola estética futurista, a aparición do punk actuaba coma unha Casandra que alertaba do aplanamento do tempo: <i>No future.</i> Non hai futuro. Por iso hai algo de <i>hibris</i> nesas novas subxectividades da produción cultural. <br /><span> </span>Maio de 1968 encarna a fin do mundo saído da Segunda Guerra Mundial e dos seus consensos internacionais. A crise do petroleo, a financiarización posta a andar por Richard Nixon co abandono do patrón ouro, o derrocamento de Salvador Allende e o neoliberalismo posto en práctica no Chile de Pinochet, as <i>Reaganomics </i>e a vitoria de Margaret Thatcher sobre os sindicatos mineiros, indicaban que o novo espírito dos tempos era o do totalitarismo de mercado. Un «novo espírito do capitalismo» que incorporaría —como sinalaron os sociólogos Boltanski e Chiapello— certos ítems propios da contracultura dos anos sesenta tais que as demandas de expresión invididual, flexibilidade, autenticidade etc. <span> </span>Por poñelo en termos gramscianos: o neoliberalismo, que non en van se tildou de «revolución conservadora», emprendeu a súa particular «revolución pasiva». Esta nova relixión espallaríase, entón, por un globo terráqueo que, por primeira vez na historia, aparecía como limitado. Sensación que só aumentaría co desenvolvemento da informática e a aparición de Internet. Unhas tecnoloxías que compensarían o empequenecemento do mundo coa súa duplicación virtual e a aparición do novo tipo de ser humano unidimensional con novas teorizacións sobre posthumanismo utópico. <br /><span> </span>Por tanto, o período culmen do totalitarismo de mercado neoliberal coincide co cuestionamento da mesma idea de suxeito e, non casualmente, anuncia a decadencia dos EEUU —esoutra forma de suxeito— como columna vertebral do sistema.<br /><span> </span>Antes da guerra civil Galicia experimenta as primeiras tentativas de modernización. E se ben non era a modernización “arraigada” á que aspiraba un intelectual coma Castelao, si se depositaran nese proceso modernizador certas esperanzas. Tras a guerra, as esperanzas esvaeceron. O franquismo xestionou a represión e a miseria económica con tradicionalismo reaccionario. Durante a fame negra e en diante, os vagalumes populares reduciranse a folclore baleiro, polo menos ata que chegue o momento de relegalos a ser todo aquilo que cumpría deixar atrás. En 1959, momento en que se implanta o Plan Nacional de Estabilización Económica, os tecnócratas «modernizadores» do Opus Dei toman as rendas económicas do Estado e comezan a integrar a economía española no capitalismo global. A nivel político-social o estado español experimenta un auténtico punto de clivaxe. Aí comeza a creación do manido e fráxil «modelo produtivo español» —do que sempre se lembran os mass media cando emerxen os problemas de fondo—, baseado, principalmente, no sector bancario-inmobiliario, no turismo de masas e na emigración da man de obra sobrante. Aí comeza tamén o exterminio de todo un xeito de habitar o mundo: o do campesiñado.<br /><span> </span>Nesas décadas, Galicia pasou, nun tempo record, de ser unha terra eminentemente agraria e mariñeira, cun modelo preponderante de agricultura enfocado ao consumo propio e pouco xerador de excedentes, a posuír algúns focos de industrialización fordista (caso de Ferrol ou Vigo), froito da política de polos de desenvolvemento do tardo franquismo, cando o keynesianismo devalaba como paradigma da economía política. En 1968, ano que marca en Europa a crise política do paradigma keynesiano, e ano en que, como dixemos, o ser humano chega á lúa, un grupo de 50 rapaces das illadas aldeas dos Ancares viaxaron á Coruña, con financiación e confeti a cargo de <i>El Ideal Gallego</i>, para coñecer a cidade e o mar. Toda unha era remataba. Novas estradas penetrarían coma navalladas ata o máis fondo val do país coa promesa dunha mellora económica que, en moitos lugares, só habería chegar na forma de porta de saída cara á emigración. </span><br /><span style="font-size: medium;"><span> </span>No Estado español, o franquismo crea as novas clases medias propietarias que darán soporte e estabilidade política tanto aos últimos anos do réxime, coma aos pactos amnésicos da Transición, coma ao bipartidismo imperfecto que propiciará os gobernos socioliberais <i>avant la lettre </i>de Felipe González —encargados de xestionar o malestar obreiro coas reconversións—. Viría despois, tras o despendole posmoderno da Movida e os fastos vacuos de 1992, o xiro autoritario e recentralizador de Aznar que fixo de Madrid unha megaurbe financeira global que, coma un gran polbo de secano, vive de esganar cos seus tentáculos á súa periferia inmediata e non tan inmediata. Unhas clases medias que usarán ademais como xeito de integración o seu acceso a postos de funcionariado do Estado e das CCAA e que hoxe actúan non só coma tapón xeracional no mundo laboral, senón tamén coma tapón político para calquera reforma de calado no sistema de propiedade ou nese <i>katechon</i> antidemocrático en que se converteu, se é que non o foi sempre, a Constitución de 1978.<br /><span> </span>No presente, Galicia pódese considerar coma un territorio moi envellecido do sur de Europa. Un país de pensionistas pobremente remunerados no que a economía terciarizada, lonxe da especialización dos países centrais no I+D+i, crea pouco valor engadido e se basea nun sector servizos demandante de man de obra precaria, con actividade fundamental na construción e nas rendas inmobiliarias que xera esta actividade, así como na hostelaría e nos novos servizos online. Os antigos focos fordistas foron, ou ben desmantelados (caso dos asteleiros ferroláns) ou ben transformados en meros centros de ensamblaxe ou loxísticos (responsables das boas cifras en exportación), con parte do proceso de produción deslocalizado (caso de Citroen ou Inditex). Os sectores agro-leiteiro e pesqueiro foron, salvo excepcións, practicamente sacrificados no altar da «entrada en Europa». <br /><span> </span>O acceso en masa á universidade dos fillos e fillas das novas clases medias creará nestes a aspiración de encarnar unha nova «clase creativa» ou «cognotariado» ao albur da revolución da informática e o nacemento de Internet. Proxecto que xerará frustración ao non ser colmado polo modelo produtivo salvo en determinados núcleos urbanos de fóra (principalmente Madrid e Barcelona, onde esas clases creativas precarizadas mostrarán o seu malestar a través do 15M), así como resignación as alternativas posibles: o sacrificio de calquera proxecto de vida familiar de clase media, ou —unha vez máis na historia— a emigración ás grandes urbes de toda parte.<br /><span> </span>Este eixe atlántico terciarizado e periférico que tampouco pode desenvolverse con naturalidade cara ao sur portugués, convive cun interior agonizante, dedicado á explotación neocolonial —e non menos integrado na globalización que a actividade económica costeira— de materias primas pouco ou nada elaboradas (madeira de crecemento rápido, pedra, lousa, eólicos, megaminaría, térmicas...). Un modelo de explotación que expulsa á xente do contorno rural, que degrada o medio ambiente e que pon en risco —caso das grandes masas de eucaliptos de fácil combustión— á poboación rural e urbana, como experimentamos cada verán.<br /><span> </span>Así, neste período de tempo tan breve, en Galicia non so vimos a «desaparición dos vagalumes» da cultura popular agraria e mariñeira, senón tamén a desaparición desoutros vagalumes que forxou, coa súa práctica cultural de vida relativamente autónoma, o movemento obreiro: sindicatos, folgas, consciencia de clase, vida de barrio, espazos de sociabilidade propios, usos e costumes propios… Os vellos e menos vellos vagalumes desaparecen, ou están en transo de desaparecer definitivamente, e a cultura popular transfórmase en Cultura Pop. Cultura pop —e <i>kitsch </i>no que ten que ver coa súa explotación pola industria do turismo— producida, distribuída e mercadeada por, para e a través dos centros de poder, especialmente os medios de comunicación de masas e, máis recentemente, as redes sociais, sendo absorvida e reproducida polas clases populares de xeito pasivo e acrítico. <br /><span> </span>O noso país sofre de desvertebración en todos os eidos. Por dicilo do xeito en que o puxemos noutro lugar: somos un canastro sen tornarratos; un canastro cuxos pés carecen das pedras horizontais que evitan (a nivel sociopolítico e cultural) que os ratos esquilmen o millo. Expresión disto é o desarraigo dos vellos ex-labregos nos barrios das cidades; a fenda emocional inserta nas familias a causa da emigración masiva que padeceu e padece Galicia; o desmantelamento de todos os fortíns construídos polo movemento obreiro na sociedade civil, co seu sentido da solidariedade e da cohesión social; a colonización das cidades polos grandes monopolios do lecer, a alimentación e o consumo, en detrimento do pequeno comercio e da distribución de proximidade; a transformación destas cidades en grandes parques temáticos, ben infantilizadores (co «Dinoseto» como metonimia) ou ben cunha concepción da cultura como espectáculo político (velaí a Cidade da Cultura). Unha desvertebración que ten o seu correlato na situación sociolingüística: a lingua identificada con aquel mundo agrario desprezado, que despois nutriría, nas cidades, as factorías fordistas, sofre un proceso histórico de substitución polo castelán (auténtica canle na que se expresa, nestes pagos, a cultura «globbish»). Unha desvertebración que tamén atinxe ao desastre urbanístico e de ordenación do territorio, onde as nosas vilas e cidades difusas, torturadas a golpe de especulación inmobiliaria e ladrillazo, actúan coma o espello que nos devolve a imaxe, desagradable pero real, da sociedade arrasada que somos. E unha desvertebración que tamén se reflicte no panorama da política estritamente partidaria, onde un partido de «Homes de Negro», máis encargado de destruír o país que de fortalecelo, posúe os resortes de poder para copar, comicio tras comicio, as institucións, e onde a oposición trata de acceder ao aparato de Estado co comprensible medo que xera non saber se detrás se conta con pobo con prácticas de vida e lucidez como para poder sustentar calquera tentativa forte de cambio real, se é que iso é posible nestas institucións.<br /><span> </span>O dito ata aquí sobre a abrupta mudanza na sociedade galega é, por certo, o substracto sociocultural que enche temáticamente moita da recoñecida poesía que se está a facer hoxe en día en lingua galega. Os exemplos son moitos para ser citados, pero se trata dunha poética da memoria e o estupor que actúa case que coma terapia minoritaria para dixerir, a través da súa obxectivación artística, este gran trauma nacional.<br /><span> </span>Mais cómpre non enganarse tampouco no que respecta á esfera global. En practicamente todo o mundo, a corrente popular xa non é un actor determinante. Hoxe son outras as correntes en liza. A batalla preséntase entre o que Nancy Fraser chamou «neoliberalismo progresista» por un lado, e as novas formas de fascismo polo outro. Entre o cosmopolitismo abstracto neoliberal que agora procura reproducirse a través do <i>greenwashing</i> e da acumulación por desposesión e o identitarismo chauvinista. Un antagonismo no que a esquerda está, de facto, desaparecida. En Europa, estas dúas caras antipopulares adoptan, por unha banda, a forma da tecnocracia europeísta só preocupada porque a literalidade dos tratados ordoliberais sexa cumprida e, por outra banda, a da novísima extrema dereita que pretende administrar a escaseza con criterios nativistas e clasistas. Na esfera global, apenas a multipolaridade xeopolítica introduce a emerxencia de China, pode computarse coma un elemento novidoso.<br /><span> </span>Se Wallerstein e Arrighi están no certo, o tempo de caos sistémico no que estamos xa non é un tempo de hexemonía. A robotización da economía e a evidencia dos límites materiais á expansión indefinida do capitalismo debuxan un terreo a priori óptimo para que se profundice o que Christopher Lasch chamou a «rebelión das elites» —en contraposición ao orteguiano «rebelión das masas»—. Unha profundización que, no que atinxe ás masas do Antropoceno, transforme o impulso alicaído da «Gran aceleración» nunha «Gran exclusión». A ausencia de hexemonía é perigosa. Os zarpazos do poder son máis brutais cando as masas non xogan un papel integrado na lóxica da reprodución do capital. Pero se, como dicía o poeta, onde está o risco está a salvación, o tempo de caos sistémico é tamén o tempo de oportunidade: por unha banda, a multipolaridade xeopolítica pode abrir fendas no megapoder que enfrontamos. Pola outra, a desconexión das elites a respecto das masas ten como contrapartida que estas poidan recobrar a súa autonomía moral, velaí a posibilidade da resurrección dos vagalumes.<br /><span> </span>Nun dos artigos que publicou Giorgio Agamben nos comezos da pandemia da Covid19, o italiano escribía, con certo espírito provocador a respecto das políticas de confinamento, o seguinte: <br /> </span></span></p><p style="text-align: justify;"><span style="color: #4c1130;"><span style="font-size: medium;"><span style="font-size: small;">«Outra cousa que fai que o pensamento se deteña é o evidente colapso de calquera tipo de convicción común ou fe. Semella que a xente xa non cre en nada que non sexa unha mera existencia biolóxica que deba ser salvada a calquera custe. Pero o medo a perder a vida só pode servir coma a base para a tiranía, a do monstruoso Leviatán coa súa espada desenvaiñada». </span><br /> </span></span></p><p style="text-align: justify;"><span style="color: #4c1130;"><span style="font-size: medium;"><span> </span>Agamben semellaba apelar aquí ao amo hegeliano que se impón ao servo a causa da súa falta de medo á morte. Todos seriamos agora servos. Pero, independentemente de que coincidamos ou non con Agamben na súa apreciación dos confinamentos, semella coma se o italiano estivese a pensar no Max Weber que aventurara que o proceso de racionalización, burocratización e primacía do pensamento científico nas sociedades occidentais conducía a un «politeísmo dos valores», toda vez que o pensamento científico, en si mesmo, non é quen de fornecer de sentido á vida. Así, para Agamben, esa multiplicidade de valores acabaría atopándose no único lugar onde podería facelo: a mera fisicidade do corpo despoxada de calquera aspiración trascendental. Esta ausencia de ideas trascendentais compartidas, semella querer dicir Agamben, converte o ser humano nunha criatura disposta a aceptar o inaceptable, a tiranía, con tal de poñer a salvo a súa «núa vida», a súa característica de mero ser vivinte e non de «zoon politikon», animal con capacidade de dar un significado á súa existencia. Semella que tamén Agamben bota en falta os vagalumes no que estes teñen de espírito do pobo.<br /><span> </span>A Covid-19 puxo en evidencia a nosa condición mortal, e ben pode ser que o ultramaterialismo de sabérmonos apenas carne sen ningún tipo de aspiración colectiva que dea significado á existencia non sexa senón a radicalización da idea da «reificación» acuñada por Marx. Así, a nosa redución a mera carne sería o efecto último de converternos a nos mesmos en mercadoría. De ver como o politeísmo dos valores devén en realidade nunha ditadura de valor único: o do capital. Porén, ese reencontro ca nosa carnalidade, tan distante das ciberutopías do capitalismo sen rozamento nin resistencias materiais, tamén pode ser a cerna que amalloe e unifique, nalgún consenso básico, o politeísmo liberal. Dun xeito dialéctico, pódese pensar esa toma de consciencia da vulnerabilidade do corpo e da relación existente entre saúde e comunidade coma o punto de partida da moral unificada que precisamos fronte o presentismo adolescente e individualista da ideoloxía neoliberal. É certo que o enfrontamento cara a cara de millóns de persoas coa mortalidade inmediata, sobre todo no pouco acostumado Occidente, alentará os reflexos primarios que provoca o medo: a tentación do refuxio en solucións autoritarias e discriminadoras. Porén, queremos pensar, tamén cabe imaxinar, neste escenario, unha sociedade que relembre algunhas cousas básicas. Cousas coma que o ser humano é un ser comunitario, que o mito liberal do individuo autosuficiente é iso, un mito. Cousas como que a riqueza dunha sociedade, o que esa sociedade é quen de mobilizar fronte a morte, é froito do traballo da sociedade no seu conxunto. Cousas coma que o capitalismo é un sistema irracional incapaz de resolver calquera caste de problema serio.<br /><span> </span>Se cadra é tempo, pois, de volver a Castelao. Se cadra é tempo de que a masa volva converterse en pobo. De apelar á existencia do pobo desde a convicción metafísica de que, mesmo cando este semella ter desaparecido, pode ser invocado como unha presenza á que recorrer. A pregunta de se «hai pobo» neste presente de desincrustación da economía a respecto da vida, que diría Karl Polanyi, antóllase fundamental para o movemento emancipador galego (e de toda parte). <br /><span> </span>Daremos reenchido de contido ese baleiro que deixou o pobo de igual xeito que somos quen de imaxinar a altura e grosor dun corpo deitado a partir da silueta que deixa a súa ausencia na neve? Poderemos armar unha promesa de futuro a partir dos recordos do pasado para esta época de individuos illados, espectadores debordianos atiborrados de ansiolíticos e antidepresivos e convertidos en cabezas que parlan a través das pantallas do ordenador, sen capacidade para calquera tipo de axencia política colectiva? <br /><span> </span>Se cadra é tempo de organizar o pesimismo para transformalo en esperanza. Non partimos de cero, pero case. Trátase de fundar a relixión que anuncia a resurrección dos vagalumes, da comunidade de experiencia que forxa ideas de ben común non rexidas pola lóxica do capital. Velaí por que comprendemos que un home relixioso como foi Castelao lle dese tanta importancia aos vagalumes da Tradición. A nova cristoloxía, se cadra, debería ir por aquí: no tempo da morte de Deus, a comunidade de crentes é Deus na terra. E a vella Igrexa, o Estado entendido apenas coma ente burocrático e coercitivo que impón a teleoloxía capitalista que nos conduce ao desastre, unha superestrutura idolátrica a superar. </span></span></p><span style="color: #4c1130;"><span style="font-size: medium;"><span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: "Times New Roman", "serif"; line-height: 115%;"></span></span><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>ES</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:DontVertAlignCellWithSp/>
<w:DontBreakConstrainedForcedTables/>
<w:DontVertAlignInTxbx/>
<w:Word11KerningPairs/>
<w:CachedColBalance/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Tabla normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin:0cm;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:"Times New Roman";
mso-fareast-theme-font:minor-fareast;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
</style>
<![endif]--> </span></span><p><br /></p>O Fucohttp://www.blogger.com/profile/14526626684616983628noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2489127080722091075.post-32932218705316457512020-07-14T13:34:00.000+02:002020-07-14T14:13:24.123+02:00Construír a síntese<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">O mapa que deixan as pasadas eleccións galegas abren un horizonte no que, se se acerta, a política partidaria dos vindeiros anos pode consistir na confrontación de dous grandes proxectos antagónicos para o país: o do PPdG e o do BNG.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br />
<span style="font-size: large;">Tendo isto en conta, cabe preguntarse sen complexos se o soberanismo galego
pode aprender algo do seu adversario, o PPdG. Ao meu entender, entre o que se pode aprender
dese partido e da súa base social habería que destacar, cando menos, o seguinte:</span><br />
<br />
<span style="font-size: large;">1. Do partido pódese
aprender a súa capacidade para aglutinar diversas sensibilidades sen que por
iso renxan as costuras, mesmo en tempos de alta polarización ideolóxica no seu
espazo, e sen que isto impida aos seus dirixentes marcar algúns obxectivos e cumprilos.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">
</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">2. Da súa base social pódese
aprender a súa disciplina e madurez á hora de diferenciar o importante do
accesorio. Algo que se reflicte tanto no trato de ti a ti, sen elitismo, coa sociedade como no seu comportamento
electoral en cada comicio.</span><br />
<br />
<span style="font-size: large;">É posible que no BNG
actual xa se estean aplicando esas ensinanzas sen que isto fose produto (ou
si?) dun plan consciente por parte da súa dirección e base? Lendo os
comentarios nas redes sociais e os artigos que se van publicando semella que
algo disto hai.</span><br />
<br />
<span style="font-size: large;">Por unha banda, algunha
xente destaca no BNG o discurso claro no que ten que ver con temas que poderían
ser polémicos (crítica ao Réxime do 78 e á monarquía, apoio á autodeterminación
e ao independentismo catalán, solidariedade internacionalista con Venezuela, nacionalización de
empresas, o famoso “obrigado” de N. Rego…). Pola outra, algunha xente destaca o
cariz pragmático, transversal e amable da figura de Ana Pontón e as
reminiscencias ao tempo de Anxo Quintana.</span><br />
<br />
<span style="font-size: large;">No que toca ao orgánico, pódese atribuír a fortaleza do BNG ao seu carácter de partido (ou fronte) á vella
usanza: con militancia comprometida, con capilaridade social en todo o país,
con articulación sindical etc. Pola outra, cabe sinalar a renovación xeracional da dirección, a gran mudanza na comunicación política e como a fronte se adaptou aos tempos nos que
vivimos caracterizados pola primacía do individuo; de aí o recurso á primeira
persoa nas intervencións de Ana Pontón, os xestos relacionados coa intimidade,
a biografía e a personalidade da candidata nos vídeos electorais..., así como a comparecencia, noutros materiais de
campaña, non do "pobo abstracto" senón de persoas concretas de carne e óso con experiencias particulares.</span><br />
<br />
<span style="font-size: large;">Ademais disto, o que
engadiu complexidade e densidade ao discurso do BNG, penso, foi a confluencia
neste gran movemento de aglutinación de forzas de cinco elementos diferenciados, complementarios e chamados, se hai sentidiño, a seguir dando froitos:</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">
</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">1. A moi boa imaxe do liderado de Ana Pontón e a súa condición de muller nun tempo que é o das mulleres.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">2. O inxente traballo
militante, resistente e altamente ideoloxizado da base máis comprometida que estivo ás duras e ás maduras.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">
</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">3. A suma sen máis dogmas que o de apelar á responsabilidade para evitar erros pasados, de elementos doutros espazos. Co
aproveitamento do capital político de Alexandra Fernández coma mellor exemplo.</span><br />
<span style="font-size: large;">4. A complicidade da maior parte do tecido galeguista/nacionalista non necesariamente militante: medios de comunicación, asociacións, individuos...</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">5.</span><span style="font-size: large;"><span style="font-size: large;"> A <i>apertura a</i> e promesa de <i>integración de </i>toda unha nova corrente de simpatía protagonizada por persoas moi novas, urbás, desprexuízadas
e pragmáticas como o son os tempos nos que estamos,</span><span style="font-size: large;"> pero moi golpeadas polas
crises capitalistas.</span> </span><br />
<br />
<span style="font-size: large;">Antonio Gramsci foi un
dos autores máis citados nos últimos anos. Case que sempre para reflectir sobre
a súa categoría de Hexemonía pero menos para reparar noutro dos seus grandes
achados: a gran estabilidade que presentan os réximes políticos nos Estados “maduros”
e a necesidade de abordar esa estabilidade a través dunha Guerra de Posicións
de longo alcance.</span><br />
<br />
<span style="font-size: large;">É posible pensar na
Hexemonía e na Guerra de Posicións de longo prazo combinando o elemento político
radical (no sentido de ir á raíz dos problemas) co pragmatismo e a ausencia de xestos
grandilocuentes e estériles? É posible combinar a coherencia e o traballo autoorganizativo
a nivel molecular do movemento popular coa <i>finezza</i> maquiaveliá necesaria na acción
institucional e na comunicación política? Ese ben pode ser o reto para o BNG e
para a súa base social nestes próximos catro anos: atopar o xeito de non renunciar a nada.
Construír a síntese virtuosa. </span><br />
<br />
<span style="font-size: large;">Porque, probablemente, hoxe ser radical e pragmático non
só é posible, é necesario.</span></div>
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>ES</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:DontVertAlignCellWithSp/>
<w:DontBreakConstrainedForcedTables/>
<w:DontVertAlignInTxbx/>
<w:Word11KerningPairs/>
<w:CachedColBalance/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Tabla normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin:0cm;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:"Times New Roman";
mso-fareast-theme-font:minor-fareast;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
</style>
<![endif]-->O Fucohttp://www.blogger.com/profile/14526626684616983628noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2489127080722091075.post-35065901155486209142020-05-09T21:19:00.001+02:002020-05-09T21:19:57.745+02:00Austeridade democráticaArtigo escrito orixinalmente para a edición en papel do <a href="http://novas.gal/">Novas da Galiza.</a><br />
<br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>ES</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:DontVertAlignCellWithSp/>
<w:DontBreakConstrainedForcedTables/>
<w:DontVertAlignInTxbx/>
<w:Word11KerningPairs/>
<w:CachedColBalance/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Tabla normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin:0cm;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:"Times New Roman";
mso-fareast-theme-font:minor-fareast;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
</style>
<![endif]-->
<br />
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span lang="GL">Xa desde Platón, a elite desprezou a
intervención política das masas alegando que naquelas dominaba a paixón sobre a
razón. A incapacidade da <i style="mso-bidi-font-style: normal;">chusma</i> ante
a <i style="mso-bidi-font-style: normal;">complexidade do mundo</i> máis a súa pulsión
polo inmediato, está detrás da idea tecnocrática e do caixón de xastre <i style="mso-bidi-font-style: normal;">populista</i>. </span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span lang="GL">Nos anos 90 do s. XX, Christopher Lasch
deulle a volta á ecuación: as elites son as que ameazan a democracia debido ao
seu illamento, á súa corrupción moral e ao seu desdén pola sorte dos máis. A
financiarización é a base material que permite a separación entre elite e pobo.
A contribución minguante do mundo do traballo ao PIB dá a medida do
prescindibles que son os traballadores no presente. </span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span lang="GL">A expansión global do Covid19 —e a recesión
que anuncia— volve poñer no centro a concepción da sociedade coma un todo. Os
danos que causará o virus son tan grandes que as elites que fan demasiada gala da
podredume moral sinalada por Lasch (Trump, Bolsonaro, Abascal etc.) aparecen
coma aberrantes.</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span lang="GL">Pero quere isto dicir que o mundo pospandemia
será un lugar mellor para os pobos da Terra? Non o parece. Problemas como o da
crise climática intensificaranse e nada indica que as elites vaian renunciar ao
seu programa separador manipulando ás masas a través do sálvese quen poida, do baleiramento
das democracias liberais, do uso do Estado como Leviatán biopolítico e da <i style="mso-bidi-font-style: normal;">recuperación</i> de<i style="mso-bidi-font-style: normal;"> </i>ideas como a renda básica entendida coma caridade para a xestión do
malestar da poboación sobrante en tempos de robotización.</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span lang="GL">No contexto do fracaso da revolución
socialista mundial que anunciara a irrupción das masas en 1917, Gramsci considerou
o fordismo coma un xeito de «revolución pasiva». A categoría de «revolución
pasiva» ten para o sardo o significado de revolución feita desde arriba, de
gatopardismo para sobrevoar as épocas de perigo para o <i style="mso-bidi-font-style: normal;">statu quo</i>. Coas ideas de Wallerstein e Arrighi sobre os ciclos de
hexemonía mundial en mente, a expansión do fordismo que integraría ás masas
traballadoras occidentais no sistema, constitúe a expresión económica dos
tempos álxidos da hexemonía dos USA. O período posterior, definido polo <i style="mso-bidi-font-style: normal;">There Is No Alternative</i>, é,
paradoxalmente, o da decadencia desa hexemonía e o do auxe doutras potencias aspirantes
a ser novos hexemóns (China).</span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span lang="GL">Agora ben, será capaz o capitalismo de
mutar nalgo que permita unha nova «revolución pasiva»? A priori, dado que o
modelo financeiro está tecnicamente morto e que a crise enerxética imposta polos
límites físicos do planeta non parece permitir unha nova época dourada de
capitalismo baseado na economía material, en que poderá reinventarse este
sistema? Algúns pensan no Green New Deal como nova revolución pasiva, pero se
partimos da hipótese provisional de que o capitalismo é incapaz de funcionar
sen destruír a natureza gravemente, non caberá esperar, máis ben, unha
profundización da separación das elites que as poña a salvo das consecuencias
do cambio climático? </span></div>
<div class="MsoNoSpacing" style="text-align: justify;">
<span lang="GL">Fronte isto, as masas deberían irrumpir de
novo cun programa encamiñado a salvarse a si mesmas e, o que é o mesmo, a
salvar o metabolismo do planeta Terra. O Green New Deal responderá realmente ao
que na teoría promete se as masas encarnan unha nova idea de desenvolvemento baseado
na desglobalización da produción, no reparto do traballo e na reformulación do
necesario e o accesorio; un programa guiado, en suma, pola idea formulada hai
ben anos polo último Enrico Berlinguer: a austeridade democrática.</span></div>
O Fucohttp://www.blogger.com/profile/14526626684616983628noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2489127080722091075.post-2767324118029993772020-05-09T21:16:00.003+02:002020-05-09T21:16:22.127+02:00Do EstadoArtigo escrito orixinalmente para o blog <a href="https://sobreascousas.home.blog/2020/04/15/do-estado/">Sobre as cousas. </a><br />
<br />
<div style="text-align: justify;">
A preocupación
pola penetración da lóxica do Estado capitalista ata o máis íntimo da
vida das persoas é fundamental e, dentro da tradición marxista,
pensadores como György Lukács advertiron xa do fenómeno da «manipulación
da vida cotiá» nas sociedades do consumo de masas. Porén, hai algo
problemático no xeito en que esta reflexión se levou a cabo por parte
dalgúns filósofos de éxito a finais do século XX e máis alá. En certa
forma, a «microfísica do poder» —debedora da idea <em>nietzscheana</em>
de que a vontade de poder é o motor da historia— anula de facto calquera
horizonte de loita de clases e difumina o antagonismo nun sen número de
micro opresións onde todo suxeito acaba sendo ao tempo verdugo e vítima
e onde só se pode sortear a endiañada lóxica imperante ben entregándose
dionisiacamente a ela, ben adoptando unha posición de distancia
aristocrática provisional na que o intelectual aparece, de xeito
implícito, coma un xuíz externo ao mundo.
</div>
<div style="text-align: justify;">
Esta complexización do poder que, nun aspecto teórico, pode ter o seu
valor e que, en moitas ocasións, mesmo contribuíu a colocar na axenda
da política do concreto algúns temas esquecidos ou secundarizados pola
tradición marxista, semella menos útil cando, coma na actualidade, a
morte aparece como unha posibilidade próxima para millóns de persoas. Un
presente ilustrado con brillantez na serie de colaxes fotográficos de
Martha Rosler <em>House Beautiful: Bringing the War Home</em>, dos 60 e
70, onde o chamado Occidente vive nas súas carnes a relación coa morte
habitual en moitos países do sur global. Un tempo, en suma, no que o
‘home-masa’de vida ‘inauténtica’ —uso aquí a mantenta a xerga <em>heideggeriana,</em>
pois Heidegger foi outra das fontes que nutriu a eses filósofos—
rememora tanto a súa condición mortal como a importancia de dar un
sentido ao ‘Ser’<em>.</em></div>
<div style="text-align: justify;">
Nestas circunstancias, as teorías posmodernas sobre a biopolítica,
entendidas como políticas propositivas enfocadas cara á praxe e non como
mera descrición do existente, cobran a face do extemporáneo. Se ben esa
extemporaneidade debía ser —xa nos días álxidos dese pensamento—
evidente para a africana con dificultades de acceso á auga potable ou
para o palestino confinado na franxa de Gaza. Esta terceiromundización
de Occidente —e aquí, malia a súa filiación co pensamento que
criticamos, ten razón Paul B. Preciado cando di que a crise do
coronavirus trae a lóxica dos campos de refuxiados das fronteiras
europeas aos salóns de clase media— viría indicar que o momento
posmoderno xa non é ‘pos’nada; agora é, no que á secuenciación temporal
se refire, unha corrente bastante ‘pre’. Quedou atrás. Ou, cando menos,
quedou no arquivo no que se almacenan as boas ideas para botar man delas
se fose preciso, pero non no lugar preferente das ideas paradigmáticas.</div>
<div style="text-align: justify;">
Toda esa corrente de pensamento, que os sociólogos Boltanski e
Chiapello chamaron ‘crítica artista’ —e que, segundo eles, o capitalismo
incorporou en gran medida—, comeza a despuntar nun tempo e lugar no que
os estados do benestar dos países centrais se atopaban no seu apoxeo.
Isto é, unha época case que de pleno emprego e de necesidades básicas
resoltas. Pero unha época, tamén, que daba sinais de esgotamento: os
anos setenta do século XX e a súa temperá crise do petróleo, que
inaugurou o inestable período de financiarización e hiperglobalización
da economía que hoxe padecemos.</div>
<div style="text-align: justify;">
Porén, que estas correntes de pensamento —cuxa reflexión sobre as
microfísicas do poder coadxudaban, se cadra sen pretendelo, a debilitar a
loita de clases e o movemento obreiro— coincidisen co despegue
neoliberal non é casual. Non suxiro aquí unha teoría conspiranoide
segundo a cal o posmodernismo sería unha sorte de aliado máis ou menos
confeso do neoliberalismo (aínda que teorías ao respecto hainas). Digo,
apenas, que no espírito da época —unha época, por certo, condicionada
pola guerra fría coa Unión Soviética— pairaba esa ‘crítica artista’ ao
Estado <em>in toto</em>.</div>
<div style="text-align: justify;">
Sinalaba máis arriba que este é un momento <em>heideggeriano,</em> un
momento de consciencia da finitude da existencia. Ademais diso, é tamén
un momento equiparable —no que ten de limbo provisional e de antesala
da gran precariedade existencial que instala a crise climática— ao
‘estado de natureza’ imaxinado por Hobbes en canto estadio previo á
instauración da orde do mundo. Hobbes creou esa ficción para fundamentar
o seu individualismo metodolóxico: no estado de natureza non habería
sociedade senón individuos fráxiles, en loita os uns contra os outros.
Fronte o <em>zoon politikón</em> aristotélico, cuxo hábitat é a sociabilidade da <em>polis</em>,
en Hobbes o individuo é anterior á sociedade (un lobo para o home).
Desa antropoloxía individualista decántase a formulación do Estado
entendido como Leviatán. O Estado como soberano con poder sobre a vida e
a morte, e dedicado, sobre todo, a evitar que a guerra xeralizada dos
individuos (o contexto histórico de Hobbes é a guerra civil inglesa do
s. XVII) ameace a propiedade privada dalgúns deles. Ese é o modelo, en
última instancia, do Estado capitalista (ao que Marx chamou, non en van,
o Consello de Administración da burguesía). E ese será tamén o modelo
do Estado da vixilancia total que pode parir esta crise sanitaria.</div>
<div style="text-align: justify;">
Porén, ese non é o único Estado posible. Se, como di Panagiotis Sotiris, cabe imaxinar unha «biopolítica demócratica»(<em>malgré</em>
Agamben) que protexa a «núa vidado pensionista á espera de respiradores
na UCI», isto poderase levar a cabo cando ‘lembremos’que o estado de
natureza de Hobbes é apenas unha abstracción instrumental. Un construto
creado <em>ad hoc</em> para xustificar un modelo de Estado entendido como aparato coercitivo-administrativo cuxo <em>ethos</em> ten como contido principal a salvagarda dos intereses económicos dos menos.</div>
<div style="text-align: justify;">
Dado que a organización das sociedades humanas sen Estado antóllase
un reino que non pertence a este mundo, pensemos —ou mellor dito,
practiquemos— <em>ethos </em>alternativos ao <em>hobbesiano;</em> isto é, <em>ethos</em>
que non se limiten a concebir o Estado como policía senón que inclúan,
entre os obxectivos estatais, unha idea de ‘vida boa’ para os máis.
Poderemos entón imaxinar tamén formas de Estado diferentes, e sobre todo
viables, para este mundo de aquí abaixo, tan vulgar, tan profano, tan
imperfecto</div>
O Fucohttp://www.blogger.com/profile/14526626684616983628noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2489127080722091075.post-44879606487724274842020-05-09T21:14:00.002+02:002020-05-09T21:14:52.894+02:00A propósito dunha imaxe<div style="text-align: left;">
Artigo escrito orixinalmente para a <a href="https://luzes.gal/27/04/2020/politica/a-proposito-dunha-imaxe/">Revista Luzes. </a><em><br /></em></div>
<div style="text-align: right;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://1.bp.blogspot.com/-2AiME5CAIK4/XrcBEB5T83I/AAAAAAAAcWg/pyNCE07qLN4QAKYNrP4TkYyEIWV7QiEOwCLcBGAsYHQ/s1600/D%25C3%25ADaz-Ayuso-Llora-por-las-v%25C3%25ADctimas-coronavirus.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="628" data-original-width="1200" height="167" src="https://1.bp.blogspot.com/-2AiME5CAIK4/XrcBEB5T83I/AAAAAAAAcWg/pyNCE07qLN4QAKYNrP4TkYyEIWV7QiEOwCLcBGAsYHQ/s320/D%25C3%25ADaz-Ayuso-Llora-por-las-v%25C3%25ADctimas-coronavirus.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: right;">
<br /></div>
<div style="text-align: right;">
<br /></div>
<div style="text-align: right;">
<em></em></div>
<div style="text-align: right;">
<br /></div>
<div style="text-align: right;">
<em>Hay que estar majareto para hablar de amor de dios</em></div>
<div style="text-align: right;">
<em>y al mismo tiempo en sus escuelas</em></div>
<div style="text-align: right;">
<em>preparar los cuadros de mando de la represión fascista</em></div>
<div style="text-align: right;">
<em>¿Cómo se puede ser tan fariseo?</em></div>
<div style="text-align: right;">
<em>Salve</em>. La Polla Records, 1984</div>
<br />
<br />
<div style="text-align: justify;">
A dificultade para xestionar a contradición de sufrir de melancolía
polo megalómano Imperio Católico Español no tempo en que era mester
dedicarse á máis humilde empresa da construción dun mediano
Estado-nación moderno, levou ao historiador <strong>José Álvarez Junco</strong>
a resumir graficamente o seu estudo sobre a idea de España no século
XIX coa imaxe barroca da «Mater Dolorosa». Facendo súa esta iconografía,
<strong>Isabel Ayuso</strong>, presidenta da Comunidade de Madrid, posa
o 26 de abril, para todos e todas nós, no contexto dunha misa celebrada
na católica catedral da Almudena. Ayuso, responsable política dun dos
territorios do mundo máis afectado pola Covid-19, que viu colapsar o seu
sistema de saúde a causa das políticas privatizadoras, solicitou
modificar a orde de intervencións na conferencia entre <strong>Pedro Sánchez</strong>
e os mandatarios das CC. AA. para poder acudir á celebración relixiosa
que albergaba esa catedral de fatídico nome árabe (fatídico para os
canons casticistas, obviamente).</div>
<div style="text-align: justify;">
Isabel Ayuso aparece na imaxe de negro rigoroso, co cabelo
respectuosamente recollido en coleta, ollada diagonal cara ao chan e
maquillaxe escura corrida a causa do desprendemento dunha única e
copiosa bágoa descendente. A gravidade afectada da presidenta de Madrid
sería digna de fixarse, para toda a eternidade, nun lenzo de, poñamos
por caso, o mestre barroco <strong>José de Ribera</strong>, <em>El españoleto</em>.</div>
<div style="text-align: justify;">
A imaxe de Isabel Ayuso contrasta enormemente coa fotografía distribuída, días atrás, por <strong>Pablo Casado</strong>,
líder do PP español. Casado aparecía daquela co aspecto atlético, pero
algo desquiciado, dun executivo norteamericano. Compunxido polo destino
da nación, Casado trataba de ofrecerse coma un líder preparado para
empuñar o temón do Estado en canto for preciso. Malia que hai que
concederlle a Casado que a idea de facer esa fotografía no contexto no
que nos atopamos é en si bastante barroca, o certo é que o presidente do
PP aparecía na imaxe con demasiada saúde, con demasiada intrepidez, con
demasiada fortaleza de ánimo como para cumprir axeitadamente coas
demandas da estética barroca. Xa que logo, malia a boa vontade e malia o
<em>pathos</em> tenebrista que quixo introducir co uso do branco e
negro, a nivel semiótico Pablo Casado está lonxe de poder competir coa
profunda españolidade sentimental que destila a imaxe de Isabel Ayuso.
Isto é así. A imaxe da presidenta de Madrid na <em>al-mudayna</em>
entronca á perfección con ese barroco contrarreformista que personifica a
estética española por antonomasia, tanto ten que pensemos nun paso de
semana santa, nunha corrida de touros, nun filme de <strong>Almodóvar</strong>, nun diario deportivo ou nun show de televisión no que se mesturan os cornos de parella dun neofascista cos compases do <em>Grândola Vila Morena</em>.</div>
<div style="text-align: justify;">
Sinala o historiador da arte <strong>Jorge Luis Marzo</strong>, nun
seu libro de 2012 que ando a ler, que «o barroco é o renacemento en pé
de guerra». Un tempo de intolerancia cheo de mortandade que no Estado
español é calificado de «Século de ouro». Apunta tamén o autor,
escandalizado porque España xamais fixese autocrítica pola barbarie
cometida en América, que <strong>Cervantes</strong> contrastaba a «nosa
idade de ferro», referíndose ao s. XVII, coa idade de ouro que para el
era o s. XVI. Esta disonancia cognitiva apuntada por este autor chega
moi viva ata os nosos mórbidos días de pandemia. Cunha posta en escena
que lembra o bizarrismo das películas de <strong>Michael Haneke</strong> ou de <strong>Yorgos Lanthimo</strong>s, as fillas de Felipe VI grabaron un vídeo no que leron uns pasaxes do <em>Quixote</em>
para, disque, amenizar o confinamento de milleiros de nenos e nenas.
Así, a grande obra literaria que describe con ironía e acedume a
decadencia melancólica da sociedade imperial española é hoxe empregada,
pola monarquía borbónica, coma símbolo de renacemento da nación ante a
pandemia.</div>
<div style="text-align: justify;">
Pero non é só polo vídeo das infantas que se pode falar de querencia
pola ética do barroco contrarreformista na España do presente. O libro
supervendas de <strong>Elvira Roca Barea</strong>, que tanto gusta a un <strong>Abascal</strong> coma a un <strong>Borrell</strong>,
así o testemuña. O luteranismo era a bicha da España da contrarreforma e
é, madia leva, a bicha dos seus intelectuais orgánicos actuais. Por
contra, para<strong> Antonio Gramsci</strong>, fillo do Estado católico
por antonomasia, o luteranismo representaba unha «reforma moral» na que o
pensamento imanentista (preocupado polo que sucedía no «máis acá»)
triunfaba sobre a preocupación exclusiva católica polo «máis alá». O
luteranismo representa a separación entre o Estado e a Igrexa e
representa, ademais, a relación do invidiuo con deus sen intermediarios
que perdoen os pecados, como fai a relixión católica través das
prácticas formais que estipula. Ese gusto do catolicismo polo o
simulacro fronte a esixencia ética que inugura o luteranismo e que
desemboca no imperativo categórico de <strong>Kant</strong>, é o que
nutre, tamén, a abundancia formal do barroco como estética. Velaí, pois,
o antiluteranismo implícito na barroca e hipócrita imaxe de Isabel
Ayuso, a un tempo carpideira e privatizadora dos matadoiros en que se
converteron as residencias para vellos.</div>
<div style="text-align: justify;">
A flagrante contradición de pretender combinar o esencialismo
contrarreformista de fondo con ideais tais que o republicanismo
centralista francés encárnano intelectuais de cabeceira coma poidan ser
os Ovejeros ou os Savateres, por non falar de toda a tropa que bebe das
fontes de <strong>Gustavo Bueno</strong>. Na súa pugna cos
«separatismos» o nacionalismo español ten a estraña posición de tratar
de erixirse nunha ideoloxía igualitarista e democrática actuante na
estrutura política dun Estado-nación moderno, ao tempo que, polo propio
peso das cousas [e as cousas, cando do que falamos é de correntes
históricas, pesan moito], debe asumir, salvo que pretenda facer unha
emenda á práctica totalidade da historia de España, toda a tradición
anti-imanentista, anti-racionalista, monárquica, providencialista e
imperialista que, salvo contadísimos momentos, primou nas instancias de
poder ata, sendo xenerosos co presente, 1975. Ese esencialismo místico
español, que combate todo cuestionamento do Estado co mesmo
fundamentalismo con que o catolicismo combateu os ataques á Igrexa,
péchase a calquera idea pragmática vinda das «periferias». Chámese esta
autodeterminación, plurinacionalidade, federalismo ou peche de Madrid,
mando compartido, codecisión, respecto ao ámbito autonómico….</div>
<div style="text-align: justify;">
O resultado de todo isto é curioso. Na dialéctica política que se
establece entre o centro e as periferias, o reparto de papeis entre quen
pretende encarnar o principio democrático propio do igualitarismo
liberal-republicano en pugna co que non serían senón restos de
«etnicismo feudal», intercámbiase. Sendo así as «periferias» as que
introducen, coa súa mera existencia política e a súa vontade de
constituirse en repúblicas, elementos “luteranos” (ou «xudeus», ou
«mouros», ou «antiespaña»), no sentido de democratizadores e
empoderadores do individuo libre fronte a «Igrexa», fronte o Estatismo
de Corte propio do particular capitalismo español incapaz de levar
adiante, salvo en lugares como Cataluña, a revolución industrial desde a
sociedade civil.</div>
<div style="text-align: justify;">
Outro exemplo desta contradición na que vive o nacionalismo español
ofrécenola o debate no seo da Unión Europea. A separación norte-sur, que
é unha actualización, por outros medios, da separación entre a Europa
católica e a protestante, obriga, á mesma dereita que fai gala do pasado
contrarreformista, a saír en defensa da retórica calvinista dos países
acredores. Un caso recente desta esquizofrenia púidose ler nun artigo
publicado en <em>La Voz de Galicia</em> no que o moi Católico Apostólico e Romano<strong> José Luís Barreiro Rivas</strong>
asumía a caricatura dun suposto «manirrotismo» económico español fronte
un san rigorismo económico dos nórdicos. Deste xeito, o nacionalismo
español neoliberal vese obrigado a segar e ridiculizar, ao tempo que se
abraza a eles, os seus propios fundamentos históricos. Todo un drama.</div>
<div style="text-align: justify;">
Naturalmente, o que comentamos a respecto de toda esta tradición
española non fai que a esquerda o teña máis fácil para articular un
nacionalismo español progresista. Todo o contrario. A febleza da
construción nacional española e a existencia de alternativas
nacionalizadoras nas «periferias», unido á ausencia de ruptura coa súa
matriz monárquica e imperial (por non dicir fascista) provocan que
calquera tentativa de hinchar o nacionalismo español acabe propiciando,
máis ben, o regreso de toda esa tradición escura. A desactivación actual
do mito europeo como terra de promisión que permitía evitar a cuestión
nacional española, volveu deixar á esquerda estatal, no que se refire a
este tema, ao albur do nacionalismo español máis carpetovetónico.</div>
<div style="text-align: justify;">
Velaí, logo, por que o 26 de abril é sempre, para os progresistas
españois, un día duro: a xornada posterior á efeméride en que Estados
culturalmente próximos, como a república de Portugal e a república de
Italia, fan gala masiva e popular dalgúns símbolos compartidos
identificados co antifascismo, personifica, en cambio, para os
progresistas españois, o tempo da recaída na moi barroca melancolía.</div>
<br />
<br />
O Fucohttp://www.blogger.com/profile/14526626684616983628noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2489127080722091075.post-68150476657661684082020-05-09T21:11:00.003+02:002020-05-09T21:11:36.996+02:00LimboArtigo escrito orixinalmente para a <a href="https://luzes.gal/02/04/2020/politica/limbo/">Revista Luzes.</a><br />
<br />
<div style="text-align: justify;">
O limbo era, para a teoloxía católica, o lugar ao que ían os bebés
que morreran sen recibiren o bautizo, sacramento que lles aseguraría un
lugar no ceo por non teren, na súa candidez, tempo de pecar. Un lugar
nebuloso, próximo ao inferno, pero sen o sufrimento deste.</div>
<div style="text-align: justify;">
Curiosamente, en 2006 o papa <strong>Benedicto XVI</strong> aprobou a
clausura definitiva do limbo. De aí en diante, o limbo deixa de ser
para os fieis algo real e convértese apenas nunha hipótese intelectual.
Porén, as persoas que, ao longo e ancho do planeta, temos a sorte de
gozar dunha vivenda e das nosas necesidades básicas cubertas (de
momento), habitamos, por mal que lles pareza aos papas, un limbo que nos
salvagarda (crucemos os dedos) do inferno das UCIS colapsadas.</div>
<div style="text-align: justify;">
Límbico é, tamén, o tempo pasado en confinamento en si mesmo. Unha
paréntese que ve como se deteñen os reloxos e que lembra a aquela do
balneario alpino d´<em>A montaña máxica </em>de <strong>Thomas Mann</strong>, na que os protagonistas enfermos conversaban do divino e o humano.</div>
<div style="text-align: justify;">
No pasado, o capitalismo afanouse en inocular o sentido do tempo da
fábrica ás masas campesiñas rexidas polo seu propio calendario agrario. O
historiador <strong>E.P. Thompson</strong> explicóunolo ben moito tempo despois, pois a curuxa de <strong>Minerva</strong>
sempre levanta o voo a media noite. No postfordismo globalizado (e digo
isto con reservas, xa que no obradoiro chinés o fordismo vive días
gloriosos) o tempo comeza a desordenarse. A sincronía absoluta, sen
cesuras, o «aberto 24 horas» dos xigantes da loxística, das grandes
cadeas de valor ou dos mercados financeiros, crea o seu propio tempo
total que, por falta de contraste, equipárase á súa negación: o
non-tempo.</div>
<div style="text-align: justify;">
Se a fragmentación total da experiencia, propia dos nichos de
consumo, conduce á atomización e á anomia social, a sincronía absoluta a
nivel global da experiencia da pandemia, propiciada pola tecnoloxía da
información, a que conduce? Non produce, en certa forma, un limbo
temporal monotemático e desordenado onde é imposible poñer marcas que
vertebren a vida?</div>
<div style="text-align: justify;">
O poeta <strong>Emilio Araúxo</strong> falaba doutro andazo que padeciamos antes do COVID-19: a «pobreza simbólica». E o xeógrafo <strong>Xosé Constenla</strong> incluía, na idea de «colapso territorial», a nosa incapacidade para lermos a paisaxe. <strong>Raymond Williams</strong>
pensaba que un territorio traballado non pode considerarse unha
paisaxe, por iso os labregos non tiñan paisaxe. De aí —engado eu— que os
labregos fosen ricos simbolicamente e que soubesen ler a paisaxe que
non tiñan. En contraposición, o urbanita posindustrial que ten o capital
e non o traballo como fonte de riqueza, ve a paisaxe (a natureza) coma o
informe que escapa cara a atrás, a toda velocidade, desde a xanela do
coche; mentres esoutro urbanita, o desempregado estrutural, trata de
adaptarse ao limbo no que se suceden <em>Los lunes al sol</em>. Pero
calma, con isto non trato de coar a idea dun regreso primitivista ao
campo; torzo, apenas, por «traballarmos» unha «toma de terra» mental.</div>
<div style="text-align: justify;">
Hoxe —cando menos no sempre límbico Occidente— botamos en falta a paisaxe física e fartámonos de ser <em>flâneur</em>s da paisaxe virtual. Lembramos, en boa medida, os anxos grises con nostalxia do físico que percorrían o <em>Ceo sobre Berlín</em>.
Agora ben, o que está a suceder nesta pandemia non é, en realidade, a
aceleración da lóxica da paisaxe mental sen marcas na que xa viviamos?
Non estamos, dalgún xeito, no estado de alarma que provoca caer na conta
de que, coma os bebés da teoloxía, liamos o mundo con candor infantil?</div>
<div style="text-align: justify;">
Unha cosmovisión consiste na ordenación ideolóxica do mundo a través
dunha idea fundamental. Cal vai ser a idea fundamental —emancipadora ou
autoritaria— que dirima a cosmovisión-outra que poida deixar esta
pandemia-acontecemento tras o seu paso é o que se está disputar agora
mesmo, no medio do caos, no medio do limbo. Teñámolo en conta e actuemos
en consecuencia.</div>
<br />
O Fucohttp://www.blogger.com/profile/14526626684616983628noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2489127080722091075.post-78279504374631126822020-05-09T21:10:00.001+02:002020-05-09T21:10:06.598+02:00Do tempo dos monstros<div style="text-align: justify;">
Artigo escrito orixinalmente para a <a href="https://luzes.gal/25/03/2020/opinion/do-tempo-dos-monstros/">Revista Luzes. </a></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Estes estraños días que vivimos quereriamos que as cousas sucedesen coma no poema de <strong>Kavafis</strong>
«Agardando os bárbaros». Desexariamos non que a barbarie asomase a pata
ás portas da cidade, mentres nós estabamos distraídos co ruído de
fondo. Prefeririamos, antes, que todo transcorrese de acordo ao fabulado
polo poeta. Que, malia a grande antelación e as moitas preparacións
nosas, os bárbaros, finalmente, non chegasen nunca. E que esa ausencia
servise, por si mesma, non tanto para continuar coas nosas inercias e
vicios, como para mudar radicalmente todo o que xa sabiamos que era
necesario mudar. Por desgraza, non habitamos no poema de Kavafis. A nova
barbarie está entre nós e, ademais, colleunos desprevidos. Agora é
tempo de combatela. Cando o peor desta invasión remate, será hora de
dirimir que nova idea de civilización reina no mundo de despois.</div>
<div style="text-align: justify;">
Doutro tempo moi afastado, un no que os bárbaros —estes de carne e
óso— tamén chegaron ás portas de Galicia, trata o fantástico traballo do
escritor e historiador <strong>Antonio Rodríguez Baixeras</strong>, <em>Voces da Galicia Bárbara</em>
(Toxosoutos, 2019). Un libro de 500 páxinas que intercala a tradución
ao galego de textos latinos pertencentes a distintos momentos do extenso
período tratado, cunha explicación e interpretación, a cargo do propio
autor, á luz das distintas teorías e estudos que existen sobre ditos
textos; o que fai, cando menos dos pasaxes comentados, unha guía
asequible para un tipo de literatura que pode resultar árida para o
lector non especializado.</div>
<div style="text-align: justify;">
O libro organízase en dúas grandes partes. Na primeira, o autor recorre á <em>Crónica Iriense</em> para facer un repaso xeral ao período en cuestión. A segunda, titulada <em>A Galicia bárbara nos seus textos</em>,
intégrana multitude de documentos da época e os comentarios do autor;
nela volven percorrerse todos eses séculos, desde a chegada dos restos
de <strong>Prisciliano</strong> no 390 d.C. ata a morte do <strong>rei</strong> <strong>García</strong>
no ano 1090, dun xeito máis demorado. Seiscentos anos que presenciaron a
sucesión de shocks e reconstrucións que asentarían as bases
xudeo-cristiás e feudais da Galicia medieval. Uns documentos do poder
que, en moitos aspectos (pensemos apenas no <em>Parroquial Suevo</em>), porán os alicerces da organización territorial da Galicia que chegará ata o presente.</div>
<div style="text-align: justify;">
Rodríguez Baixeras arrinca cos últimos intres do imperio romano e a
chegada a este recanto do mundo das tribus xermánicas —suevas primeiro,
visigodas máis tarde. Tras o colapso visigodo, os textos son coetáneos
da chegada dos árabes e bereberes á pensínula e do seu establecemento
durante séculos no sur, con sucesivas <em>razzias</em> e alianzas cambiantes cos señores do norte. O gran cronista da chegada dos suevos a Galicia é <strong>Hidacio</strong>, quen escribe que «os suevos, baixo o mando de <strong>Hermerico</strong>, despois de saquear a <strong>Gallaecia</strong>
central, restauran a paz que eles mesmos romperan unha vez mortos e
capturados os seus polas xentes que conservaban o control dos castros». A
partir de aí, suponse, houbo unha sorte de reparto do territorio entre
os novos gobernantes e os galaico-romanos. Ignoramos como de abraiante
puido resultar para un imaxinario galaico-romano con consciencia
histórica a descomposición da súa sociedade. Tampouco sabemos como de
estrañas puideron parecerlle a ese mesmo indíxena castrexo imaxinado as
novas ideas relixiosas chegadas de oriente que predicaban a existencia
dun deus un e trino, que exhortaban a esquecer os antigos cultos á auga,
ás rochas ou ás árbores e que conseguiron impoñerse, tamén, como
ideoloxía principal da nova orde instaurada polos bárbaros xermanos.
Quen sabe se algún daqueles galaico-romanos inseridos nese tempo
nebuloso no que algo do vello estaba a morrer e algo do novo estaba
nacer, pensou que aquelas ideas —e non só os guerreiros teutóns que
aparecían na porta da casa para queimala— eran monstruosas.</div>
<div style="text-align: justify;">
Se durante o primeiro colapso, que motivaría a chegada dos bárbaros, o
mundo galaico-romano vería emerxer figuras como as de Prisciliano, <strong>Orosio</strong>, <strong>Eteria,</strong>
etc., durante o colapso motivado pola invasión árabe vería como se
articulaba, a través da cidade de Compostela e do seu mito apostólico
—así como das sés políticas de Oviedo e León— os reinos cristiáns do
occidente peninsular e outros fenómenos coma poidan ser os gromos das
grandes ordes monásticas.</div>
<div style="text-align: justify;">
Da lectura directa dos textos traducidos, así como das explicacións
de Rodríguez Baixeras, cada tipo de lector centrarase máis nun ou noutro
aspecto en función dos seus propios intereses previos. O que a min me
fascina da lectura de moitos destes documentos é o que nos din do
espallamento e consolidación dunha ideoloxía que reinará durante toda a
Idade Media e boa parte da Modernidade: o cristianismo. E é que moitos
destes escritos mostran o xeito en que estes rudos poderes señoriais e
eclesiásticos articulan, a través desta produción escrita, todo un novo
mundo que se vai construíndo a si mesmo. Por dicilo doutro xeito:
ensinan como se dá forma, nos albores do seu tempo histórico, á nova
hexemonía que vai penetrando na antiga sociedade pagá.</div>
<div style="text-align: justify;">
Tomemos como exemplo o texto <em>A corrección dos rústicos</em>, de <strong>San Martiño de Dumio</strong>
(510?-580), bispo de Braga. Trátase dunha sorte de catecismo para o
estamento clerical e un alegato contra as crenzas e prácticas pagás. Na
visión de Martiño, a existencia do mal na terra xustifícase a través da
idea dos demos encarnados —en forma de fragas, covas ou fontes—
empeñados en enganar os humanos: «Daquela o diaño e os seus ministros,
os demos, que foran expulsados dos ceos, vendo que os homes ignoraban o
seu Deus e creador e erraban coas criaturas, comezaron eles mesmos a se
mostrar en diversas formas e a falar con eles e a pedirlles que nos
altos montes e nas fragas frondosas lles ofrecesen sacrificios e os
adorasen no canto de Deus». Unha práctica esta, a de «clericalizar os
cregos» (crear intelectuais orgánicos, diría <strong>Antonio Gramsci</strong>), que durará en Galicia, segundo sostén <strong>Isidro Dubert</strong>, ata nada menos que o século XVIII.</div>
<div style="text-align: justify;">
O número de personaxes que percorren as páxinas destas <em>Voces da Galicia bárbara</em> é moi extenso. Ademais dos xa citados, aparecen outras rúbricas como poden ser a de <strong>Isidoro Hispalense</strong>, <strong>Gregorio de Tours</strong>, <strong>Venancio Fortunato</strong>, <strong>San Fructuoso</strong>, <strong>Alfonso III</strong>, <strong>San Rosendo,</strong> <strong>Vermudo III</strong>…
Toda unha plétora de ilustres, moitos deles desdendentes dos antigos
bárbaros suevos e visigodos que, unha vez cristianizados, encarnarán o
novo sentido común imperante.</div>
<div style="text-align: justify;">
E é que esta é a conclusión que un pode tirar, tamén no presente, da
chegada dos monstros nos tempos en que todo esvaece no ar: en ningún
lugar está escrito de antemán cal será a ideoloxía principal que dea
soporte á nova orde que consiga abrollar despois do tempo de cesura.</div>
<br />
<br />
O Fucohttp://www.blogger.com/profile/14526626684616983628noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2489127080722091075.post-76491841710857144622020-05-09T21:08:00.000+02:002020-05-09T21:08:00.759+02:00Mulleres-sol na sombra<div style="text-align: justify;">
Artigo escrito orixinalmente para a <a href="https://luzes.gal/04/03/2020/politica/mulleres-sol-na-sombra/">Revista Luzes. </a></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Detrás dun gran home hai unha gran muller, di o tópico que agacha a
subalternidade feminina con mecanismos compensatorios. Dándolle a volta á
frase, e co fin de desmontar eses mecanismos, mellor cabería dicir que,
diante dunha muller —grande ou menos grande— case sempre atopamos un
home susceptible de recibir a resposta que <strong>Dióxenes de Sínope</strong> lle deu a <strong>Alexandre Magno</strong> cando este se achegou ao cínico coa intención de concederlle o que desexase: «Aparta que me tapas o sol».</div>
<div style="text-align: justify;">
Isto din en pensar tras a lectura de <em>Irmandiñas </em>(Laiovento, 2020), de <strong>Aurora Marco</strong>.
Con este volume, a catedrática de Didáctica da Lingua e Literatura
Galega pon o colofón a unha nutrida carreira investigadora centrada na
visibilización das mulleres na historia de Galicia.</div>
<div style="text-align: justify;">
Malia que o libro de Aurora Marco tamén se ocupa de mulleres que
conseguiron brillar plenamente no seu momento, a gran maioría das que
militaron e colaboraron coas Irmandades da Fala e o Partido Galeguista,
ou ben permaneceron á sombra dos seus cónxuxes ou ben transcenderon coma
simples anotacións mudas nos papeis que chegaron ata o presente. En
calquera caso, o que si cabe salientar é que o número de mulleres que
participaron nas experiencias organizativas político-culturais do
incipiente nacionalismo galego moderno é ben máis extenso do que se
puidese pensar.</div>
<div style="text-align: justify;">
Sinala Aurora Marco que o único grupo feminino que chegou a ter
existencia real no tempo das Irmandades da Fala foi o da Coruña. Xurdido
tras a iniciativa previa dunha subscrición aberta para a confección
dunha bandeira galega —onde as mulleres aparecían nomeadas en tanto que
«señoras de»— o grupo feminino destacou pola elaboración dunha folla
voandeira, en 1918, en resposta ao <em>Manifiesto de la Asociación Nacional de Mujeres Españolas</em>
(ANME) —agrupación que centraba a súa actividade en Madrid e que tiña
por obxectivo a defensa do voto feminino—. O manifesto da ANME
denunciaba que as ansias autonomistas en Cataluña e o País Vasco
constituían unha ameaza «separatista» á integridade territorial do
Estado. As galegas responderon cun escrito titulado <em>Habla la mujer gallega</em>,
no que negaban a unidade española, denunciaban o centralismo e opinaban
que Cataluña e o País Vasco, o mesmo que Galicia, só estaban a
reclamabar o que lles correspondía.</div>
<div style="text-align: justify;">
En 1933, quince anos despois do nacemento do grupo da Coruña das IF,
outro colectivo de mulleres organizadas politicamente cobrará vida na
cidade das Burgas co gallo dunha homenaxe á «irmandiña <em>avant la lettre</em>»,
Filomena Dato. Trátase do grupo feminino do Partido Galeguista de
Ourense. Dentro da súa actividade destaca a elaboración dun «Manifesto
ás mulleres galegas» no que, entre outras cousas, se facía un chamamento
a que as mulleres galegas participasen na vida pública como requerían
os tempos.</div>
<div style="text-align: justify;">
Entre 1918 e o inicio da Guerra Civil e posterior represión, a
participación das mulleres do espazo político-cultural do nacionalismo
galego deuse, ademais de nos dous grupos sinalados, en actividades tais
coma os coros de música tradicional (Toxos e froles, Cantigas e Agarimos
etc.), os cadros de declamación poética, as agrupacións teatrais que
puñan en escena obras dramáticas da literatura galega, o Seminario de
Estudos Galegos ou a sociedade de <em>Amigos del paisaje gallego</em>.</div>
<div style="text-align: justify;">
Se ben a actividade das mulleres adoitaba ligarse a elementos que
encaixaban coa idea tradicional de muller, moitas destas persoas
dedicaron as súas enerxías ás máis variadas tarefas, case sempre dentro,
iso si, do esperable no contexto socio-cultural no que se movían.</div>
<div style="text-align: justify;">
Aurora Marco debulla no libro a vida activa de mulleres como <strong>Concepción González Varela</strong>,
casada con Manuel Lugrís Freire, que contaba cunha carreira musical
brillante sendo profesora desa disciplina e, posteriormente, membro da
Real Academia Galega; <strong>Jacinta Landa Vaz</strong>, compañeira de
Xoán Vicente Viqueira e muller progresista e republicana. Docente,
directora de centros educativos, pioneira no rexistro sonoro do folclore
galego, estremeño e portugués e exilada en México —xa de viuva— co
golpe militar do 36, desde onde aínda colaboraría no Padroado da Cultura
Galega; <strong>Micaela Chao Maciñeira</strong>, única muller do grupo
fundador da «Hermandá dos Amigos d´a Fala» de 1916. Persoa formada na
emigración habaneira, onde coñeceu a quen se convertería no seu home,
Antón Villar Ponte, e futura integrante da embaixada galega a Barcelona,
en 1917, como resultado das relacións entre as IF e a <em>Lliga Regionalista</em> catalá; <strong>Elvira Bao</strong>,
que colaborou nas IF a través do teatro, entendido coma medio para a
galeguización da sociedade, e que xa de nova participou na Xuventude
Nazonalista de Santiago presidida por Valentín Paz Andrade. Ademais,
Elvira Bao formou parte do Partido Galeguista e da Agrupación
Republicana Femenina da Coruña, colaborando como oradora nos eventos da
asociación. Como consecuencia do golpe do 36, foi destituída dos seus
cargos relacionados co ensino e viviu o acoso persoal por parte dos
fascistas; <strong>María Miramontes</strong>, con formación política e
compromiso social antes de casar co que será o alcalde republicano de
Santiago de Compostela, Ánxel Casal, a quen acompañará en todas as
inciativas emprendidas no eido editorial. Tras o asasinato deste polos
franquistas, María Miramontes rematará exilada en Buenos Aires; <strong>Amalia Álvarez</strong>,
licenciada en maxisterio, afeccionada aos coros tradicionais,
compañeira de Alexandre Bóveda, vítima da represión franquista e
legataria da súa memoria a través da Fundación Alexandre Bóveda; <strong>Olimpia Valencia</strong>,
primeira licenciada en medicina de Galicia, persoa brillante, que
exercería en Vigo especializándose nas enfermidades da muller e que foi
asinante asidua de manifestos en defensa da República e do Estatuto de
Galicia; <strong>Emilia Docet Ríos</strong>, afiliada ao Partido
Galeguista e célebre por ser designada como Miss Galicia e Miss España,
ademais de pola súa afección ao deporte. Muller implicada na campaña do
Estatuto de Autonomía de Galicia e participante como oradora no coñecido
Mitin das Arengas do 24 de xullo de 1934, canda Castelao, Bóveda ou
Otero Pedrayo; <strong>María Luz Morales</strong>, brillante xornalista e
escritora afincada en Barcelona, conferenciante, activista da cultura e
do feminismo e directora do xornal <em>La Vanguardia</em> durante o
golpe militar por designación dun comité integrado por seccións da CNT e
da UXT, posto do que sería depurada polo franquismo. Unha muller galega
que non perdería o vínculo coa súa terra: pronunciouse sobre a
necesidade do ensino en galego, vasco ou catalán, presentou o coro
Cantigas da Terra en Barcelona e participou en actos do Partido
Galeguista. Ata aquí apenas algúns exemplos das mulleres galeguistas que
a autora trata de rescatar do esquecemento e dignificar.</div>
<div style="text-align: justify;">
O voluminoso traballo (500 páxinas), conta tamén con abundantes
documentos gráficos e fotografías de todas estas pioneiras. Nel, Aurora
Marco tamén mostra —a través de citas extraídas sobre todo de <em>A Nosa Terra</em>—
o ton paternalista empregado habitualmente na prensa para referirse á
participación daquelas «simpáticas señoritas» nos actos públicos e axuda
a levantar o veo que ocultou a implicación social da muller en tanto
que suxeito con maioría de idade e opinión política de seu.</div>
<div style="text-align: justify;">
Velaquí, logo, este <em>Irmandiñas. </em>Unha lectura acaída para as inmediacións do 8 de marzo, día da muller traballadora.</div>
<br />
<br />
O Fucohttp://www.blogger.com/profile/14526626684616983628noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2489127080722091075.post-56724846467468170072020-05-09T21:06:00.000+02:002020-05-09T21:06:07.280+02:00Unha Galicia medieval para todos os públicos<div style="text-align: justify;">
Texto escrito orixinalmente para a<a href="https://luzes.gal/08/02/2020/opinion/unha-galicia-medieval-para-todos-os-publicos/"> Revista Luzes. </a></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Dicía<strong> Ramón Villares</strong> nunha presentación do seu libro <em>Galicia. Una nación entre dos mundos</em>
(2019) unha frase sinxela pero reveladora: «Galicia non é calquera
cousa». Viña sinalar o de Vilalba, ou así o interpretei eu, que detrás
do nome desta terra hai séculos de historia que conforman un pouso
actuante no presente e que a pretensión de reducir o país a unha simple
delimitación administrativa española ou a unha serie de rasgos
folclóricos supón conformarse cun corsé demasiado estreito. Certo é que
as implicacións políticas do concepto de nación cultural que manexa
Villares tamén se poden interpretar coma un corsé demasiado estreito,
pero ese é outro tema.</div>
<div style="text-align: justify;">
Outro historiador galego empeñado en demostrar que Galicia non é calquera cousa é <strong>Anselmo López Carreira</strong>. Canda autores coma <strong>Camilo Nogueira</strong> ou <strong>Xosé Antonio López Teixeira</strong>,
López Carreira leva anos empeñado en desempoar as capas de esquecemento
inducido arredor do reino de Galicia, en evidenciar a falacia da
Reconquista (tema de tremenda actualidade agora que o neoespañolismo
retoma con forza este mito), así como en demostrar a continuídade, sen
grandes rupturas traumáticas, entre a Gallaecia romana, o reino suevo e o
posterior reino medieval de Galicia que, co tempo, repartiría os seus
centros de poder entre Oviedo, León e Santiago de Compostela.</div>
<div style="text-align: justify;">
Na introdución do libro que nos ocupa, <em>Arte e escritura na Galicia medieval (Séculos VI-X)</em>
(Xerais, 2019), o autor escribe que «é incuestionable que a correción
dos nomes e clasificacións das categorías artísticas e culturais en
cuestión esixe o restablecemento da entidade do Reino de Galicia en toda
a súa dimensión territorial e cronolóxica, e isto xa supón por si mesmo
unha revisión copernicana dos esquemas relativos á Idade Media
«española», de tal magnitude e consecuencias que é doado imaxinar a
resistencia das estruturas oficiais e oficiosas.» Un aviso a navegantes
das tremendas implicacións políticas que acarrexa a súa incursión na
análise da produción cultural material propia dos séculos que viron
abrollar o reino de Galicia.</div>
<div style="text-align: justify;">
No presente volume, o autor céntrase en catro manifestacións desa
cultura material: os arcos de ferradura; as cruces patadas (isto é,
cruces con máis forma de cruz grega que latina); a decoración tallada de
cordóns ou sogados e a chamada «letra visigótica».</div>
<div style="text-align: justify;">
En xeral, á hora de analizar as tres primeiras destas manifestacións
culturais medievais, a historiografía española adoita encadralas na
chamada «arte asturiana» e preséntaas como expresións dun pequeno reino
illado que habería de producir unha arte singular e diferenciada a
respecto do que se facía noutros lugares de Europa. Canto á chamada
letra visigótica, a pretensión da historiografía española de vencellala a
ese pobo xermano ten que ver coa longa teima, dentro desa propia
historiografía, por construír, arredor do reinado visigodo, unha sorte
de unión primixenia da nación española en tempos pre-medievais que
continuaría co reino astur-leonés e desembocaría nos reis católicos.</div>
<div style="text-align: justify;">
En contraste con estas análises canónicas na historiografía española,
enchoupadas de espírito decimonónico castelanista, López Carreira
dedícase a revisar cada tipo de produción cultural, expoñendo as lagoas
que observa na lectura oficial e propoñendo, coa apoiatura doutros
investigadores, outras interpretacións razoables e razoadas para
contextualizar historicamente ditos obxectos e manifestacións culturais.</div>
<div style="text-align: justify;">
Así, no que respecta ao arcos de ferradura, López Carreira trata de
desmontar a teoría que os cataloga coma arcos visigóticos a través de
varias vías. Por unha banda, a posible influencia da arquitecturá
musulmá desenvolvida no sur da Península Ibérica onde certo tipo de arco
de ferradura tamén está presente. Por outra banda, a existencia previa
do arco de ferradura en expresións arquitectónicas e pictóricas
carolínxeas. Por último, expoñendo a tese da maior antigüídade dos arcos
de ferradura existentes no territorio do reino de Galicia,
correspondentes á época sueva (por exemplo San Pedro de Rocas ou Santa
María de Bande), e retrotraendo mesmo a súa posible orixe ao mundo
galaico-romano (con exemplos de arcos de ferradura inscritos na «Pedra
formosa» do castro de Briterios ou en estelas atopadas en Bragança).</div>
<div style="text-align: justify;">
Outro tanto fai o historiador coa cruz patada. Desmonta a idea de que se
trate dun artefacto cultural exclusivamente asturiano (semellantes
exemplares á cruz de Oviedo apareceron na catedrais de Santiago e Lugo).
Sinala a posibilidade da influencia externa —neste caso Bizancio, reino
que, co Imperio Carolinxio, era unha das dúas grandes potencias do
momento—. E, por último, volve propor a expansión de dita forma a partir
da Galicia sueva (sen excluír as influencias monacais bizantinas),
tomando como proba física, por exemplo, a cruz patada inscrita en San
Pedro de Rocas (que tamén conta co alfa e omega), ou na lauda de
Teodomiro de Iria, ambas anteriores ao século X. Un xeito de representar
a cruz, este, que para o autor estaría arraigado na Galicia medieval e
que contaría cunha tradición que se remontaría á época sueva, pois na
moeda de Requiario (s. V) aparece xa ese tipo de cruz patada.</div>
<div style="text-align: justify;">
Vía similar ás xa comentadas percorre o autor á hora de analizar a
decoración en pedra con forma de cordón ou sogueado. Para a
historiografía oficial este é, canda a bóveda de cañón, un marcador
diferenciador da chamada arte asturiana, pero López Carreira volve
sinalar os nexos de unión entre este elemento ornamental e outros
similares da Francia carolínxea —influenciados, á súa vez, pola arte
bizantina de San Vital de Rávena (s. VI)—. Así mesmo, López Carreira
retoma a hipótese de vencellar o sogueado, tamén presente en numerosas
igrexas galegas (cita por exemplo un sogueado presente nun capitel de
San Pedro de Rocas que dataría do século VI, a época de Martiño de
Dumio), con manifestácións artísticas propias do mundo galaico-romano.
Así, por exemplo, o sogueado aparece na Pedra formosa do Castro de
Eiras, en Famalic<em>ã</em>o.</div>
<div style="text-align: justify;">
Canto á cuestión da letra visigótica, o autor califica de
«extravagancia» a súa catalogación con ese nome. López Carreira
considéraa unha letra altomedieval herdeira da minúscula cursiva romana
cuxas diferenzas de detalle non darían para a consideración da mesma
como letra «nacional» (deixando á parte o anacronismo de empregar o
termo nacional neste contexto). En todo caso, abunda o autor, se se
pretenden fixar denominacións xeográficas que dean conta desas pequenas
diferenzas dentro da cursiva romana, tamén se podería falar doutras
divisións máis específicas que a que delimita o termo visigoda.
Finalmente, no que respecta a este apartado, o autor volve tomar como
exemplo unha inscrición atopada en San Pedro de Rocas en letra capital
romana para inferir non só que a letra non se podería calificar de
visigoda, pois data do período de esplendor do reino suevo (s. VI),
senón que, mesmo querendo ver nalgúns caracteres un principio de
evolución cara a cursiva, algo que a historiografía oficial acostuma
facer con este tipo de inscricións, sería, curiosamente, na Galicia
sueva onde primeiro se atoparía esa tendencia a partir da cal se
edificou a idea da letra visigoda.</div>
<div style="text-align: justify;">
En suma, o libro de López Carreira supón unha boa vía para introducirse
na cuestión do papel do reino de Galicia no contexto altomedieval a
través dunha lectura crítica das teses da historiografía oficial
española. Unha introdución que ademais de fornecer da bibliografía que
defende as teses oficiais, tamén inclúe propostas doutras
interpretacións alternativas sen perder calidade científica. Trátase dun
libro divulgativo, que conta con numerosas fotografías en branco e
negro dos elementos artísticos que se comentan, e que inicia unha nova
colección —impulsada pola editorial Xerais e coordinada polo Catedrático
de Historia Moderna da USC, <strong>Isidro Dubert</strong>— centrada na
divulgación histórica. Un proxecto que, agardamos, depare novas e
gratas sorpresas. Necesitados estamos deste tipo de traballos empeñados
en sacar o coñecemento da academia e, sen perder o rigor científico,
contribuír a espallalo entre todo tipo de públicos. </div>
<br />
O Fucohttp://www.blogger.com/profile/14526626684616983628noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2489127080722091075.post-22184714153596370012020-05-09T21:03:00.004+02:002020-05-09T21:03:35.723+02:00Un novo comezo<div style="text-align: justify;">
Texto escrito orixinalmente para a <a href="https://luzes.gal/19/01/2020/opinion/un-novo-comezo/">Revista Luzes</a>. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
No filme <em>Viagem ao princípio do mundo</em>,<em> </em>(1997),<em> </em><strong>Manoel de Oliveira</strong> dirixía un percorrido en coche polo Portugal <em>minhoto</em> para rememorar algúns episodios da súa infancia. Canda un <strong>Marcello Mastroianni</strong> ancián —alter ego do director— ía <strong>Afonso</strong>,
un actor francés de mediana idade e fillo dun emigrante luso que
procuraba nunha remota aldea da contorna de Castro Laboreiro, no
concello de Melgaço, a súas orixes familiares. Na cinta de Oliveira,
coma nesa outra <em>road movie</em> existencialista que é <em>Amorodos salvaxes</em> (1957) do mestre <strong>Ingmar Bergman</strong>,
primaba o ton melancólico, proustiano. Longos planos da estrada e da
paisaxe adxacente a fuxiren, tomados desde a parte posterior do
automóbil, sinalábannos que a vida consiste en ir deixando cousas atrás.
Que o pasado é o territorio da perda onde a memoria de todo o que unha
vez fomos e sentimos escorrega entre os dedos.</div>
<div style="text-align: justify;">
A vila de Melgaço posúe encanto de seu. Todas as vilas da banda
portuguesa manexaron moito mellor que as galegas o andazo da
«modernización». A anomia arquitectónica da parte galega, se cadra coa
excepción da vila de Tui, contrasta coa organicidade que pervive na
banda de alá. O Miño portugués estimula os sentidos dun xeito que a
marxe galega non consegue. Será ese o noso sacrificio no altar da
Historia a cambio de contar cun salario mínimo máis elevado?</div>
<div style="text-align: justify;">
As paisaxes do concello de Melgaço son variadas. Ribeira termal e
vitivinícola, áspera montaña penedía. Socalcos doces e fértiles onde
reverdecen as cepas de alvarinho e o millo, rasos outeiros onde mandan
os lameiros cercados por valados de pedra seca, os miñatos e as
bidueiras tarkovskianas.</div>
<div style="text-align: justify;">
Mais alén dos tesouros naturais, pódese atopar unha pequena alfaia
inesperada aos pés da torre que coroa o castelo de Melgaço —construción
esta orixinalmente levantada no afastado século XII, baixo a éxida de <strong>D. Afonso Henriques</strong>,
primeiro rei de Portugal. Un achado que, de existir cando Manoel de
Oliveira rodou a súa viaxe ao principio do mundo, habería facer as
delicias do director.</div>
<div style="text-align: justify;">
Alguén chamado <strong>Jean-Loup Passek</strong>, quen dirixiu o
departamento cinematográfico do Centro Georges Pompidou de París e foi
fundador do Festival de Cinema de La Rochelle, tivo unha curiosa
relación con Melgaço. Nos anos setenta do século XX, mentres filmaba
unhas obras no metro de París, Passek entablou amizade con dous
emigrantes procedentes da vila lusitana. A pegada da emigración a
Francia desde o norte de Portugal é un fenómeno apreciable no presente:
no verán, as aldeas e vilas desta rexión énchense de vehículos con
matrícula gala e de rapazada que xa non adoita empregar o portugués.
Pero nada é totalmente negro ou branco. A emigración é ese drama que,
coma no invés da moeda, tamén trae consigo algunha que outra
contrapartida en forma de novas xentes e novas ideas: Jean-Loup Passek
acabou mercando casa en Melgaço. Sería un veciño máis na época de
folganza estival. Como agradecemento a esta nova afinidade electiva
cedeu á vila a súa colección de artefactos dos albores do cinema:
lanternas máxicas, praxinoscopios, fenaquistiscopios, lampascopios…;
trebellos de estética <em>steampunk</em>, case que xoguetes, que experimentaban coa imaxe en movemento na prehistoria da sétima arte.</div>
<div style="text-align: justify;">
Observando algúns destes artiluxios lembrei a película de <strong>Theo Angelopoulos, </strong><em>A ollada de Ulises</em> (1995)<em>.</em> Tamén
era esta unha cinta impregnada de melancolía. O protagonista percorría
os Balcáns maltratados pola guerra á procura dunhas bobinas pertencentes
a uns directores do cinema mudo grego. As bobinas contiñan unha
película nunca revelada nin vista. O filme abordaba a arela humana de
regresar a unha ollada primeira, unha ollada inocente que paliase a
miseria da ollada cínica e cangada do suxeito actual.</div>
<div style="text-align: justify;">
No museíño portugués tamén eu tratei de procurar naqueles trebellos a ollada de <strong>Ulises</strong>.
Gozar, coa sorpresa da primeira vez, do movemento do cabalo, estampado
en imaxes estáticas, que, como por encantamento, comeza a galopar diante
nosa na roda do praxinoscopio. Asistir ao engado producido pola acción
da luz atravesando as simpáticas escenas costumbristas coloreadas en
cristal, agora proxectadas, por obra e graza da lanterna máxica, nunha
saba, ou nunha parede branca e lisa, coma se fosen vidreiras dunha
catedral gótica. Imaxinar a posta en escena dunha peza da <em>Comedia dell´arte</em>
mediante sombras chinesas, onde os personaxes fosen siluetas trazadas
por delicadas marionetas de cartón recortado equipadas con brazos
móbiles.</div>
<div style="text-align: justify;">
No poema «Egun finlandiar bat» (Un día finlandés), <strong>Bernardo Atxaga</strong>
preguntaba a unha amizade de madurez se aínda sería posible mudar de
vida. «Zenbat aldiz hasi liteke zerotik» (Cantas veces é posible comezar
de cero?), cuestionaba o escritor. Facerse maior significa ver como se
van esgotando as probabilidades de volver comezar de cero. Un é
realmente vello cando sente que xa non pode fuxir máis das súas
determinacións.</div>
<div style="text-align: justify;">
No feituco Museo do Cinema de Melgaço trataba eu de fuxir das miñas.
De enxergar un ollar renovado naquelas tecnoloxías inxénuas. O meu fillo
tamén as ollaba fascinado. Tanto que ao final decidín recrearme máis na
súa ollada que na miña. «A ollada de Ulises —díxenme entón— é en
realidade un reflexo da ollada de <strong>Telémaco</strong>».</div>
<div style="text-align: justify;">
Algún día tamén o meu fillo será un Ulises extraviado con saudades da
ollada de Telémaco. Lembrará, se cadra, cando tamén el trate de fuxir
das súas determinacións, a nosa visita ao Museo do Cinema de Melgaço.
Procurará, daquela, pola súa conta, o principio esperanza que nos
convence de que nunca é tarde para emprender un novo comezo. </div>
<br />
O Fucohttp://www.blogger.com/profile/14526626684616983628noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2489127080722091075.post-66793128994180638172020-05-09T21:01:00.001+02:002020-05-09T21:01:14.063+02:00O milagre do cotiánTexto escrito orixinalmente para a <a href="https://luzes.gal/02/01/2020/opinion/o-milagre-do-cotian-fosforescencias-lupe-gomez/">Revista Luzes</a>. <br />
<br />
<div style="text-align: justify;">
A incapacidade para percibir con acerto o significado das cousas ten un nome na literatura científica. A <em>agnosia visual</em> é un transtorno, motivado por danos cerebrais, no que o suxeito ve pero non é quen de entender o que está a ver.</div>
<div style="text-align: justify;">
Unha sorte de agnosia visual padecemos todos nós na nosa vida cotiá.
Unha doenza que nos impide valorar correctamente o que vemos todos os
días, xustamente porque o vemos todos os días. Pasar do simple <em>ver o cotián</em> ao máis complexo <em>desvelar o cotián</em> esixe un traballo. Ese desvelamento —a tarefa de mirar dúas veces— é o cometido do poeta.</div>
<div style="text-align: justify;">
<strong>Antonio Gamoneda</strong>, un dos destinatarios das cartas de <strong>Lupe Gómez</strong> que conforman <em>Fosforescencias </em>(Alvarellos,
2019), escríbelle á de Fisteus: «Con la poesía hay que pelear hasta el
cansancio, y, en el cansancio, surge». A poesía é, logo, unha forma de
penitencia. O vencello entre o poético e o relixioso sinálaa tamén <strong>Xosé Neira Vilas</strong>, outro dos interlocutores de Lupe Gómez, cando, nunha das súas epístolas, cita a <strong>Unamuno</strong>: «Quien non vive religiosa o poeticamente es un tonto». Panteísmo poético ou barbarie.</div>
<div style="text-align: justify;">
A poeta Lupe Gómez desprega esa dobre mirada sobre o mundo e, por medio dela, consegue que este se reencante. No filme <em>Un amour de jeunesse</em> (<strong>Mia Hansen-Løve</strong>,
2011), Camille, a protagonista, afirma: «preciso facer as cousas dúas
veces para que se fixen na miña mente». Camille tamén recorre a ese
ollar duplo, pero a finalidade é inversa á de Lupe Gómez. O acceso
demasiado acrítico de Camille ao sublime só consegue desencantar o que
non merece a súa enerxía afectiva mediante a repetición —a do o seu
namoramento e dor por Sullivan, con quen xa mantivera unha relación
adolescente que remataría en abandono—.</div>
<div style="text-align: justify;">
En <em>Fosforescencias</em>, Lupe Gómez reedita e resimboliza no
presente a interrupción do tempo que todos experimentamos nalgún intre
no que a vida semella abalar. A cesura do devir que, ou ben nos perde
para sempre, ou ben nos permite atravesar o espello e acceder a esoutra
ollada superadora do banal.</div>
<div style="text-align: justify;">
Se o acontecemento relixioso se materializa simbolicamente no ritual
desenvolvido no templo, o acontecemento poético faino no poema. En Lupe
Gómez a saída da caverna non implica o acceso a un reino alén deste
mundo, senón o acceso a unha ollada nova na que o mundo de aquí se
transforma en reino de aquí.</div>
<div style="text-align: justify;">
O contexto material no que xorde o epistolario de Lupe Gómez é o da
perda do traballo, a mudanza de casa, a precariedade económica. O
contexto afectivo é o da vellez da nai e o da saudade da comunidade
perdida da aldea. Lupe Gómez, como <strong>Xoana de Arco</strong>, está
padecendo a súa propia penitencia. Tamén a súa propia revelación: «Sinto
desexos de chorar, pero tamén experimento gana de amar a arquitectura
simple da vida».</div>
<div style="text-align: justify;">
Nese traballo arduo, que a poeta decide enfrontar iniciando un ritual
—o intercambio epistolar cun número de persoas— xorden as
«fosforescencias», os pequenos milagres que se ocultan á ollada
superficial e apresurada sobre as cousas: «Eu antes tiña uns ollos
pequenos porque vivía illada, encarcerada, nunha cova lúgubre. Agora
percibo a realidade cuns ollos moi grandes.»</div>
<div style="text-align: justify;">
A poeta recorre ás ferramentas expresivas do surrealismo, do naif, do
infantil para comunicar a Boa nova. A ollada capaz de ver o que hai nas
cousas máis alá das cousas. Esta voz poética que impregna as cartas é
tan potente que se contaxia aos outros participantes do rito —os
destinatarios das cartas— e a como estes responden as misivas da poeta. A
revelación das fosforescencias á poeta e a comunicación das mesmas aos
seus interlocutores no intercambio de cartas suceden a un tempo. O texto
crea o milagre. Lupe Gómez dá noticia dun modo de ver que se
autoxenera, que se propaga coa rapidez do lume e que se pega aos dedos
dos outros coma o faría o caramelo.</div>
<div style="text-align: justify;">
Do mesmo xeito que o Auggie que fotografaba a súa rúa de Brooklyn a diario desde a porta do estanco —imaxinado en <em>Smoke</em> (1995) por <strong>Wayne</strong> <strong>Wang</strong> e <strong>Paul</strong> <strong>Auster</strong>—,
Lupe Gómez olla o seu barrio compostelán desde a súa morada: «Os
escritores somos controladores aéreos. Desde a ventá namoradeira da miña
cociña, controlo toda a vida desta cidade-aldea na que vivo, voo,
bailo. Resulta moi estimulante rexistrar o movemento… A xente que pasea,
e que entra e sae na panadería Moure para mercar pan». Neste «amor
profundo pola beleza das cousas grises», que a poeta comparte cos seus
interlocutores, «a existencia segue sendo unha aventura inmensa». Unha
realidade desvelada que é «docemente milagrosa todos os días», onde
calquera humilde morada se converte «no palacio máis acolledor de
Compostela» e onde limpar o chan devén nun xesto estético: «ás veces na
miña casiña paso a fregona. Imito ao camareiro e tento facelo tan ben
coma el, con tanto esmero, tanto cariño, tanta elegancia».</div>
<div style="text-align: justify;">
Nesa nova mundanidade en estado de graza, a poeta asegura: «non merco
o cupón para facerme rica, senón para que os cegos poidan ver». Ela é
agora a Mesías que cura aos cegos coa auga do estanque de Siloé, que
resucita e fai resucitar a aqueles que estaban mortos. Nós, os Lázaros
salvados da agnosia visual, ben fariamos en recoñecerlle o xesto á poeta
repetindo as palabras que lle escribe <strong>Emilio</strong> <strong>Araúxo</strong>, outro dos seus interlocutores:</div>
<div style="text-align: justify;">
«Grazas por escapares ao consenso da devastación»</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
O Fucohttp://www.blogger.com/profile/14526626684616983628noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2489127080722091075.post-71521132464505569162020-05-09T20:59:00.002+02:002020-05-09T20:59:24.133+02:00A noite inacabada<div style="text-align: left;">
Texto escrito orixinalmente para a <a href="https://luzes.gal/12/12/2019/opinion/a-noite-inacabada/">Revista Luzes.</a><em> </em></div>
<div style="text-align: right;">
<br /></div>
<div style="text-align: right;">
<br /></div>
<div style="text-align: right;">
<em>In girum imus nocte et comsumimur igni</em>. </div>
<div style="text-align: right;">
(Damos voltas na noite e consumímonos no lume).</div>
<div style="text-align: right;">
<strong>G. Debord.</strong></div>
<div style="text-align: right;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Regresamos ao Bortel para dar conta dun novo artefacto
cinematográfico encadrable na etiqueta do Novo Cinema Galego. Facémolo
saudando que <em>Longa Noite</em>, do director meirés<strong> Eloy Enciso</strong>,
retome dous aspectos que semellan caracterizar a mencionada nova vaga: o
emprego con naturalidade do noso idioma e a aposta por un cinema
intelectualmente suxestivo.</div>
<div style="text-align: justify;">
Organizada en tres capítulos, a última entrega de Eloy Enciso consta,
ao noso entender, de dúas grandes partes ben diferenciadas. Unha
predominantemente diurna e unha nocturna na súa totalidade.</div>
<div style="text-align: justify;">
Na primeira parte, a correspondente ao capítulo I segundo a división
formal que propón a montaxe, preséntanse algúns trazos da vida cotiá
baixo a éxida do primeiro franquismo de posguerra. Faise por medio de
frescos dialogados que teatralizan textos de diversa autoría escritos no
exilio (<strong>Marinhas del Valle</strong>, <strong>Aub</strong>, <strong>Seoane</strong>, <strong>Sastre</strong>…).
Un xeito de distanciamento, o dos diálogos declamatorios, que procura
máis a nosa comprensión que a nosa identificación sentimental cos
personaxes e que o director xa empregara en <em>Arraianos</em> (2012), o seu anterior filme.</div>
<div style="text-align: justify;">
En relación con esta primeira parte que damos en chamar diurna, cuxo
tema consiste en mostrar como se crea o consenso no Estado novo
franquista, cabe citar á historiadora <strong>Ana Cabana</strong>. Esta debullou en <em>Xente de orde. Consentimento cara ao franquismo en Galicia</em>
(2009) tres posibles actitudes dadas ao nivel capilar da vida cotiá por
parte das xentes do rural galego: a «colaboración realista», a
«colaboración por interese» e a «colaboración providencia». A devandita
clasificación, que a historiadora emprega para conceptualizar a escala
de grises na que se movía boa parte da poboación a respecto do novo
consenso, pódese detectar tamén nas actitudes que amosan os diferentes
personaxes do filme.</div>
<div style="text-align: justify;">
Ademais de na opinión resignada do obreiro que traballa na
construción do cuartel —usado no futuro, con toda probabilidade, para
reprimir á poboación—, a colaboración realista está representada na
escena que se desenvolve ás portas da estación de autobuses. Nela, unha
muller que perdeu o home e case perde o fillo expresa o seu fartazgo a
respecto das penurias da guerra e da confrontación civil, así como a súa
identificación cunha sorte de grao cero da política: aquel que apenas
demanda paz e fin da fame.</div>
<div style="text-align: justify;">
A colaboración por interese aparece representada na figura do alcalde
campechano-caciquil e no seu contrapunto, o amigo escéptico, menos
entusiasta que o alcalde, pero igualmente beneficiado pola nova orde.</div>
<div style="text-align: justify;">
A colaboración providencia aparece representada na escena da partida de
naipe. Onde dous afectos ao réxime e á súa represión xogan con outros
dous personaxes, menos entusiastas coa causa, ao tempo que botan no
tapete cartas da baralla —loxicamente bastos e espadas— mentres loan de
diversos xeitos prefigurados pola propaganda oficial ao generalísimo,
ata rematar deitando na mesa o rei de ouros, metonimia do home sol, do
macho alfa.<br />
En contraste con estes modos de colaboracionismo, na parte diurna só o
emigrante e os esmolantes que piden diante da igrexa —dous exemplos,
polo tanto, de excluídos da nova comunidade política— verquen críticas
claras ao novo réxime. Sendo as da muller esmolante —cuxos primeiros
planos irradian unha dignidade que lembra o xeito neorrealista italiano
de retratar aos parias da terra— as que con máis rotundidade se expresa.</div>
<div style="text-align: justify;">
Rememoremos agora o concepto de «policía» que <strong>Jacques Rancière</strong> teorizou no seu <em>O odio á democracia</em>
(2005). Policía era tanto o procedimento mediante o cal o poder
organiza, coloca e distribúe as funcións sociais, como os mecanismos que
apuntalan o consenso dentro dese «reparto do sensible». Partindo destas
categorías, cabe colexir que na primeira parte do filme de Enciso
asistimos á «organización policial» da nova sociedade instaurada polo
franquismo, onde mesmo os disconformes con ese reparto teñen o seu
sitio: a exclusión ou a emigración.</div>
<div style="text-align: justify;">
Na segunda gran parte, a que damos en chamar nocturna, preséntase o
testemuño das minorías politicamente comprometidas e represaliadas polo
fascismo. Esta viaxe ao mundo da noite, divídese, á súa vez, nos dous
capítulos, o II e o III, estipulados pola montaxe.</div>
<div style="text-align: justify;">
Continuando con Rancière, pensemos agora no seu libro <em>A noite dos proletarios</em>
(1981), ensaio que describía as actividades das clases traballadoras
nas horas que roubaban ao sono e nas que se desprendían da función
social á que se vían relegados pola organización policial do sensible. A
noite é, nese libro, o tempo da igualdade, o tempo no que os
subalternos desafían as posicións que lles asigna o poder. O tempo, aquí
si, onde todos os gatos son felizmente pardos.</div>
<div style="text-align: justify;">
Coma na noite dos proletarios de Rancière, a longa noite dos
derrotados de Enciso é o refuxio que resta para os represaliados e os
mortos. O acubillo dispoñible para os que xa non teñen lugar no reparto
policial do sensible. Nesa «noite do mundo», nos termos de Hegel, onde
as identidades se volven borrosas e todo queda sumido no abismo do
indefinido, os expulsados do reparto do sensible toman a palabra,
confesan que existen, reivindícanse a si mesmos, aínda que sexa para
verbalizar o medo ou para pedir perdón aos seus achegados na hora fatal
da execución.</div>
<div style="text-align: justify;">
No capítulo II presenciamos dous potentes monólogos que abandonan o
ton artificioso e apelan ao máis profundo da nosa consciencia coas
ferramentas narrativas do ritmo delongado, dos silencios, do son
ambiente, da forza do rostro esculpido pola cámara e da palabra. As
interpretacións dos personaxes de Celsa e Henrique están, ao noso
parecer, entre os momentos de maior intensidade da cinta.</div>
<div style="text-align: justify;">
No capítulo III asistimos ao periplo de Anxo a través do bosque
mentres a súa voz en off, enchoupada tamén de pathos, le pasaxes da
correspondencia de presos republicanos condeados a morte.</div>
<div style="text-align: justify;">
A escena do cruzamento do río, o limes, divide ambas as dúas grandes
partes diurna e nocturna. Nela o barqueiro, coma un Caronte que non
acepta o óbolo de prata, transporta a Anxo do mundo dos vivos ao mundo
dos mortos. Do mundo dos que —ben na subalternidade, ben integrados—
aínda poden vivir no seo da nova orde de cousas, ao inframundo dos que
fican radicalmente expulsos do novo statu quo, dos que, a través da
represión e a morte, non só coñeceron o medo ao fascismo senón tamén ese
estadio aínda máis profundo do horror que é o medo ao propio medo.</div>
<div style="text-align: justify;">
Anxo, a figura que actúa coma o fío condutor de toda a cinta, é o
testemuño etéreo do que acontece, e é tamén o custodio das cartas dos
condeados a morte. Ser custodio dos homes —todos indefectiblemente
condeados segundo a óptica cristiá— é un dos papeis asignados aos anxos
nese mesmo universo simbólico. O Anxo da película, nome que procede
etimoloxicamente do grego angelos, mensaxeiro, non é só o mensaxeiro que
transporta as misivas dos presos, senón que tamén é, coa súa
omnipresenza no filme, o encargado de que chegue a nós a noticia do que
sucedeu.</div>
<div style="text-align: justify;">
<strong>Walter Benjamin</strong>, vítima á súa vez do nazi-fascismo,
era consciente do papel dos anxos coma mensaxeiros, non en van a fonte
de inspiración para as súas<em> Teses sobre a filosofía da historia</em> (1940) foi a representación pictórica do <em>Angelus Novus</em> de <strong>Paul Klee</strong>.
A tese número VI ben pode iluminarnos a respecto do papel deste outro
Anxo Novo que protagoniza o filme. Di Benjamin nesa tese que o «mesías
non vén só como redentor senón que vén como vencedor do Anticristo», e
que é nesa batalla, que se actualiza cada vez que existe un «momento de
perigo», onde cómpre arrebatar ás clases dominantes o uso espúreo da
memoria que pretende fomentar o conformismo.</div>
<div style="text-align: justify;">
Segundo declaracións de Eloy Enciso, <em>Longa noite</em> foi
concibida nun deses tempos de perigo: o da crise económica iniciada en
2008 e o do rastro de incertidume e precariedade que instauraba. O
estreno do filme coincide con outro tempo de perigo: o da reemerxencia
impune da estrema dereita no Estado español. A batalla pola memoria é
fundamental. Eloy Enciso é consciente disto. En declaracións á prensa
mesmo reformula a idea bejaminiana que sitúa a pugna polo pasado coma
unha tarefa ineludible no presente a través da seguinte cita de <strong>Straub</strong> e <strong>Huillet</strong>: «facer a revolución é volver a poñer no presente cousas moi antigas pero esquecidas».</div>
<div style="text-align: justify;">
Na mesma tese VI, Benjamin di que tampouco os mortos están seguros se
o inimigo triunfa. Se o inimigo vence será el quen reescriba todo,
tamén o significado da morte dos mortos. E engade Benjamin con fatídico
realismo: «este inimigo non deixou de vencer».</div>
<div style="text-align: justify;">
Ao Estado español pódeselle aplicar a máxima de que o inimigo non
deixou de vencer como a poucos lugares do mundo. A grande excepción
española a respecto doutros estados que tamén sufriron ditaduras
fascistas no século XX consiste en que aquí non se viviu ningún período
de ruptura a partir do que poder reescribir o significado da morte dos
mortos, daqueles que foron vencidos pola historia.</div>
<div style="text-align: justify;">
Tomemos como contraexemplo e contraste o filme <em>Cavalo Dinheiro</em> (2015) de <strong>Pedro Cost</strong>a.
Nel vemos como varias persoas procuran nun bosque nocturno a Ventura,
un dos protagonistas do filme. Esta secuencia, que filma persoas,
árbores e rochas con puntos de luz artificial debeu influír en Eloy
Enciso, aventurámonos a afirmar, tanto a nivel metafórico coma formal.
En 1974, Ventura percorría o bosque nocturno ao mesmo tempo que Portugal
vivía a Revolução dos Cravos. A mensaxe do director luso é esta:
mentres o pobo traballador portugués celebraba na rúa a democratización
do país, o traballador migrante que era Ventura permanecía na noite do
bosque á marxe das celebracións.</div>
<div style="text-align: justify;">
E no caso español? Aquí nin siquera os autóctonos, os «irmáns» aos
que se refire o personaxe do emigrante no seu diálogo con Anxo, tiveron
ocasión de facer súas as rúas, de crear o acontecemento inaugural do
novo tempo histórico no que a memoria dos mortos vencidos pola historia
estivese segura. Dado que o pacto amnésico da Transición non conseguiu
resolver absolutamente nada (como agora resulta obvio), dado que os
«irmáns» continúan a ser tratados, a nivel político, coma menores de
idade polos «pais» da Constitución, os derrotados e os seus mortos
continúan relegados á marxinalidade do bosque, ao avance errático que
Anxo emprende no filme; dubitativo, ás apalpadelas, pousando as mans en
cada rocha e en cada tronco. Por iso todos os personaxes do capítulo I
da cinta resultan tan familiares cando os comparamos co reparto policial
do sensible na España de hogano. A resignación do obreiro, o refugo á
implicación política da muller da estación, o patriarcalismo autoritario
dos xogadores de cartas, a corrupción inculta do alcalde populista, a
relegación ás marxes dos subalternos con consciencia de selo, son todos
arquetipos que permanecen na nosa sociedade.</div>
<div style="text-align: justify;">
Ademais da cinta de Pedro Costa xa mencionada, e alén doutros
directores que se poderían citar como influencias obvias no estilo lento
e austero de Eloy Enciso, hai outras dúas películas, a priori menos
facilmente relacionables coa cinta do director, que establecen un
diálogo, pensamos, con <em>Longa noite</em>. Trátase, por unha banda, de <em>The night of the hunter</em> (1955) de <strong>Charles Laughton</strong> e, pola outra, de <em>Apocalipse Now</em> (1979) de <strong>Francis Ford Coppola</strong>.
Cintas, ambas, nas que a viaxe fluvial actúa coma espazo fronteirizo,
coma medio fluctuante que suspende o tempo e a través do cal se abandona
ou se penetra o mundo da escuridade.</div>
<div style="text-align: justify;">
Se a imaxe na que Anxo se deita na barca, cos ollos pechos, iluminado
pola lúa e as estrelas, na compaña dos sons da natureza, remite á fuxida
onírica, que baixo a ollada dos animaliños de ribeira emprenden os
irmáns de Laughton para librárense do pai opresivo (lembremos que a
historia de <em>Night of the hunter</em> é contemporánea da gran crise
económica dos anos 30), o narrado nos capítulos II e III da cinta de
Enciso, unha vez o río foi atravesado, é equivalente á barbarie que
atopa o capitán Benjamin L. Willard na súa viaxe ao corazón da
escuridade. O estadio precivilizatorio onde aniña a arbitrariedade e a
psicose. O reino do horror. Do horror de Kurtz. </div>
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
O Fucohttp://www.blogger.com/profile/14526626684616983628noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2489127080722091075.post-74206493019585927962020-03-25T22:23:00.002+01:002020-03-26T18:54:57.041+01:00Yorgos Lanthimos ou a pracenteira submisión ao poder<div style="text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://1.bp.blogspot.com/-sB7HfTmoIY0/XnvODrKdWCI/AAAAAAAAcOE/yzS8l_qEQ7Msw1D487zHDiocyVgypXW0ACLcBGAsYHQ/s1600/lanthimos-1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="510" data-original-width="340" height="320" src="https://1.bp.blogspot.com/-sB7HfTmoIY0/XnvODrKdWCI/AAAAAAAAcOE/yzS8l_qEQ7Msw1D487zHDiocyVgypXW0ACLcBGAsYHQ/s320/lanthimos-1.jpg" width="213" /></a></div>
<br />
<br />
<span style="font-size: large;">O chamado «mundo da cultura» vive, neste contexto de reclusión, o seu propio drama motivado polo seu carácter ambivalente. Por unha banda, reivindícase a si mesmo como unha esfera independente do capital, pola outra, clama para si a dignidade de ser coma un sector económico máis. O debate está aberto entre ambas concepcións da cultura (concepcións que, case sempre, non se dán de xeito separado). En todo caso, digamos que neste blog somos moi de regalar contidos todo o ano, polo que non precisamos que un virus desbocado nos abrande o corazón. Aínda así, abrandóusenos o corazón. Velaquí, pois, este artigo longo sobre o cinema de Yorgos Lanthimos convenientemente editado con todo o cariño. Agardo que vos guste. </span></div>
<br />
<span style="font-size: large;">Para acceder <a href="https://drive.google.com/file/d/1GltsV7lQkdTIlaAsxagBsCqOLLNWjqGY/view?usp=sharing">preme neste link</a></span>O Fucohttp://www.blogger.com/profile/14526626684616983628noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2489127080722091075.post-88747626831890125692020-03-12T13:46:00.002+01:002020-03-12T16:26:34.256+01:00Coronavirus e antiglobalización<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">A «Gran Aceleración» motivada polo desenvolvemento económico a partir dos anos 50 do s.XX levou consigo un crecemento inaudito do consumo, da demografía e da urbanización en detrimento -en todo o mundo- da sociedade "estática" por antonomasia: a labrega.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">Nos anos 70 do s.XX, a crise do petroleo deu os primeiros avisos da quebra dese sistema. Pero a chuzada á pelota cara a adiante produciuse na forma de financiarización da economía, de conversión de China en obradoiro do mundo e mantedora da economía dopada dos EEUU, así como de hexemonía da ideoloxía neoliberal. No medio, o esboroamento do Socialismo Real eliminou calquera idea de límite ou alternativa ao capitalismo.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">A crise iniciada nos 70 tería sucesivas réplicas. Así, en México en 1994 e nos países do sudeste asiático en 1997. Non se pode entender o nacemento, tamén na década dos 90, dos primeiros movementos antiglobalización, sen a alerta que xeraron esas crises rexionais.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">O malestar coa globalización mostra os seus primeiros síntomas políticos importantes en Europa co «Non» de Francia á (mal)chamada Constitución Europea en 2005.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">A crise financeira inciada en 2007 nos EEUU, coa quebra do banco Lehman Brothers, e contaxiada despois a todo o mundo, é o último episodio daquela crise dos anos 70. A humillación a Grecia por parte da UE mostrou que, malia a poesía de Sarkozy, o capitalismo da </span><span style="font-size: large;">«austeridade</span><span style="font-size: large;">» non está polo labor de reformarse.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">Occupy Wall Street, as Primaveras Árabes ou o 15M volven representar o malestar, pouco articulado politicamente, coa globalización capitalista. O levantamento de muros nas fronteiras, o proteccionismo económico e o auxe de todo tipo de parafascismos e autoritarismos no presente, tamén.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">A «Gran Aceleración» está detrás das primeiras evidencias de crise climática. Antropoceno, chámase xa á era xeolóxica do presente. Un gran problema de fondo que ningún goberno quere abordar seriamente polo que implicaría para o propio desenvolvemento da lóxica do capitalismo. Pero un problema que tamén traerá consigo as súas propias «pandemias».</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">A gripe aviar, as vacas tolas ou o ébola actuaron coma ensaio do que implicaría unha epidemia nun mundo hiperconectado que, tras 40 anos de neoliberalismo, ten as ferramentas de defensa políticas e morais, moi deterioradas.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">A chegada a nós do coronavirus a través dunha sorte de Ruta da Seda (China, Irán, norte de Italia) vai afectar a nosa vida cotiá e xa activou o medo individual. É moi probable que todo isto supoña para as sociedades acomodadas occidentais algo así como unha toma de consciencia da parte negativa inherente ao mundo da hiperconexión e da hipermobilidade guiadas pola man invisible do mercado.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">Pero, como se traducirá esa toma de consciencia a nivel político? Como se protexerá a sociedade, nos termos de Karl Polanyi, ante a evidencia da expansión e concretización dos riscos globais propios da forma adoptada no presente polo modo de produción no que vivimos? Misterio.</span></div>
O Fucohttp://www.blogger.com/profile/14526626684616983628noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2489127080722091075.post-40626336472098994342020-02-12T13:48:00.000+01:002020-02-12T18:28:36.594+01:00«Arima» ou como mostrar o inefable<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>ES</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:DontVertAlignCellWithSp/>
<w:DontBreakConstrainedForcedTables/>
<w:DontVertAlignInTxbx/>
<w:Word11KerningPairs/>
<w:CachedColBalance/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Tabla normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin:0cm;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:"Times New Roman";
mso-fareast-theme-font:minor-fareast;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
</style>
<![endif]-->
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://1.bp.blogspot.com/-wrgOQ-Aq0Ao/XkPy4qy_XnI/AAAAAAAAcFs/tpp506ui-iQFsHG6DPDLueOiiuXRK-YQwCLcBGAsYHQ/s1600/Arima-342701392-large.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1200" data-original-width="840" height="200" src="https://1.bp.blogspot.com/-wrgOQ-Aq0Ao/XkPy4qy_XnI/AAAAAAAAcFs/tpp506ui-iQFsHG6DPDLueOiiuXRK-YQwCLcBGAsYHQ/s200/Arima-342701392-large.jpg" width="140" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">Un filme é unha ollada. O
visionado dun filme é a ollada dunha ollada. Como sabía Dziga Vértov, a
cámara produce un mirar inaccesible para o ollar natural do órgano humano. A
ruptura das regras espazo-temporais que propicia a cámara de cinema posibilita
que o ollo humano ensanche a súa percepción do mundo. Esta percepción aumentada
pode resultar traumática para o noso filtro da realidade. O cinema é quen de penetrar
nas capas inconscientes da nosa psique. Porén, sen trauma non hai catarse.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">O comezo de <i>Arima</i> (Jaione Camborda, 2020), semella
querer recordarnos as reflexións do teórico do cinema-ollo. Grazas á
cámara vemos un gran globo ocular dun xeito vedado á nosa visión natural. Ese
ollo aparece coma un territorio cartografado, un gran cráter. O ollo míranos, e
nós miramos o ollo, pero é a cámara, a súa mediación, quen decide e consinte que
o ollo nos mire e que nos o miremos.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">O prólogo do filme, que
nos enfronta á realidade abisal da mirada e que nos introduce no que será o
tema da película, emparenta a Camborda co prólogo que Oliver Laxe rodou como
comezo de <i>O que arde </i>(2019). Aquí, as
grandes máquinas que traballaban no monte, convertidas en figuras mitolóxicas, detéñense
ante a mística telúrica da árbore ancestral. En ambos casos, todo o filme está
xa neses dous prólogos.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"></span><span style="font-size: large;"></span><span style="font-size: large;">Outro paralelismo entre o
cinema de Camborda e o de Laxe podémolo atopar no que une a <i>Arima</i> con <i>Mimosas </i>(2016). Nos dous traballos procúrase unha sorte áccese ao
insoldable. Unha epistemoloxía baseada —máis
que na racionalización do mirado— na sensación que o mirado deixa en nós. A escena
de <i>Mimosas</i> na que os taxis marroquís mutan
de aparellos mecánicos a criaturas míticas —antecedente das máquinas do monte— deita
unha ollada máxica sobre a realidade. O mesmo xeito de ollar atopámolo no filme
de Camborda. Aquí, transfórmase o que aparenta ser a relación de cinco mulleres
cun home no contexto dunha pequena vila (a lectura en clave feminista é
verosímil), nunha sorte de relectura, cun verniz de realismo-máxico, do conto da <i>Carrapuchiña vermella</i> en tanto que narración
atemporal, arquetípica —ao xeito das análises dos contos populares propostas por Vladimir Propp— sobre
a ameaza, o medo, o desexo.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">Os veos e trabas que a
directora impón entre nós e o que se nos mostra, actúa coma recordatorio do carácter
mediado do noso acceso ao mundo. Esa non inmediatez, semella querer dicir
Camborda, fai que a comprensión do real se produza máis a través do
fragmentario, do intuído, do sentido, que por medio dunha racionalización, sostida
sobre a linguaxe, que ilumina e ordena o mundo sen fisuras nin fugas. Porén, canda
esta sospeita do racional, no filme tamén aparece a cuestión do desexo como interferencia
na percepción.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">No conto de Camborda, o
cazador e o lobo son a mesma persoa. É algo que percibimos con nitidez sen que
en ningún momento se nos clarifique de todo. Por outra banda, os personaxes que
mellor perciben esa coincidencia entre o cazador e o lobo son Ana —a nai da
profesora de pintura con problemas mentais interpretada por Mabel Rivera— e mais
Julia, a nena interpretada por Nagore Arias. Ambas as dúas, as menos rexidas
polos principios racionais, son as máis conscientes da ameaza que encarna David,
o home interpretado por Tito Asorey. Ambas as dúas, as que a priori están fóra
do alcance libidinal que encarna a figura do cazador —unha por tratarse dunha muller maior, a outra
dunha nena— son as que mellor perciben a natureza deste.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">A relación de Nadia, a
modelo interpretada por Iria Parada, coa natureza tenebrosa do home prodúcese a
través do desexo e os celos. Gozou vendo como a desexaba, nunha sorte de
reunión privada na que se lle ocultou o rostro cun antifaz, e sentiu celos de
Elena —a nai da rapaza intepretada por Rosa Puga— pola relación que entablou co
cazador. A proximidade entre o desexo e o perigo, entre o gozo e o prohibido, aparece
no filme a través do personaxe de Nadia. Esta natureza ambigua do desexo,
encarnada por este personaxe, móstrase, desde os primeiros minutos do filme,
cando vemos que o belo corpo espido da modelo —que nalgún momento lembra á Venus
do espello de Velázquez— ten unha mancha de nacemento nun costado do seu
ventre. O lado escuro. O xeito en que esa mancha atrapa a mirada é xa unha
descrición do personaxe.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">En relación con isto, o
personaxe do portugués interpretado por Josito Porto, contrapunto do cazador,
tamén ofrece pistas sobre o xeito en que, no filme de Camborda, actúa o desexo:
o carácter dócil, risible, deste personaxe, cando canta boleros no pub de Nadia
para seducir, sen éxito, a Julia, indica que a eficacia libidinal prefire percorrer
estradas escuras, prohibidas, arriscadas e non os camiños trillados polos
tópicos amorosos.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">Canto ao personaxe de
Julia —a mestra de pintura intepretada por Melania Cruz— este accede á verdade
identificándose cada vez máis con Julia, a nena. Isto é, co seu eu infantil,
non racionalizador. Esa profundización no eu aparece graficamente no filme co
descenso da mestra aos sumidoiros (o inframundo, o inconsciente, o substrato
non racional, o que subxace) coa esperanza de atopar o seu irmán desaparecido.
Tras o descenso, deixa de negar racionalmente a presenza do irmán e
acepta que este pode estar doutro xeito —na forma do espírito que ve a nena. As imaxes
dotadas de gran potencia emocional, coma a do coello ferido no cine en ruinas ou
a dos cans ladrando con rabia, semellantes ás imaxes producidas polo surrealismo
(o uso dos animais no cinema de Buñuel), actúan como prefiguracións da toma de
consciencia por parte de Julia do carácter malvado do cazador.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">Como comentarios finais, dicir
que o filme de Jaione Camborda presenta unha gran coherencia entre forma e
fondo. O Mondoñedo gris, neboento, húmido, mais non pintoresco, no que está
localizado o filme, actúa coma o espazo simbólico pechado no que ten lugar a
historia. A austeridade nas localizacións, a abundancia de escenas nocturnas, o
emprego dunha fotografía con moito gran, a cámara inqueda, os desenfoques ou o
uso de elementos que se interpoñen entre nós e os personaxes (teas, cristais,
follas…) redundan na idea de estrañamento, de mediación, de misterio que planea
en todo o filme.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">Dito todo isto, cómpre sinlar
un par de eivas: unha dirección de actores e uns diálogos mellorables. </span>
</div>
O Fucohttp://www.blogger.com/profile/14526626684616983628noreply@blogger.com0